Θα μπορούσαν κοινωνικές συμπεριφορές όπως οι φυλετικές διακρίσεις, ο εθισμός στο κάπνισμα και στα ναρκωτικά και άλλα να έχουν οικονομική εξήγηση;
Πιθανώς όχι αν δεν ήταν ένας από τους μεγάλους της οικονομικής επιστήμης.
Ο Αμερικανός καθηγητής οικονομικών Gary Becker από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου πέθανε πριν από λίγες μέρες σε ηλικία 83 ετών. Ο Becker έλαβε το βραβείο Νόμπελ στα οικονομικά το 1992 για την επέκταση της μικροοικονομικής ανάλυσης στις κοινωνικές επιστήμες και στην ανθρώπινη συμπεριφορά.
Ένα από τα πιο γνωστά βιβλία του ήταν «τα οικονομικά των διακρίσεων» που εκδόθηκε το 1971. Σ’ εκείνο το βιβλίο ο Becker εξηγούσε ότι είναι λογικό να κάνει ένας εργοδότης διακρίσεις στις προσλήψεις προσωπικού αν το κόστος της συγκέντρωσης πληροφοριών για μερικούς υποψηφίους ήταν υψηλό.
Όμως, αν ο εργοδότης δεν προσλάμβανε ένα παραγωγικό άτομο επειδή ήταν μαύρος ή κάτι άλλο θα έχανε την ευκαιρία να βελτιώσει την επιχείρησή του. Με άλλα λόγια, οι διακρίσεις κοστίζουν σ’ εκείνον που κάνει διακρίσεις.
Πρόσφατα γίναμε μάρτυρες μιας τέτοιας εξέλιξης.
Ο κ. Στέρλνγκ, ιδιοκτήτης της ομάδας μπάσκετ των Κλίπερς που προκάλεσε σάλο με τις κατ’ ιδίαν ρατσιστικές αναφορές στη μνηστή του για μαύρους αθλητές, γνώριζε καλά τις συνέπειες της δημοσιοποίησής τους.
Ο ίδιος φαίνεται ότι ήταν ρατσιστής στην προσωπική ζωή του, αλλά εμφανιζόταν αντιρατσιστής δημοσίως αφού το 86% των παικτών της ομάδας του ήταν μαύροι, ενώ έδινε λεφτά σε οργανισμούς Αφροαμερικανών. Ο κ. Στέρλνιγκ έκρυβε καλά το μυστικό του γιατί γνώριζε ότι αν γινόταν γνωστό θα έχανε λεφτά, μέχρις ότου αποκαλύφθηκε.
Σε μια άλλη, πιο πρόσφατη, μελέτη του 2011 που έφερε τον τίτλο «Ο φόβος και η απάντηση στην τρομοκρατία: Μια οικονομική ανάλυση», ο Gary Becker και η Yona Rubinstein επιχείρησαν μια ορθολογική προσέγγιση στα οικονομικά και στην ψυχολογία του φόβου.
Μερικοί ισχυρίζονται πως αυτή η προσέγγιση βοηθά στο να κατανοήσει κάποιος γιατί τα δραματικά γεγονότα στην Ουκρανία και τη Ρωσία έχουν περιορισμένο αντίκτυπο στις διεθνείς αγορές.
Δεν έτυχε να γνωρίσουμε τον αείμνηστο νομπελίστα Gary Becker. Όμως, ήταν μέντορας του καθηγητή οικονομικών Michael Grossman που αναφερόταν συχνά σ’ αυτόν και στο έργο του. Κάτι που δεν θα μπορούσε να διαφύγει της προσοχής μας, αφού ο κ. Grossman ήταν ένας από τους δικούς μας μέντορες στη διατριβή του Ph.D.
Καλό ταξίδι Gary Becker. Ευχαριστούμε.