Ακόμα και με τα... ευρωπαϊκά δεδομένα, το φιάσκο της κυπριακής κρίσης μετά βίας μπορεί να συγχωρεθεί, σχολιάζει η JPMorgan. Αν και είναι αλήθεια πως αρκετοί παράγοντες κατέστησαν το «κούρεμα» των καταθέσεων πιο πιθανό εκεί, απ’ ό,τι σε άλλες χώρες, η αδέξια εφαρμογή του μέτρου έχει δημιουργήσει δύο νέες αβεβαιότητες και έχει αναζωπυρώσει μία παλιά. Οι νέες ανησυχίες αφορούν το πρότυπο της Ευρώπης για τη διάλυση τραπεζών και την επιβολή ελέγχων στη διακίνηση κεφαλαίων. Η παλιά ανησυχία αφορά την έξοδο χώρας από την ΟΝΕ.

Σε σχετική του έκθεση, ο οίκος αναλύει επτά αληθείς, ημιαληθείς και λανθασμένες υποθέσεις που προέκυψαν τις τελευταίες εβδομάδες από την κυπριακή κρίση:


1. Η Ευρώπη δημιούργησε ένα νέο καθεστώς διάλυσης τραπεζών

Αυτό είναι εν μέρει αλήθεια. Πράγματι, με την κρίση στην Κύπρο φάνηκε ότι η Ευρώπη επιδιώκει την εκκαθάριση του τραπεζικού κλάδου σε βαθμό που δεν έχει προηγούμενο, ωστόσο η προσέγγιση αυτή είχε ήδη προγραμματιστεί να τεθεί σε εφαρμογή το 2015, όταν τεθεί σε ισχύ η οδηγία της Ε.Ε. για την εκκαθάριση και την ανάκαμψη του τραπεζικού κλάδου, η οποία δίνει τις κατευθυντήριες γραμμές για την αναδιάρθρωση του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου.


2. Υπάρχει και άλλη Κύπρος στην περιοχή

Αυτό κατά την JPMorgan είναι λάθος. Όπως εξηγεί, δεδομένου ότι η Ευρώπη φαίνεται να δοκιμάζει το πλαίσιο της Οδηγίας του 2015, είναι φυσικό οι επενδυτές και τα hedge funds να ψάχνουν για άλλη χώρα που συνδυάζει τα ευάλωτα σημεία της Κύπρου: τον υπερμεγέθη τραπεζικό κλάδο, το υπερχρεωμένο κράτος και τις αφερέγγυες τράπεζες. Όμως, ο συνδυασμός αυτός είναι σπάνιος τρία χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης. Ο τραπεζικός τομέας του Λουξεμβούργου είναι 21 φορές το ΑΕΠ της χώρας, όμως δεν εμφανίζει τα προβλήματα στην ποιότητα των assets που «κατέστρεψαν» τους τραπεζικούς τομείς της Ισπανίας, της Ιρλανδίας, της Ελλάδας και της Κύπρου.

Η Μάλτα ενδεχομένως μοιάζει περισσότερο στην Κύπρο, αν και ο χρηματοοικονομικός της τομέας είναι λιγότερος από το ήμισυ του κυπριακού σε ονομαστικούς όρους. Και η Σλοβενία έχει ελάχιστα κοινά σημεία με το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα και την Κύπρο.


3. Οι έλεγχοι στη διακίνηση κεφαλαίου στην Κύπρο δημιουργούν ένα ευρώ δύο ταχυτήτων

Είναι αλήθεια. Η Ευρώπη αναμφίβολα διέβη τον Ρουβίκωνα με το να επιβάλει ελέγχους στη διακίνηση κεφαλαίων στην Κύπρο. Αυτή η επιβολή ελέγχων εντός μιας νομισματικής ένωσης δεν έχει προηγούμενο στη σύγχρονη Ιστορία. Γι' αυτό και οι συζητήσεις αναφορικά με ένα ευρώ δύο ταχυτήτων -ή ένα κυπριακό ευρώ-, αφού τα μετρητά στην Κύπρο δεν έχουν την ανταλλαξιμότητα που έχουν τα μετρητά σε άλλες χώρες της ευρωζώνης.


4. Η φυγή καταθέσεων από την ευρωπεριφέρεια θα είναι σημαντική

Αυτό είναι εν μέρει αλήθεια, σύμφωνα με την JPMorgan. Όπως επισημαίνει, φαίνεται αυτονόητο ότι θα υπάρξει φυγή κεφαλαίων, όμως ο βαθμός αυτής είναι συζητήσιμος, λόγω όσων έχουν ήδη προηγηθεί. Η Κύπρος δεν είναι το πρώτο επεισόδιο στην Ευρώπη: το πρώτο έγινε τον Μάιο του 2012 όταν στις ελληνικές εκλογές φάνηκε ότι μπορεί να βγει πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ, η οικονομική πολιτικού του οποίου πιθανότατα θα είχε ως αποτέλεσμα την αποβολή της Ελλάδας από την ΟΝΕ. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τα προηγούμενα δύο χρόνια της ύφεσης στη χώρα, οδήγησε σε σημαντική φυγή καταθέσεων από την περιφέρεια προς τις τράπεζες του πυρήνα. Έτσι, αν και η επιβολή ελέγχων στη διακίνηση κεφαλαίων στη Κύπρο θα δικαιολογούσε κανονικά μια τέτοια φυγή, τα περυσινά γεγονότα στην Ελλάδα μπορεί ήδη να πυροδότησαν το μεγαλύτερο μέρος της φυγής κεφαλαίων.


5. Η Κύπρος θα βγει από την ΟΝΕ

Ο οίκος θεωρεί πως αυτή είναι μια λανθασμένη άποψη. Όπως επισημαίνει, αν και η Κύπρος -όπως και ορισμένες άλλες χώρες της ευρωπεριφέρειας- θα συνεχίσουν να συζητούν ανοικτά ακόμα και να απειλούν με έξοδο από την ΟΝΕ, δεν είναι ξεκάθαρο εάν η επανίδρυση της οικονομίας θα είναι ευκολότερη αν φλερτάρει με μια κρίση μετατρεψιμότητας. Αν η οικονομική αναδιάρθρωση είναι αναπόφευκτη, η παραμονή στην ΟΝΕ, τουλάχιστον, εγγυάται χαμηλή, μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση και πιθανότατα μελλοντική διαγραφή χρέους.


6. Πιθανή έξοδος της Κύπρου από την ΟΝΕ θα ήταν πιο διαχειρίσιμη από όσο οποιασδήποτε άλλης χώρας

Ο οίκος εκτιμά ότι αυτό είναι αληθές. Όπως επισημαίνει, το μικρό μέγεθος της Κύπρου είναι ένας από τους παράγοντες που περιορίζουν τη μετάδοση της κρίσης. Επίσης, βοηθά η ύπαρξη του ΟΜΤ, το οποίο δεν υπήρχε όταν ήρθε στην επιφάνεια το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από την ΟΝΕ, τον Νοέμβριο του 2011 και στις εκλογές του 2012. Επίσης, πιθανότατα καμία άλλη χώρα δεν θα ενδιαφερόταν να ακολουθήσει το παράδειγμα της Κύπρου, αφού το οικονομικό μοντέλο της μεγαλονήσου θεωρείται και μοναδικό και μη ελκυστικό.


7. Οι αγορές αξίζουν ένα risk premium

Κατά την JPMorgan, αυτό είναι αλήθεια, αφού σε οποιαδήποτε αγορά η αβεβαιότητα σε ό,τι αφορά την πολιτική και η αλλαγή καθεστώτος συνήθως δικαιολογούν ένα risk premium.