Με ρυθμό αύξησης 1% κινήθηκε η εγχώρια αγορά βενζινών και ντίζελ κατά το 11μηνο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2004. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα έρευνας της Stat Bank, πρόκειται για σαφή επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της εν λόγω αγοράς, που το 2003 είχε κινηθεί στο 9% σε σχέση με το 2002.

Η επιβράδυνση που παρατηρείται στη συγκεκριμένη αγορά οφείλεται αφενός στη μικρότερη αύξηση των βενζινών και αφετέρου στη μείωση πωλήσεων στις αγορές ντίζελ θέρμανσης και κίνησης.

Ειδικότερα, το 11μηνο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2004 οι εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών αύξησαν τις πωλήσεις βενζινών και ντίζελ από 9,1 εκατομμύρια μετρικούς τόνους το 11μηνο του 2003 σε 9,2 εκατομμύρια τόνους το αντίστοιχο διάστημα του 2004.

Σύμφωνα με την έρευνα, την ευθύνη διακίνησης των ποσοτήτων αυτών έχουν 20 εταιρίες με πανελλαδική άδεια λειτουργίας, οι μισές εκ των οποίων εμφάνισαν μείωση πωλήσεων.

* Στην αγορά των βενζινών – ντίζελ την πρώτη θέση καταλαμβάνει η εν Ελλάδι θυγατρική της βρετανικής BP, οι πωλήσεις της οποίας εμφάνισαν ελαφρά κάμψη των πωλήσεων κατά 0,5%. Η διοίκηση της BP Hellas, υπό τον κ. Σωτήρη Χριστογιάννη, κατορθώνει παρά την ανεπαίσθητη υποχώρηση στο μερίδιο αγοράς της να διατηρεί σε υψηλά επίπεδα την κερδοφορία της.

* Η ΕΚΟ εμφάνισε μεγαλύτερη υποχώρηση πωλήσεων σε σχέση με την BP. Έτσι, η κρατικών συμφερόντων εταιρία μείωσε τις πωλήσεις βενζινών και ντίζελ κατά 1,3%. Η ΕΚΟ υπό τον κ. Στ. Παπαδόπουλο ελέγχει μερίδιο αγοράς 17,7%, δηλαδή μία ποσοστιαία μονάδα κάτω από την BP.

Η μείωση των πωλήσεων της ΕΚΟ, αν συνδυαστεί με τις ελαφρώς χαμηλότερες τιμές σε σχέση με την BP, οδηγεί σε μια μεγαλύτερη διαφορά κερδοφορίας σε βάρος της ΕΚΟ.

* Τη μεγαλύτερη μείωση πωλήσεων στην αγορά των βενζινών – ντίζελ εμφανίζει η Shell, η οποία κινήθηκε με επιβράδυνση 4,4%.

* Με αρνητικό πρόσημο –στο σύνολο της αγοράς βενζινών – ντίζελ– κινήθηκε και η Avin του ομίλου της Μότορ Όιλ, η οποία, όμως, το 11μηνο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2004 μόνον στις βενζίνες εμφάνισε ρυθμό αύξησης 10,4%.

* Αντιθέτως, η Jetoil των κ. Κυριάκου και Νίκου Μαμιδάκη εμφανίζει (στο σύνολο της αγοράς βενζινών και ντίζελ) ανοδική πορεία, αφού κατόρθωσε να αυξήσει τις πωλήσεις της κατά 1,4%. Έτσι, η Jetoil ελέγχει το 7,4% της εγχώριας αγοράς βενζινών και ντίζελ.

* Τον υψηλότερο ρυθμό αύξησης πωλήσεων (20,4%) εμφανίζει η Aegean Oil που διευθύνεται από τους κ. Δημήτρη και Ιάκωβο Μελισσανίδη. Είναι ενδεικτικό ότι η Aegean αύξησε τις πωλήσεις βενζινών κατά 35,7%. Η Aegean Oil πέτυχε σε 4 χρόνια ό,τι κατόρθωσαν άλλες εταιρίες σε πάνω από δύο δεκαετίες.

* Θετικά εξελίσσεται η πορεία της εισηγμένης στο Χ.Α. Elin Oil, η οποία το 2004 εμφάνισε ρυθμό αύξησης των πωλήσεων βενζινών-ντίζελ 8,7%. Η επιχείρηση αυτή που διευθύνεται από τον κ. Χ. Κυνηγό έχει παράλληλα ισχυρή παρουσία στον τομέα των στερεών καυσίμων.

* Εξαιρετική εμφανίζεται και η πορεία της εισηγμένης στο Χ.Α. Revoil, που διευθύνεται από τους κ. Ευάγγελο και Γεώργιο Ρούσσο. Με συστηματικό τρόπο η Revoil διευρύνει συνεχώς το εμπορικό της δίκτυο, έχοντας προηγουμένως δημιουργήσει μια σταθερή υποδομή αποθηκευτικών χώρων στη Χίο και την Καβάλα. Αυτή την περίοδο επιχειρεί να επεκτείνει τη δράση της σε γειτονικές βαλκανικές χώρες.

* Στις επόμενες θέσεις βρίσκονται οι εταιρίες Silk Oil, ETEKA και Dracoil. Από τις εταιρίες αυτές τη μεγαλύτερη αύξηση εμφανίζει η ΕΤΕΚΑ υπό τον κ. Γ. Σπανό, που βελτίωσε τις πωλήσεις κατά 6,9%.

Η ΕΤΕΚΑ στηριζόμενη σε μια ισχυρή βάση αποθηκευτικών χώρων, χερσαίων και θαλάσσιων μεταφορών και σε ένα ισχυρό εμπορικό δίκτυο, διευρύνει τη παρουσία της στην αγορά. Αυτή τη περίοδο προγραμματίζει την ένταξη 20 νέων πρατηρίων ση περιφέρεια.

Αλλάζει ο τρόπος λειτουργίας της αγοράς

Όπως επισημαίνει η Stat Bank, νέους κανόνες στην εμπορία πετρελαιοειδών θα θέσει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, με την προώθηση αλλαγών στον νόμο 3054 του 2002, που ρυθμίζει θέματα οργάνωσης της αγοράς καυσίμων.

Με τις αλλαγές επανακαθορίζονται οι σχέσεις μεταξύ διυλιστηρίων, εταιριών εμπορίας, μεταπωλητών καυσίμων, βυτιοφορέων και πρατηριούχων.

Η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης επιθυμεί -με τις τροποποιήσεις του νόμου- να λύσει δύο ζητήματα: αφενός να προσαρμόσει την εγχώρια αγορά στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, ενισχύοντας κυρίως τον ανταγωνισμό, αφετέρου να χτυπήσει το λαθρεμπόριο, που έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις.

Οι αλλαγές που προωθούνται είναι οι εξής:

* Στο σχετικό άρθρο που καθορίζει -εκτός των άλλων- σε ποιους μπορούν να προμηθεύουν προϊόντα τα διυλιστήρια, δίδεται για πρώτη φορά η δυνατότητα σε πρατηριούχους υγρών καυσίμων και υγραερίου για κίνηση οχημάτων να έχουν πρόσβαση στα διυλιστήρια και να ζητήσουν καύσιμα, χωρίς τη μεσολάβηση εταιριών.

* Σύμφωνα με τις αλλαγές προβλέπεται επίσης ότι: για την περίπτωση της απευθείας διάθεσης πετρελαιοειδών προϊόντων σε κατόχους αδείας λιανικής εμπορίας των ως άνω περιπτώσεων, ο κάτοχος αδείας διύλισης αναλαμβάνει τα αντίστοιχα δικαιώματα, ευθύνες και υποχρεώσεις που ισχύουν σύμφωνα με την εκάστοτε νομοθεσία για τους κατόχους αδείας εμπορίας.

Έτσι, οι συμφωνίες για τα αποθέματα, η ασφάλεια κατά τη μετακίνηση και η παροχή εγγυήσεων για την ποιότητα των καυσίμων από το διυλιστήριο ως την αντλία θα ισχύουν το ίδιο για όλους.

* Συνέχεια των αλλαγών που προωθούνται στο νομοθετικό πλαίσιο είναι αυτές που αφορούν τα θέματα ευθύνης σχετικά με την ποσότητα και ποιότητα των καυσίμων.

Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι: ο κάτοχος αδείας εμπορίας έχει την υποχρέωση ομαλής και συνεχούς τροφοδοσίας της αγοράς, σύμφωνα με τους όρους της αδείας του. Ο κάτοχος αδείας εμπορίας φέρει την ευθύνη κατά τις διατάξεις του άρθρου 17 του νόμου αυτού, για τη διακίνηση των προϊόντων που εμπορεύεται.

Ομοίως ευθύνεται μαζί με τους κατόχους αδείας λιανικής εμπορίας, κατά τις διατάξεις του άρθρου 17 του παρόντος νόμου, για την ποσότητα και ποιότητα των προϊόντων που διαθέτουν τα πρατήριά τους, τα οποία προμηθεύονται βάσει αποκλειστικής σύμβασης από αυτόν ή φέρουν το σήμα του, τηρουμένων των σχετικών αγορανομικών διατάξεων.

* Μια ακόμη αλλαγή που προωθείται στον νόμο είναι και η εξής: Οι κάτοχοι αδείας λιανικής εμπορίας προμηθεύονται πετρελαιοειδή προϊόντα από κατόχους αδείας εμπορίας. Οι κάτοχοι αδείας λιανικής εμπορίας δύνανται να προμηθεύονται πετρελαιοειδή προϊόντα και από κατόχους αδείας διύλισης, για αποκλειστική τροφοδοσία των πρατηρίων τους, εφόσον δεν προμηθεύονται βάσει αποκλειστικής σύμβασης πετρελαιοειδή προϊόντα από κάτοχο αδείας εμπορίας ή φέρουν το σήμα του.

Ο εκάστοτε κάτοχος της κυριότητας των προϊόντων φέρει και την αποκλειστική ευθύνη για τη διακίνηση αυτού και τη διάθεσή του στους τελικούς καταναλωτές.

* Όπως σημειώνεται, η διακίνηση - μεταφορά των πετρελαιοειδών προϊόντων από τις εγκαταστάσεις των κατόχων αδείας διύλισης ή εμπορίας προς τους κατόχους αδείας λιανικής εμπορίας των περιπτώσεων:

α) (πρατηριούχοι υγρών καυσίμων),

β) (πρατηριούχοι υγραερίου για κίνηση οχημάτων) και

γ) (μεταπωλητές καυσίμων) πραγματοποιείται αποκλειστικά με δημοσίας χρήσεως βυτιοφόρα ή με ιδιωτικής χρήσεως βυτιοφόρα των κατόχων αδείας διύλισης ή εμπορίας.

* Ένα ακόμη σημείο αφορά τις εισαγωγές καυσίμων από το εξωτερικό. Στη ρύθμιση προβλέπεται επίσης ότι: οι κάτοχοι αδείας λιανικής εμπορίας μπορούν να πραγματοποιούν εισαγωγές πετρελαιοειδών προϊόντων, με τις προϋποθέσεις ότι τα προϊόντα αυτά περιορίζονται αποκλειστικά για την τροφοδοσία των πρατηρίων τους και ότι τηρούνται οι διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας περί εισαγωγών του τελωνειακού κώδικα και οι διατάξεις για την τήρηση αποθεμάτων ασφαλείας.

* Προβλέπεται επίσης ότι: για τον σκοπό της εκπλήρωσης της υποχρέωσης τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας, οι κάτοχοι αδείας διύλισης, αδείας εμπορίας, οι κάτοχοι αδείας λιανικής εμπορίας και οι μεγάλοι τελικοί καταναλωτές μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αποθηκευτικούς χώρους που βρίσκονται σε χώρους διυλιστηρίων ή κατόχων αδείας εμπορίας, εφόσον αυτοί θεωρούνται αποθήκες τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας.