Λαβωμένη όσον αφορά στους τζίρους και στα περιθώρια κέρδους ήδη από το α΄ εξάμηνο της χρήσης και αβέβαιη για τις εξελίξεις στο υπόλοιπο της χρονιάς εμφανίζεται η εγχώρια αγορά ένδυσης.

Οι λιανικές επιχειρήσεις του κλάδου εναποθέτουν τις ελπίδες για αναζωπύρωση της ζήτησης στο τελευταίο τρίμηνο του έτους, κατά το οποίο παραδοσιακά πραγματοποιείται το μεγαλύτερο ποσοστό πωλήσεων (40% - 50% του ετήσιου τζίρου), υπολογίζοντας ότι ίσως τότε βελτιώσουν και την κερδοφορία τους.

Με βάση τόσο τα στοιχεία εξαμήνου όσο και τα δεδομένα των εκπτωτικών μηνών Ιουλίου - Αυγούστου, το σύνολο της αγοράς αντιμετωπίζει τον περιορισμό της κατανάλωσης όχι μόνο σε αξίες αλλά και σε τεμάχια και αναγκάζεται πλέον να προσαρμοστεί σε νέα δεδομένα.

Ήδη, οι περισσότερες επιχειρήσεις επέλεξαν να περιορίσουν τα αποθέματά τους είτε προωθώντας τα μέσω των εκπτώσεων αλλά και των outlets, είτε περιορίζοντας τις αγορές για την ερχόμενη σεζόν.

Ταυτόχρονα, προσπάθησαν να συγκρατήσουν ή να περικόψουν λειτουργικά έξοδα για να αντέξουν στο νέο περιβάλλον και περιόρισαν δραστικά τις επεκτάσεις και τις επενδύσεις τους. Επίσης, μείωσαν πολύ το περιθώριο κέρδους τους ακολουθώντας πολιτική προσφορών ακόμη και πριν από τις εκπτώσεις, προσπαθώντας να απαντήσουν στον ανταγωνισμό και να προσελκύσουν καταναλωτές.

Αυξάνεται η συγκέντρωση

Οι παραπάνω ενέργειες βοήθησαν στη συγκράτηση της πτώσης των πωλήσεων και στην ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων, όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα εξαμήνου, αλλά κυρίως βοήθησαν τις οργανωμένες επιχειρήσεις να αυξήσουν τα μερίδια αγοράς τους, πιέζοντας ωστόσο τις μικρομεσαίες.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, η συγκέντρωση αυτή, αν και προς το παρόν απλώς συντηρεί τις εταιρείες, στο μέλλον, και αν αντιστραφεί το κλίμα στην κατανάλωση, θα αποδώσει πολλαπλώς.

Οι εταιρείες 

- Στρατηγική αύξησης του μεριδίου που κατέχει στην εγχώρια αγορά επιλέγει ο όμιλος Sprider, ο οποίος στο α΄ εξάμηνο της χρήσης παρουσίασε αύξηση πωλήσεων 20,1%.

Αν και στην παρούσα χρήση έχει προσθέσει στο δίκτυό του μόλις έξι νέα καταστήματα, φέτος καρπώνεται τη σταδιακή ωρίμανση της περυσινής ανάπτυξης, η οποία είχε προσφέρει περίπου 30 νέα σημεία πώλησης.

Σε επίπεδο αποτελεσμάτων, παρότι το μικτό κέρδος παρουσίασε πτώση κατά 6,5% μονάδες περίπου, ως αποτέλεσμα της απόφασης να μειωθούν οι τιμές των προϊόντων, ο όμιλος παρουσίασε αύξηση κερδών EBITDA κατά 46,3%, διατηρώντας χαμηλά τα λειτουργικά του έξοδα. Σε επίπεδο προ φόρων κερδών η αύξηση για τη Sprider άγγιξε το 35,8% και στα μετά φόρους κέρδη η ανάπτυξη έφτασε το 16,8%.
 
Συνολικά, ο όμιλος λειτουργεί σήμερα ένα σημαντικό δίκτυο 105 καταστημάτων, εκ των οποίων τα 83 βρίσκονται στην Ελλάδα και 22 στις χώρες Ρουμανία, Βουλγαρία, Πολωνία και Κύπρο. Για το υπόλοιπο της χρήσης σκοπεύει να επικεντρωθεί στην εγχώρια αγορά, περιορίζοντας επενδύσεις και κόστη. 

- Αύξηση πωλήσεων 6,7% παρουσίασε στο α΄ εξάμηνο και ο όμιλος Elmec Sport, υποβοηθούμενος κυρίως από τη λειτουργία των outlets στο αεροδρόμιο και στην οδό Πειραιώς αλλά και του νέου Golden Attica στο εμπορικό κέντρο Golden Hall.

Αντίθετα, η υπόλοιπη λιανική του ομίλου υποχώρησε κατά 5% και η χονδρική διανομή σε ποσοστό 13%. Τα κέρδη EBITDA μειώθηκαν κατά 16%, επηρεασμένα κυρίως από τη σημαντική υποτίμηση του τοπικού νομίσματος στη Ρουμανία. Επιπλέον, οι χρεωστικές συναλλαγματικές διαφορές επηρέασαν αρνητικά τα έξοδα του ομίλου κατά 2 εκατ. ευρώ. Τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας ανήλθαν σε 5,5 εκατ. ευρώ έναντι 3,2 εκατ. ευρώ αντιστοίχως πέρυσι, παρουσιάζοντας αύξηση 71% περίπου, στα οποία ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος αφορά σε έκτακτα έσοδα από πώληση ακινήτου στις αρχές του 2009.

Σε επίπεδο επιχειρηματικής ανάπτυξης, η εταιρεία αυτό το διάστημα διαπραγματεύεται τρεις νέες συνεργασίες με αμερικανικές φίρμες casual ένδυσης, σκοπεύοντας να αξιοποιήσει τόσο την τεχνογνωσία της όσο και το δίκτυο θυγατρικών της ίδιας και του ομίλου Folli Follie - ΚΑΕ.

Η βασική στόχευση της Elmec Sport είναι να εμπλουτίσει το χαρτοφυλάκιο επώνυμων σημάτων ένδυσης με υψηλή διείσδυση και με μεσαία προσιτή τιμή στους καταναλωτές. Με βάση το υπάρχον business plan, εκτιμά πως αν επενδύσει 1 μονάδα οι νέες αντιπροσωπείες θα μπορούσαν να αποδώσουν σε βάθος τριετίας 10πλάσιες πωλήσεις και μιάμιση φορά κερδοφορία. Παράλληλα, προετοιμάζει την εμπορική ενεργοποίηση του παλαιού ΜΙΝΙΟΝ με ορίζοντα λειτουργίας το 2011. 

- Κάμψη τζίρου κατά 5,2% παρουσίασε ο όμιλος Fashion Box, ο οποίος περιόρισε τις πωλήσεις χονδρικής σε μια προσπάθεια εξυγίανσης του πελατολογίου του προς αποφυγή επισφαλειών. Το μικτό περιθώριο κέρδους του διαμορφώθηκε σε 37,4% από 39,7% στο πρώτο εξάμηνο του 2008.

Μη συμπεριλαμβανομένου του έκτακτου αποτελέσματος από πώληση ακινήτου στα μεγέθη της προηγούμενης χρήσης, τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων του ομίλου στο πρώτο εξάμηνο του 2009 σημείωσαν πτώση της τάξεως του 26,3% και ταυτόχρονα, το περιθώριο EBITDA διαμορφώθηκε σε 7,5% από 9,6%. Τα ενοποιημένα κέρδη, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας μειώθηκαν κατά 35%.

Η διοίκηση της Fashion Box εκτιμά ότι τα χαρακτηριστικά της ύφεσης εξακολουθούν να κυριαρχούν στις αγορές στις οποίες δραστηριοποιείται. Τα όποια σημάδια ανάκαμψης παρατηρήθηκαν κατά τις εκπτωτικές περιόδους δεν είχαν συνέχεια, ενώ οι ασφυκτικές συνθήκες χρηματοδότησης που έχουν καλλιεργηθεί και στην ελληνική αγορά υψώνουν πρόσθετα εμπόδια στις όποιες προσπάθειες ανάκαμψης.

Υποστηρίζει δε πως ιδιαίτερα κρίσιμο αναμένεται να είναι φέτος, περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, το τελευταίο τρίμηνο της χρήσης το οποίο αναμένεται να αποτελέσει ουσιαστική ένδειξη για τη μεσοπρόθεσμη πορεία του κλάδου και καθοριστική παράμετρο για τη μετέπειτα στρατηγική του ομίλου. 

- Σημαντική κάμψη σε επίπεδο καθαρών αποτελεσμάτων παρουσίασε στο εξάμηνο η Ridenco, καθώς οι ζημίες αυξήθηκαν. Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών της εταιρείας σημείωσε μείωση 6,3%, τα κέρδη EBITDA παρουσίασαν πτώση 98,7%, ενώ τα αποτελέσματα μετά από φόρους διαμορφώθηκαν σε ζημίες ύψους 3,2 εκατ. ευρώ από κέρδη 212 χιλ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα έναν χρόνο πριν.

Η διοίκηση της εταιρείας στρέφεται σε νέα τιμολογιακή πολιτική και σε πολιτική marketing, σε προσφορές εμπορευμάτων σε τακτές περιόδους, στη διάθεση νέων εμπορικών σημάτων αλλά και στον περιορισμό των πάσης φύσεως εξόδων και στην εκλογίκευση των αγορών εμπορευμάτων.

Ειδικότερα, προχωρά στην αναδιάρθρωση του δικτύου καταστημάτων της στην Ιταλία και γενικότερα στο εξωτερικό. Το 2008 πρόσθεσε 10 νέα καταστήματα στο δίκτυό της εκτός Ελλάδος δημιουργώντας 4 σημεία πώλησης στη Ρουμανία, 2 στην Ιταλία (τα οποία προήλθαν από την εξαγορά της Tender Spa), 2 στην Τουρκία και συγκεκριμένα στη Σμύρνη και στην Κωνσταντινούπολη, ένα κατάστημα στη Βουδαπέστη και ένα στη Μαδρίτη μέσω των νεοϊδρυθεισών θυγατρικών στην Ουγγαρία και στη Μαδρίτη.

Συνολικά ο όμιλος ελέγχει δίκτυο 59 καταστημάτων με ισχυρότερο εκείνο της Ρουμανίας που ελέγχεται από την κυπριακή θυγατρική του, ενώ πρόσφατα δημιούργησε ένα ακόμη σημείο Nautica στην Ισπανία και ένα επιπλέον της νέας φίρμας casual ένδυσης La Martina στην Κύπρο καθώς και στην Ελλάδα. 

- Πτώση πωλήσεων 5,9% εμφάνισε στο εξάμηνο και η αλυσίδα Βάρδας, τα μικτά κέρδη της οποίας περιορίστηκαν κατά 9,8%, ενώ τα κέρδη μετά από φόρους διαμορφώθηκαν στο 0,401 εκατ. ευρώ από 1,674 εκατ., μειωμένα σε ποσοστό 76%.

Η διοίκηση της εταιρείας περιόρισε τα κόστη (ενοίκια, εργαζομένους, προώθηση, διαφήμιση), μείωσε το περιθώριο κέρδους της και προέβη σε προσφορές και σε επιθετική τιμολογιακή πολιτική, ενώ τέλος περιόρισε τις προμήθειές της για την προσεχή περίοδο, προσαρμοζόμενη σε περιβάλλον πτωτικής ζήτησης.

Η διοίκηση του ομίλου, ωστόσο, θεωρεί ότι το τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς ίσως αποτελέσει θετική έκπληξη αν και εφόσον δεν υπάρξουν έκτακτα γεγονότα, καθώς σε σύγκριση με το περυσινό έντονα πτωτικό δ΄ τρίμηνο αφενός η κατανάλωση θα είναι ομαλότερη και αφετέρου οι επιχειρήσεις θα έχουν ήδη περιορίσει την έκθεσή τους σε αρνητικούς παράγοντες.

** Αναδημοσίευση από το 598ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 4-8 Σεπτεμβρίου 2009.