Η γιγάντωση των ιδιωτικών ομίλων παροχής υπηρεσιών υγείας, η εξάπλωση των ιδιωτικών εργαστηρίων και διαγνωστικών κέντρων, οι ταχύτατες τεχνολογικές εξελίξεις οι οποίες υλοποιούν τα επιτεύγματα της ιατρικής επιστήμης (και vice-versa) και οι επενδύσεις στη δημόσια υγεία συνθέτουν, σύμφωνα με ανάλυση που εκπόνησε η Hellastat, το πλέγμα των συνθηκών που ευνόησαν την ανάπτυξη των επιχειρήσεων εμπορίας ιατρικού εξοπλισμού & αναλωσίμων.

Στο επίκεντρο του επιχειρηματικού ενδιαφέροντος βρίσκονται τα βιοτεχνολογικά μηχανήματα, για τα οποία εκδηλώνεται αυξημένη ζήτηση από τις ιδιωτικές -κυρίως- εταιρείες παροχής υπηρεσιών υγείας.

Τα προϊόντα αυτά βασίζονται στη σύγκλιση διαφόρων τεχνολογιών (ιατρική, μηχανική, πληροφορική, οπτική) και πλεονεκτούν έναντι της παλαιότερης τεχνολογίας εξοπλισμού, καθώς συντελούν στη μείωση του χρόνου θεραπείας και των δαπανών των κλινικών για τη νοσηλεία των ασθενών, ενώ επιτυγχάνεται μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και ακρίβεια στη διάγνωση και θεραπεία.

Βασικός πελάτης για τις επιχειρήσεις του κλάδου είναι τα δημόσια νοσοκομεία –σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΙΝΒΙΤ πραγματοποιούν το 80% της σχετικής δαπάνης- με τα γνωστά, χρόνια προβλήματα της εξόφλησης των προμηθειών να συνεχίζουν να υφίστανται.

Τα χρέη των νοσοκομείων του δημόσιου τομέα, σε συνδυασμό με τις γραφειοκρατικές διαδικασίες που περιβάλλουν τις προμήθειες του Δημοσίου, συνιστούν το σημαντικότερο πρόβλημα για τις εταιρείες εμπορίας ιατρικού εξοπλισμού.

Μέχρι το τέλος του 2004 οι οφειλές των κρατικών μονάδων προς τις εταιρείες του κλάδου ανέρχονταν σε 1,4 δισ. ευρώ, με αρνητικές επιπτώσεις στον εμπορικό κύκλο και τη ρευστότητά τους. Τα χρέη σωρεύονται κυρίως από τη δυσλειτουργία των ασφαλιστικών ταμείων, τα οποία δεν προβαίνουν σε έγκαιρη εξόφληση των δαπανών νοσηλείας.

Το άρθρο 17 του Ν. 3301/2004 προβλέπει ρύθμιση των χρεών από προμήθειες φαρμάκων, υγειονομικού υλικού, ορθοπεδικού εξοπλισμού και χημικών αντιδραστηρίων που δόθηκαν έως 31/12/2004, καθώς και από προμήθειες υγειονομικού εξοπλισμού και χημικών αντιδραστηρίων που πραγματοποιήθηκαν μετά την 1/1/2002 και τα καθιστά άμεσα εξοφλητέα, εφόσον οι προμηθευτές χορηγήσουν εκπτώσεις 3,5% και 5% αντίστοιχα επί της συναλλακτικής αξίας των τιμολογίων (προ ΦΠΑ) και δεν προβάλουν άλλες αξιώσεις (π.χ. τόκους υπερημερίας).

Οι προμηθευτές, κάνοντας χρήση των διατάξεων του άρθρου 17, χορήγησαν εκπτώσεις 110 εκατ. ευρώ, ενώ υφίστανται επιπλέον διαφυγόντα κέρδη της τάξης των 270 εκατ. ευρώ από παραίτηση του αξιώματος για διεκδίκηση τόκων υπερημερίας. Παρά τη ρύθμιση του άρθρου 17, εξαιτίας καθυστερήσεων στην υλοποίηση, υφίστανται ακόμα χρέη ύψους 50 εκατ. ευρώ, ενώ κατά τη διάρκεια του 2005 σωρεύθηκαν νέες οφειλές ύψους 400 εκατ. ευρώ.



Ο κλάδος επωφελείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ”Υγεία-Πρόνοια 2000-2006” (Γ΄ ΚΠΣ), συνολικού προϋπολογισμού 513,31 εκατ. ευρώ, με την κοινοτική συμμετοχή να ανέρχεται σε 75% (32,1% το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και 42,9% το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο).

Συγκεκριμένα, ο Άξονας Προτεραιότητας 1 ”Υγεία” (προϋπολογισμού 217,66 εκατ. ευρώ) και το Μέτρο 1.2 ”Λειτουργικός εκσυγχρονισμός νοσοκομειακών μονάδων” υποστηρίζουν την αναβάθμιση των κτιριακών εγκαταστάσεων και της υλικοτεχνικής υποδομής των δημόσιων νοσοκομείων κυρίως με μηχανήματα βιοϊατρικής τεχνολογίας, με στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον πολίτη.

Επίσης, στο πλαίσιο του Ν. 3329/2005 ”Εθνικό σύστημα Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και λοιπές διατάξεις” προβλέπεται η εφαρμογή του θεσμού ”Σύμπραξη Ιδιωτικών & Δημοσίων Κεφαλαίων” (ΣΔΙΤ) για την ανάληψη επενδύσεων στο χώρο της δημόσιας υγείας και την ανάθεση μέρους των υποστηρικτικών υπηρεσιών σε ιδιωτικούς φορείς.

Η -έστω και με χαμηλούς ρυθμούς- σύγκλιση του επιπέδου παρεχόμενων υπηρεσιών μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις ως μοχλός πίεσης για διαρκή βελτίωση και αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών.

Η σύγκλιση αυτή λειτουργεί προς όφελος των εταιρειών εμπορίας ιατρικού εξοπλισμού, καθώς οι ιδιωτικές εταιρείες επενδύουν σημαντικά κονδύλια για δημιουργία νέων κλινικών, ιατρικών κέντρων και εξειδικευμένων μονάδων (μεταμοσχεύσεων, τεχνητού νεφρού, εξωσωματικής γονιμοποίησης κ.λπ.) και εξοπλισμού αυτών με υψηλού τεχνολογικού επιπέδου βιοϊατρικά μηχανήματα.

Αυξημένη κερδοφορία για τις εταιρείες το 2004

Οι επενδύσεις των τελευταίων ετών τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα στον κλάδο της υγείας, ιδίως εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων και της απορρόφησης των κονδυλίων του Γ΄ ΚΠΣ, επέδρασαν θετικά στα οικονομικά μεγέθη των εταιρειών ιατρικού εξοπλισμού. Το 2004 αποτέλεσε έτος έντονης κερδοφορίας για 9 στις 10 εταιρείες (58 συνολικά), ενώ μόλις 5 υπήρξαν ζημιογόνες. Όσον αφορά τις κερδοφόρες μονάδες, οι 35 (55,6%) αύξησαν τα κέρδη του προηγούμενου έτους, ενώ οι 21 (33,3%) υπέστησαν κάμψη.

Τα συνολικά κέρδη του κλάδου διαμορφώθηκαν σε 106,24 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 13,7% ανά εταιρεία εν συγκρίσει με το 2003 και συνολικά 20,9% την εξεταζόμενη τριετία, με αντίστοιχα υψηλά περιθώρια ΚΠΦ (8,8%).

Η άνοδος αυτή οφείλεται κυρίως στη σημαντική βελτίωση της περιόδου 2002/2003, κατά την οποία πραγματοποιήθηκαν σημαντικές επενδύσεις στο πλαίσιο της ολυμπιακής προετοιμασίας.

Στις 20 μεγαλύτερες εταιρείες, στις οποίες αναλογεί το 60% των συνολικών εσόδων του δείγματος, καταγράφεται υψηλότερη μέση αύξηση των κερδών κατά το 2004, στο 15,3% (έναντι 13,7% κατά μέσο όρο μεταξύ των 63 επιχειρήσεων), ενώ στις υπόλοιπες 43 επιχειρήσεις η μέση αύξηση περιορίζεται στο οριακό επίπεδο του 1%.

Αντίστοιχα, οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις εμφανίζουν υπερδιπλάσια τιμή στο μέσο καθαρό περιθώριο (17,2%) έναντι του κλάδου (8,8%) και των μικρότερων επιχειρήσεων (7%).



Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις (έσοδα άνω των 3 εκατ. ευρώ) χαρακτηρίζονται από υψηλότερα περιθώρια μικτής κερδοφορίας (42,1%), ενώ υπερτερούν και σε όρους περιθωρίων ΚΠΤΦΑ και ΚΠΦ (18,7% και 9,2% αντίστοιχα), καθώς είναι λιγότερο επιβαρημένες με συνολικά λειτουργικά έξοδα (24,1% των εσόδων).

Οι απαιτήσεις (1,02 δισ. ευρώ το 2004) αποτελούν το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό των συνολικών επενδύσεων (77%, έναντι 67% το 2002). Το δυσανάλογο -σε σύγκριση με τον κύκλο εργασιών- ύψος τους προκύπτει από τις μεγάλες καθυστερήσεις εξόφλησης των προμηθειών των δημόσιων νοσοκομείων, καθώς αυτά αποτελούν τους βασικούς πελάτες του κλάδου.

Σημαντική αύξηση (57,8% ετησίως) καταγράφεται στο ύψος των βραχυπρόθεσμων τοκοφόρων υποχρεώσεων, οι οποίες ανέρχονται στο 53% των βραχυπρόθεσμων κεφαλαίων, από 45% το 2002.

Η συνολική επιβάρυνση με ξένα κεφάλαια διαμορφώνεται στο 84% στον κλάδο το 2004, έναντι 80% το 2003 και 75% το 2002. Αντίστοιχα, η μόχλευση των ιδίων κεφαλαίων εκτιμάται στο 5,65 προς 1 το 2004, από 3,5 προς 1 το 2002.

Έτσι, η καθαρή θέση (222 εκατ. ευρώ) αντιστοιχεί στο 16,7% των συνολικών κεφαλαίων, αυξημένη κατά 12,1% έναντι του 2003.