Οι προοπτικές των χρηματιστηρίων της ευρωζώνης για το 2004, κυρίως σε σχέση με τα αναμενόμενα εταιρικά κέρδη, εξετάζονται στο τεύχος Ιανουαρίου 2004 του μηνιαίου δελτίου για τη ζώνη του ευρώ (Euro Area Monthly) της Εθνικής Τράπεζας.

Το δελτίο εκδίδεται στην αγγλική γλώσσα για ενημέρωση των επενδυτών και αναφέρεται στις εξελίξεις των μακροοικονομικών μεγεθών και των χρηματοοικονομικών αγορών της ευρωζώνης, καθώς και στη νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (EKT).

Το έναυσμα γι’ αυτήν την ανάλυση αποτέλεσε το γεγονός ότι το προηγούμενο έτος τα χρηματιστήρια της ευρωζώνης παρουσίασαν έντονα ανοδική πορεία (παράλληλα με τα διεθνή χρηματιστήρια) για πρώτη φορά μετά από τρία χρόνια καθοδικής πορείας. Οι θετικές εξελίξεις δημιούργησαν προσδοκίες στις αγορές για περαιτέρω άνοδο κατά το 2004, βασιζόμενες στις εκτιμήσεις για ανάκαμψη της οικονομίας της ευρωζώνης.

Η πορεία των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων κατά το 2004 θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το κατά πόσο θα επιβεβαιωθούν οι αισιόδοξες προσδοκίες της αγοράς για τα εταιρικά κέρδη.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάλυση επικεντρώνεται σε δυο βασικούς παράγοντες που θα επηρεάσουν την πορεία των εταιρικών κερδών κατά το 2004: την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας, καθώς και την πορεία της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ.

Το βασικό συμπέρασμα από την ανάλυσή της Εθνικής είναι ότι η βελτίωση της κερδοφορίας κατά το τρέχον έτος λόγω της αναμενόμενης ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας θα είναι μικρότερη από ό,τι προσδοκά η αγορά, ως αποτέλεσμα της αρνητικής επίδρασης από την ανατίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ, η οποία έχει ήδη πραγματοποιηθεί από την αρχή του τετάρτου τριμήνου του 2003.

Συνεπώς, οποιεσδήποτε προβλέψεις για τα εταιρικά κέρδη -και επομένως και για τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια- θα επηρεαστούν και από τη μελλοντική πορεία του ευρώ.

Αναλυτικότερα, η ισχυρή ανατίμηση του ευρώ από το Σεπτέμβριο του 2003 δεν φαίνεται να έχει επηρεάσει ως τώρα την κερδοφορία των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σημαντικά, καθώς αρκετές επιχειρήσεις ακολουθούν στρατηγικές αντιστάθμισης του συναλλαγματικού κινδύνου, οι οποίες βραχυχρόνια εξουδετερώνουν την επίδραση από τις μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών στα εταιρικά κέρδη.

Ωστόσο, καθώς η ανοδική πορεία του ευρώ φαίνεται να διατηρείται, η αρνητική επίδραση της ανατίμησης του ευρώ στα εταιρικά κέρδη θα είναι εμφανής μέσα στο 2004.

Στοχεύοντας στον υπολογισμό της επίδρασης της ανόδου του ευρώ στην κερδοφορία των επιχειρήσεων, εκτιμήσαμε, αναφέρουν οι αναλυτές, ένα υπόδειγμα για τα αποπληθωρισμένα εταιρικά κέρδη βάσει των μεταβολών της πραγματικής συναλλαγματικής ισοτιμίας και του ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ.

Εκτιμάμε, αναφέρουν οι αναλυτές της Εθνικής, ότι η ευαισθησία των κερδών στο ρυθμό ανάπτυξης είναι υψηλή (πιθανώς αντανακλώντας το γεγονός ότι η παραγωγικότητα ακολουθεί τον οικονομικό κύκλο), με αποτέλεσμα η επερχόμενη ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας (με προβλεπόμενο ρυθμό 1,6% για το 2004) να αναμένεται να αυξήσει τα κέρδη κατά 9,2%.

Εκτιμάται ότι η πραγματική ανατίμηση του ευρώ κατά μία ποσοστιαία μονάδα μειώνει τα αποπληθωρισμένα εταιρικά κέρδη της επόμενης περιόδου κατά 0,5 της ποσοστιαίας μονάδας, εκτίμηση η οποία λαμβάνει υπόψη και την επίδραση της διαφοροποίησης των εταιρικών κερδών (τα οποία είναι μερικώς εκφρασμένα σε δολάρια ΗΠΑ ή άλλα νομίσματα συνδεδεμένα με το δολάριο, π.χ. λόγω της ύπαρξης θυγατρικών εταιρειών εκτός ευρωζώνης) και συνεπώς μετριάζει την αρνητική επίδραση από την ανατίμηση του ευρώ.

Καθώς η πραγματική σταθμισμένη ισοτιμία του ευρώ έχει ήδη ανατιμηθεί κατά 5% από το Σεπτέμβριο μέχρι σήμερα, η παραπάνω θετική επίδραση από την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας στα αποπληθωρισμένα εταιρικά κέρδη περιορίζεται κατά 2,4 ποσοστιαίες μονάδες στο πρώτο εξάμηνο του 2004.

Όσον αφορά το δεύτερο εξάμηνο του 2004, η κερδοφορία των επιχειρήσεων θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη μελλοντική πορεία της ισοτιμίας του ευρώ.

Στο κεντρικό μας σενάριο υποθέτουμε ότι το ευρώ θα διατηρηθεί κοντά στο τρέχον επίπεδο (1,25 δολ.) μέχρι τέλους του έτους και συνεπώς τα εταιρικά κέρδη θα αυξηθούν κατά 5,4% το 2004.

Ωστόσο, εκτιμήσαμε και δύο εναλλακτικά σενάρια για την πορεία του ευρώ: εάν το ευρώ επιστρέψει στο μακροχρόνιο επίπεδό του (1,13 δολ.) στο τέλος του 2004 και εάν το ευρώ ανατιμηθεί περαιτέρω προσεγγίζοντας τα 1,38 δολάρια στο τέλος του έτους.

Στο πρώτο σενάριο, τα εταιρικά κέρδη προβλέπεται να αυξηθούν ακόμα πιο έντονα (7,2%) κατά το 2004, ενώ στο δεύτερο σενάριο εκτιμάται ότι θα αυξηθούν περιορισμένα (3,7%). Είναι αξιοσημείωτο ότι οι προβλέψεις αυτές είναι πιο συντηρητικές από τις τρέχουσες προσδοκίες της αγοράς, οι οποίες φαίνεται ότι δεν έχουν ενσωματώσει πλήρως την αρνητική επίδραση της ήδη πραγματοποιηθείσας ανατίμησης του ευρώ στα κέρδη.

Σε ένα δεύτερο στάδιο ανάλυσης, εκτιμήσαμε την πορεία ενός αντιπροσωπευτικού χρηματιστηριακού δείκτη ευρωπαϊκών εταιρειών με βάση τις προαναφερθείσες προβλέψεις μας για τα εταιρικά κέρδη.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, η τιμή ισορροπίας των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων αναμένεται να αυξηθεί κατά το 2004 σε σχέση με το τέλος του 2003 κατά 7% μέχρι 14%, ανάλογα με τη μελλοντική πορεία της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ.