Το ρωσικό αντιτορπιλικό κλάσης Kashin, Smetlivy, ελλιμενίστηκε στο λιμάνι της Λεμεσού στην Κύπρο τη Δευτέρα. Το Smetlivy είναι ένα από τα 11 ρωσικά πλοία που κινούνται προς την ανατολική Μεσόγειο για στρατιωτικές ασκήσεις την τελευταία εβδομάδα.

Την ώρα όπου το Smetlivy αναμένεται να ελλιμενιστεί στο λιμάνι Ταρτούς στη Συρία, το ισραηλινό ναυτικό πραγματοποιεί από χθες στρατιωτικές ασκήσεις κοντά στη Μήλο. Την περασμένη εβδομάδα, το πολεμικό ναυτικό της Τουρκίας, του Ισραήλ και της Βρετανίας πραγματοποίησε ξεχωριστές στρατιωτικές ασκήσεις νότια της Κύπρου, ενώ η Ναυτική Ομάδα 2 του ΝΑΤΟ, που απαρτίζεται από τουρκικές, γαλλικές και γερμανικές φρεγάτες, έκανε άσκηση στην ανατολική Μεσόγειο.

Μεγάλη στρατιωτική κινητικότητα, σε σύντομο χρονικό διάστημα και σε μια συγκεκριμένη περιοχή…

Μια πιο προσεκτική ματιά στην αλλαγή της γεωπολιτικής στην ανατολική Μεσόγειο εξηγεί το αυξανόμενο διεθνές ενδιαφέρον στην περιοχή αυτή.

Οι συγκρούσεις στη Συρία είναι ο πιο εμφανής λόγος της αύξησης της στρατιωτικής δραστηριότητας στην ανατολική Μεσόγειο. Η Κύπρος θα χρησίμευε ως βάση-κλειδί για πιθανή στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ στη Συρία. Αν και κανένα μέλος του ΝΑΤΟ δεν είναι πρόθυμο να προχωρήσει σε μια τέτοια επιχείρηση, η πρόσφατη κατάρριψη τουρκικού μαχητικού από τις δυνάμεις της Συρίας κατέστησε σαφές ότι το πολεμικό ναυτικό πρέπει να διπλοτσεκάρει τα σχέδια έκτακτης ανάγκης. Ακόμα και αν λείπει η πολιτική βούληση, οι ασκήσεις βοηθούν το ΝΑΤΟ να δείξει στη Συρία και στους προστάτες του καθεστώτος στο Ιράν και στη Ρωσία ότι είναι έτοιμο να παρέμβει στρατιωτικά.

Η Ρωσία δεν μπορεί να αφήσει την προτίμηση των Δυτικών για αλλαγή καθεστώτος στη Συρία να υπονομεύσει την ανάγκη της για πρόσβαση σε πιο θερμά λιμάνια στη Μεσόγειο. Η Μόσχα χρησιμοποιεί τα στρατιωτικά γυμνάσια και τους ελλιμενισμούς στην Ταρτούς για να τονίσει στους ανταγωνιστές της ότι η Ρωσία θα συνεχίσει να έχει συμφέροντα στη Μεσόγειο για αρκετό καιρό ακόμα.

Την ίδια ώρα, η Ρωσία δεν μπορεί να προσδοκά σε διατήρηση της βάσης της στη Μεσόγειο στηριζόμενη σε ένα όλο και πιο μη δημοφιλές καθεστώς στη Δαμασκό. Το να βρει εναλλακτικές για τις στρατιωτικές βάσεις στην περιοχή αυτή θα είναι δύσκολο, δεδομένης της ισχυρής παρουσίας του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, τα αυξανόμενα ενεργειακά συμφέροντα στην ανατολική Μεσόγειο, σε συνδυασμό με την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα και στην Κύπρο, της προσφέρουν περισσότερες εναλλακτικές για να διατηρήσει την επιρροή της - και η ενεργειακή πολιτική είναι ένας τομέας τον οποίο η Μόσχα ξέρει να χειρίζεται πολύ καλά.

Το Ισραήλ και η Κύπρος θέλουν διακαώς να εκμεταλλευτούν τα μεγάλα παράκτια αποθέματα φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο. Το Ισραήλ, που πλέον έχει κακές σχέσεις με την Τουρκία, παραβλέπει τις ιστορικές του διαφορές με την Ελλάδα και την Κύπρο για να αναπτύξει συνεργασίες μαζί τους, οι οποίες θα το βοηθήσουν να αντιμετωπίσει πιθανές παρεμβάσεις από την Άγκυρα.

Η Ρωσία, που ήδη έχει περίπλοκες σχέσεις με κάθε μία από αυτές τις χώρες, αναζητά ευκαιρίες στο πλαίσιο αυτής της μετατόπισης των συμμαχιών. Ίσως δεν μπορέσει να ξεφύγει από κάθε προσπάθεια που κάνει η Ευρώπη για να απεξαρτηθεί από τη ρωσική ενέργεια, μπορεί όμως να αναζητήσει τρόπους ώστε να συμμετάσχει σε αυτά τα σχέδια διαφοροποίησης προτού μπορέσουν η Ευρώπη και οι ΗΠΑ να αντιδράσουν.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει όχι μόνο να δημιουργήσει χώρο για να εισέλθει στους ενεργειακούς κλάδους των χωρών αυτών, αλλά και να εκμεταλλευτεί τη χρηματοοικονομική κρίση στην Ευρώπη για να χτίσει το προβάδισμά της στις χώρες που επηρεάζονται περισσότερο από την οικονομική κατάσταση. Για παράδειγμα, η κρατική ρωσική εταιρεία Gazprom έχει καταθέσει προσφορά για την ΔΕΠΑ (η οποία, μελλοντικά, θα μπορούσε να μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Μεσόγειο προς την Ευρώπη). Την προηγούμενη Δευτέρα, η Ρωσία ενημέρωσε την Κύπρο ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να χορηγήσει στη Λευκωσία δάνειο ύψους 5 δισ. ευρώ αν επιτραπεί σε Ρώσους να αυξήσουν το ποσοστό τους στην Τράπεζα Κύπρου.

Η επιτυχία της στρατηγικής της Ρωσίας δεν είναι εγγυημένη, όμως η Μόσχα κάνει σοβαρές προσπάθειες για να διατηρήσει ή ακόμα και να ενισχύσει την παρουσία της στη Μεσόγειο. Αυτή η στρατηγική θα απαιτήσει πολλές επιθετικές διαπραγματεύσεις, καθώς και τον αντιπερισπασμό της Ευρώπης και των ΗΠΑ.

Και με την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή σε αναταραχή, η Ρωσία δεν χρειάζεται να ψάξει πολύ για να βρει αυτούς τους αντιπερισπασμούς.