του Κώστα Τσαούση*

To ισχυρότερο ”χαρτί” της επόμενης μέρας για τον ΟΠΑΠ - πέραν των οικονομικών του επιδόσεων, με προεξάρχουσα τη μερισματική του απόδοση, των διαρκώς διευρυνόμενων μεριδίων του στη δυναμικά αναπτυσσόμενη αγορά του ”τζόγου”, των νέων επενδυτικών και επιχειρηματικών του σχεδίων για επέκταση σε νέες αγορές και δραστηριότητες - είναι, δίχως αμφιβολία, η προνομιακή του σχέση με το Δημόσιο.

Γεγονός γνωστό τοις πάσι, θα πείτε, και θα έχετε το δίκιο απολύτως με το μέρος σας. Κι όμως... Η γνωστή αυτή σχέση αποτελεί (και θα εξακολουθήσει να αποτελεί) ένα από τα βασικά στοιχεία προσέλκυσης του επενδυτικού ενδιαφέροντος ιδιωτών και θεσμικών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, σε τέτοιο βαθμό, μάλιστα, που η επιτυχία της δημόσιας προσφοράς του 22% των υφισταμένων μετοχών του ΟΠΑΠ - που θα ενισχύσει το δημόσιο ταμείο με περίπου 200 δισ. δρχ. έσοδα - να θεωρείται δεδομένη.

Το Δημόσιο μπορεί να περιορίζει το ποσοστό του, από το 92,6%, στο 72,6% - με τη γνωστή σε όλους ΔΕΚΑ να αποχωρίζεται ”μια κι έξω” το 2% των μετοχών που κατέχει σήμερα - αλλά η ισχυρή του παρουσία στο μετοχικό κεφάλαιο του ΟΠΑΠ θα συνεχίσει να αποτελεί την καλύτερη εγγύηση ότι η μετοχή του θα είναι (και στο μέλλον) το πρώτο τη τάξει ασφαλές ”επενδυτικό καταφύγιο”.

Μάλιστα, η διατήρηση της σχέσης ανάμεσα στο Δημόσιο και τον ΟΠΑΠ θα αποτελέσει ένα από τα κεντρικά επιχειρήματα των στελεχών της διοίκησης του Οργανισμού και των εκπροσώπων των χρηματοοικονομικών συμβούλων του (Alpha Finance, EFG Telesis Finance και SSSB) στις παρουσιάσεις που προγραμματίζονται να γίνουν στους θεσμικούς επενδυτές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, μετά τις 15 Ιουνίου. (Πιο συγκεκριμένα, τα road shows στο εξωτερικό προγραμματίζονται για το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου, χρονικό διάστημα στο οποίο προσδιορίζεται και το ”άνοιγμα” του ”βιβλίου προσφορών” για τους θεσμικούς επενδυτές του εξωτερικού -το ”βιβλίο” προγραμματίζεται να ”κλείσει” στις 5 Ιουλίου, ενώ στις επόμενες τρεις ημέρες θα διαμορφωθεί η τιμή.)

”Μάχιμη εφεδρεία”->

Ως προς τι, όμως, όλα αυτά; H απάντηση δεν είναι καθόλου, μα καθόλου δύσκολη. Το Δημόσιο εξακολουθεί να έχει (και σκοπεύει να τη διατηρήσει) ισχυρή παρουσία στο μετοχικό κεφάλαιο του ΟΠΑΠ, εκτιμώντας ότι θα αποτελεί μία πλήρως αξιοποιήσιμη - για τις ανάγκες ενίσχυσης του κρατικού προϋπολογισμού- ”μάχιμη εφεδρεία”. Αλλά πώς μπορεί κάποιος να είναι σίγουρος ότι η μόδα των ”lottery stocks” (κυρίως στον χώρο της ευρωζώνης) δεν θα ”ξεφτίσει”, παραχωρώντας τη θέση της σε μια καινούργια χρηματιστηριακή μόδα;

Οι χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι του ΟΠΑΠ, όπως και, κατ’ επέκταση, της κυβέρνησης (”η βούληση του βασικού μετόχου”), πιστεύουν ότι το αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον για τα ”lottery stocks” δεν βασίζεται σε μια μόδα με ημερομηνία λήξεως, αλλά σε πραγματικά δεδομένα που διαμορφώνουν και αντίστοιχες προοπτικές. Το τι εννοούν είναι στον μέγιστο βαθμό σαφές: οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν σκοπεύουν (τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον) να ανοίξουν την ”Κερκόπορτα” του ανταγωνισμού και να θέσουν σε άμεσο κίνδυνο τα συμφέροντα των ”πρώην” μονοπωλιακών Οργανισμών στοιχημάτων και προγνωστικών.

Και αυτό γιατί δεν σκοπεύουν να βλάψουν τα ίδια τα συμφέροντά τους. Αντιθέτως - όπως συμβαίνει και στην Ελλάδα - θωρακίζουν με ειδικές συμβάσεις και με προνομιακές συμφωνίες τη λειτουργία αυτών των Οργανισμών. Με απλά λόγια, ”μαζί με τον βασιλικό ποτίζεται κι η γλάστρα”...

Αλλωστε, το ελληνικό παράδειγμα είναι πολύ χαρακτηριστικό: ο ΟΠΑΠ έχει το αποκλειστικό δικαίωμα (20ετούς διάρκειας) στην οργάνωση και τη διαχείριση κάθε είδους παιχνιδιού, στοιχήματος και προγνωστικού, ενώ έχει - και θα συνεχίσει να έχει - τον πρώτο λόγο σε όλες τις νέες ευκαιρίες και δυνατότητες που θα παράσχει η ίδια η αγορά ή θα προκύψουν από νομοθετικές και από άλλες ρυθμίσεις.

Όμως, ας βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά: η διοίκηση του ΟΠΑΠ -όπως θα αναφέρεται και στο ενημερωτικό δελτίο της δημόσιας προσφοράς του 22% των υφισταμένων μετοχών που ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο και τη ΔΕΚΑ - θεωρεί (και δικαίως) ότι η διατήρηση της ισχυρής μετοχικής παρουσίας του Δημοσίου παρέχει στην εισηγμένη εταιρία και τους μετόχους της (ιδιώτες και θεσμικοί από την Ελλάδα και το εξωτερικό) ορισμένα ”πανάκριβα και πολύτιμα” πλεονεκτήματα:

α) Δικαίωμα πρώτης προτίμησης για όλες τις ”λοταρίες” που θα εισαχθούν στο μέλλον και όσο διαρκεί η ισχύς του προνομίου που κατέχει ο ΟΠΑΠ.

β) Γρήγορη και δίχως άλλες περιττές γραφειοκρατικές διαδικασίες επέκταση σε νέες μορφές και τύπους στοιχημάτων -όποτε κι αν επιτραπεί από το Δημόσιο η διεξαγωγή τους- όπως τα στοιχήματα μέσω Internet ή τα τηλεφωνικά στοιχήματα.

γ) Αποκλειστική εκμετάλλευση όλων των ευκαιριών που θα προκύψουν από τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα.

δ) Ιδιαίτερη και συνεχής προστασία του ΟΠΑΠ έναντι των ”παράνομων” ανταγωνιστών.

Το τελευταίο σημείο έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Και αυτό γιατί οι εκπρόσωποι του βασικού μετόχου, δηλαδή οι συναρμόδιοι υπουργοί, έχουν κάθε λόγο να ενισχύουν τα μέτρα καταστολής του παράνομου τζόγου σε όλες τις μορφές του - ο οποίος, σύμφωνα με εκτιμήσεις, φθάνει το ποσό των 4 δισ. ευρώ, προσεγγίζοντας επικίνδυνα το ποσό του νόμιμου τζόγου (4,5 δισ. ευρώ).

Έτσι, γίνεται απολύτως σαφές ότι οποιαδήποτε προσπάθεια (κατόπιν συνδυασμένων κυβερνητικών εντολών) συστηματικού περιορισμού του παράνομου τζόγου σημαίνει περισσότερα μερίσματα, δηλαδή περισσότερα έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό.

Στάνταρ Προοπτικές->

Το χαρτί της ισχυρής μετοχικής παρουσίας του Δημοσίου δεν είναι (και λογικά δεν είναι) το μοναδικό στοιχείο προσέλκυσης του επενδυτικού ενδιαφέροντος. Ο ΟΠΑΠ είναι μία από τις εταιρίες μεγάλης κεφαλαιοποίησης στη Σοφοκλέους που παρουσιάζει (και θα συνεχίσει να παρουσιάζει ακριβώς λόγω της διεύρυνσης της συνολικής πίτας του τζόγου) υψηλό ρυθμό ανάπτυξης (πάνω από 20%, σε κάθε περίπτωση) και εξαιρετική μερισματική απόδοση (μια απόδοση της τάξεως ανάμεσα στο 7%-8% είναι σκέτη πρόκληση, όταν ο μέσος όρος της ελληνικής αγοράς είναι στο 2,5%, ενώ δεν ”βρίσκονται” άλλα ευρωπαϊκά ”lottery stocks” με αποδόσεις άνω του 5%.

Απολύτως χαρακτηριστικές προς αυτή την κατεύθυνση είναι οι επιδόσεις του ΟΠΑΠ στο πρώτο τρίμηνο του 2002: ο κύκλος εργασιών σημείωσε αύξηση 31% και ανήλθε στα 467,8 εκατ. ευρώ, έναντι 357,1 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2001. Τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν στα 95,6 εκατ. ευρώ, έναντι 76,3 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2001, παρουσιάζοντας αύξηση 25,3%, ενώ τα λειτουργικά κέρδη (προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων) ανήλθαν στα 100,1 εκατ. ευρώ, έναντι 82,1 εκατ. ευρώ το 2001, σημειώνοντας αύξηση 21,9%.

Οι ρυθμοί αυτοί εκτιμάται ότι θα διατηρηθούν και στο άμεσο μέλλον, καθώς προετοιμάζονται η εισαγωγή πέντε νέων παιχνιδιών (το καθημερινής χρήσης ”Εxtra 5”, το τηλεοπτικό ”Bingo”, το ”Kino”, καθώς και τα ”Super 3” και ”Super 4”), η διεύρυνση του αντικειμένου δραστηριότητας (διαχείριση ιπποδρόμου-ιπποδρομιακό στοίχημα), η ενίσχυση της παρουσίας του ΟΠΑΠ στην κυπριακή αγορά και η επιλεκτική ανάπτυξη δραστηριοτήτων στις αγορές των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, η πλήρης αξιοποίηση όλων των ευκαιριών που προκύπτουν από τη διεξαγωγή μεγάλων αθλητικών γεγονότων (από το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2002 μέχρι τους αγώνες της Formula-1 και τα διεθνή τουρνουά τένις και στο βάθος... οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004), η δημιουργία νέων (κυρίως εναλλακτικών) δικτύων πώλησης (τηλέφωνο, Ιnternet, ψηφιακές δορυφορικές τηλεοπτικές πλατφόρμες κ.λπ.) και ο αναπροσανατολισμός του υφιστάμενου δικτύου, έτσι ώστε να συμπεριλάβει και πωλήσεις νέων προϊόντων και υπηρεσιών (π.χ., πωλήσεις εισιτηρίων για μεγάλα αθλητικά γεγονότα και αγώνες κ.λ.π.).

Οι οικονομικές επιδόσεις, με προεξάρχουσα την προκλητική μερισματική απόδοση, σε συνδυασμό με την κεφαλαιακή επάρκεια και τη διατήρηση της ρευστότητας σε υψηλά επίπεδα, διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για να κερδίσει ο ΟΠΑΠ το ”στοίχημα των στοιχημάτων”.

*Αναδημοσίευση από το φύλλο του ”Μετόχου” (31 Μαΐου - 4 Ιουνίου).