Ο διαχωρισμός των τραπεζών διχάζει και την ΕΕ

Τον Ιανουάριο του 2015 ο εισηγητής της πρότασης για τις μεταρρυθμίσεις στις τράπεζες ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου, Gunnar Hokmark, υπέβαλε την αναφορά του. Ήταν η επανεξέταση μιας περσινής νομοθετικής πρότασης από τον απερχόμενο Επίτροπο Michel Barnier. Το προσχέδιο του κ. Barnier στηριζόταν σε ένα report του 2012 που πραγματοποιήθηκε από τον Φινλανδό κεντρικό τραπεζίτη Erkki Linkanen.

Η ομάδα Linkanen συνέστησε τον διαχωρισμό του trading των παγκόσμιων τραπεζών από τις βασικές τραπεζικές εργασίες όπως είναι το retail, η εταιρική τραπεζική και οι πληρωμές. Ο κ. Barnier πρότεινε κριτήρια για τις συστημικές τράπεζες που θα έχουν αυτήν την αντιμετώπιση συμπεριλαμβανομένης μιας ποσόστωσης των διαπραγματευόμενων στοιχείων ενεργητικού έναντι των συνολικών στοιχείων. Αλλά πρότεινε ότι ο διαχωρισμός των τραπεζών θα πρέπει να αποτελεί το τελευταίο καταφύγιο, αν δεν κατάφερναν να επιδείξουν δυνατότητα εξυγίανσης. Αντί για αυτό ήθελε να εισαγάγει ένα περιορισμό ή ορισμένες δραστηριότητες που θεωρούνται μονοπωλιακό trading.

Ο κ. Hokmark τώρα προτείνει την περαιτέρω άμβλυνση του concept. Οι δραστηριότητες market making θα πρέπει να εξαιρούνται από τον διαχωρισμό των trading desks σε κάθε περίπτωση. Επιπρόσθετα, το μέτρο για να επιλέγονται τράπεζες θα βασίζεται στην ποσόστωσή τους επί σταθμισμένων στοιχείων, και όχι απλώς στα μεγάλα μη σταθμισμένα νούμερα των βιβλίων συναλλαγών. Αυτό θα επιτρέψει στις τράπεζες να ωφεληθούν, μεταξύ άλλων, από το σχηματισμό δικτύου και την αντιστάθμιση κινδύνου.

Ένας νέος τόνος;

Ο εισηγητής επέλεξε να απομακρύνει τη συζήτηση για την αναδιάρθρωση των τραπεζών από τη χρηματοοικονομική σταθερότητα, η οποία ήταν η αρχική αρμοδιότητα της ομάδας Linkanen. Ο κ. Hokmark, μέλος της μεγαλύτερης κοινοβουλευτικής ομάδας, του Λαϊκού Κόμματος, λέει ότι πρώτη του έννοια ήταν να στηρίξει την αναπτυξιακή ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που παρουσιάστηκε από τον Ζ.Κ. Γιούνκερ.

«Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε με μια συζήτηση σχετικά με τους ρυθμιστικούς κανόνες για τα βασικά μας χρηματοπιστωτικά ιδρύματα χωρίς να σκεφτούμε τι είδους επιπτώσεις θα έχει στην ευρωπαϊκή οικονομία», λέει ο κ. Hokmark.

Συνέδεσε την εξαίρεση των δραστηριοτήτων market making ειδικά με τα σχέδια του κ. Γιούνκερ για μια ενωμένη ευρωπαϊκή κεφαλαιαγορά, τα οποία κοινοποιήθηκαν στις 18 Φεβρουαρίου. Ο κ. Hokmark λέει ότι εκεί υπάρχει ένα επενδυτικό κενό περίπου 400- 700 δισ. ευρώ εντός της Ε.Ε. Ο διαχωρισμός των δραστηριοτήτων market making σπάει την αλυσίδα που συνδέει την πραγματική οικονομία με την πρόσβαση στη χρηματοδότηση των κεφαλαιαγορών.

Προς τι η φασαρία;

Μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο, η κεντροαριστερά και η δεξιά εκφράζουν την υποψία ότι η ενωμένη ευρωπαϊκή κεφαλαιαγορά είναι μια δικαιολογία για τους συναδέλφους του κ. Γιούνκερ στο Λαϊκό Κόμμα ώστε να αρχίσουν να απαλείφουν το ρυθμιστικό πλαίσιο των χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων με τρόπο που δεν θα ήταν εφικτός τα χρόνια αμέσως μετά την οικονομική κρίση. Ο Brian Heyes, ένα άλλο μέλος του Λαϊκού Κόμματος με ενεργή συμμετοχή στην Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου υπαινίχθηκε κάτι τέτοιο κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης τον Φεβρουάριο. Αυτό πυροδότησε μια σκληρή απάντηση στο προσχέδιο Hokmark.

«Ορισμένοι λένε ότι θα πρέπει ουσιαστικά να σταματήσουμε να θέτουμε ρυθμιστικούς όρους επί των τραπεζών και να εστιάσουμε στην ανάπτυξη. Θα έλεγα ότι αυτό που θα είναι ίσως προς όφελος της ανάπτυξης είναι να σταματήσουμε τις θυγατρικές από το να γίνουν υπερβολικά-μεγάλες-για-να-χρεοκοπήσουν», λέει ο κ. Weizsacker.

Ποια είναι η εναλλακτική;

Ο κ. Hokmark εκτιμά ότι οι άλλες οδηγίες που πέρασαν από την αναφορά Linkanen και μετά επί των καταθετικών εγγυήσεων, της εξυγίανσης μιας τράπεζας και της ανάκαμψης (BRRD), έκαναν ευκολότερο  τονα εμποδιστεί η χρεοκοπία μιας τράπεζας χωρίς κρατική ενίσχυση. Αλλά ο διάδοχος του κ. Barnier στη θέση του Επιτρόπου, Jonathan Hill, είναι λιγότερο πεπεισμένος.

«Η [δέσμη] BRRD ήταν ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός, αλλά το θέμα είναι πως κάποιες τράπεζες παραμένουν τόσο περίπλοκες ώστε να πρέπει να τεθούν ερωτήσεις για τις δυνατότητες εξυγίανσης και για τη συγκέντρωση του κινδύνου. Έχουμε έναν αριθμό προτάσεων που προέρχονται τόσο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και από τη λετονική προεδρία και είμαστε πρόθυμοι να δουλέψουμε μαζί τους για να βρούμε ένα αποτέλεσμα που να είναι αναλογικό και ρεαλιστικό, ενώ επίσης θα προσδιορίζονται οι κίνδυνοι. Είναι ξεκάθαρο ότι αυτές οι συζητήσεις έχουν δρόμο ακόμη», λέει ο κ. Hill.

Ένας Ευρωπαίος ρυθμιστής με εμπλοκή σε τραπεζική εξυγίανση λέει ότι η αίσθηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι πως η τελική νομοθετική ρύθμιση θα χρειαστεί να δείξει καθαρή προστιθέμενη αξία πέρα από τη δέσμη BRRD. Σε κάποιο βαθμό, αυτό θα εξαρτηθεί από το πόσο απαιτητικά θα πρέπει να είναι τα σχέδια τραπεζικών εξυγιάνσεων ώστε να συμμορφώνονται με τη δέσμη BRRD. Οι αμερικανικές αρχές απέρριψαν όλα τα πρώτα προσχέδια εξυγίανσης της μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας ως ανεφάρμοστα.

«Οι ευρωπαϊκές εθνικές ρυθμιστικές αρχές συζητούν ενεργά το θέμα των εξυγιάνσεων. Ο πρώτος στόχος είναι να επιτευχθεί μια συνεπής εφαρμογή ενός μόνο κανόνα. Ωστόσο, ακόμη συζητιέται το πόσο ψηλά θα τεθεί ο πήχης αναφορικά με το τι χρειάζονται αυτά τα σχέδια για να αποδώσουν», λέει ο ρυθμιστής.