** Το αναλυτικό γράφημα για την πορεία των εταιρειών του ομίλου Λαναρά στο ΧΑ, δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

"Tίτλοι τέλους" φαίνεται να μπαίνουν στις βασικότερες, μέχρι σήμερα, επιχειρηματικές δραστηριότητες του κ. Θωμά Λαναρά. Έβδομη γενιά κλωστοϋφαντουργός, βλέπει το δημιούργημα των προγόνων του να βρίσκεται επί ξυρού ακμής, την ίδια ώρα που το δικό του φιλόδοξο εγχείρημα στις τηλεπικοινωνίες είναι επίσης σε δυσχερέστατη θέση.

«Τίτλοι τέλους» επίσης και για το επιχειρηματικό «είδωλο» του sir Thomas, που θριάμβευσε κατά την περίοδο της χρηματιστηριακής έκρηξης 1999 - 2000 και ξεχώρισε για τις μαζικές εξαγορές αλλά και για τα μεγαλεπήβολα σχέδια, τα οποία ωστόσο ποτέ δεν υλοποιήθηκαν. Και κανείς δεν μπορεί να πει με ασφάλεια ότι ο επιχειρηματίας με την πολυσχιδή δραστηριότητα θα καταφέρει να γυρίσει και το... remake της επιχειρηματικής του «ταινίας»...

Ωστόσο, θα ήταν μεγάλο λάθος η «πτώση» της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας να ταυτιστεί με τις επιχειρηματικές αστοχίες του sir Thomas. Πίσω από τον όμιλο βρίσκονται χιλιάδες εργαζόμενοι που απασχολούνται άμεσα ή έμμεσα. Κι ακόμη, από τη στάση την οποία θα τηρήσει η κυβέρνηση στην υπόθεση της ΕΝΚΛΩ αναμφίβολα θα κριθούν πολλά πράγματα για το μέλλον και των υπόλοιπων κλωστοϋφαντουργικών ομίλων της χώρας.

Σε πολλές από αυτές ήδη οι ιδιοκτήτες τους έχουν αρχίσει να συμβιβάζονται με το ενδεχόμενο μελλοντικού λουκέτου και δεν θα έκλειναν την πόρτα σε όποιον τους πρότεινε την αγορά του «οχήματος» που διαθέτουν στη Σοφοκλέους.

Επί του παρόντος, πάντως, οι μετοχές του κλωστοϋφαντουργικού κλάδου είναι διαπραγματεύσιμες πολύ χαμηλότερα από τις λογιστικές αξίες τους, με τους αγοραστές των τίτλων να ποντάρουν στα κατά καιρούς βραχυπρόθεσμα μετοχικά ράλι ή σε κάποιο θαύμα στον κλάδο, που θα μπορούσε να τους κάνει πλούσιους...

Aναμφίβολα, ο sir Thomas βρίσκεται σε δυσχερέστατη θέση, ωστόσο δεν είναι λίγοι όσοι θεωρούν τον συγκεκριμένο επιχειρηματία «εφτάψυχο» και ικανό να διαχειρίζεται τα «δύσκολα».
Αν σε όλα αυτά συνεκτιμηθούν οι «διασυνδέσεις» του καθώς και το νεαρό της ηλικίας του, κανένας δεν θα μπορέσει να αποκλείσει το ενδεχόμενο ενός ισχυρού come back, είτε στις υπάρχουσες είτε σε νέες δραστηριότητες.

Kρίνοντας εκ των υστέρων, εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος ότι από τον μακροσκελή κατάλογο των πιθανών επιχειρηματικών λαθών ο κ. Θωμάς Λαναράς υπέπεσε σχεδόν σε όλα!
Και το κυριότερο: βλέποντας ότι σταδιακά έχανε το παιχνίδι, ακολουθούσε ολοένα και περισσότερο επικίνδυνη στρατηγική, όπως οι ομάδες μπάσκετ που βρίσκονται πίσω στο σκορ και προσπαθούν να επιτύχουν τρίποντο από τη σέντρα του γηπέδου... 

1) Τοποθετήθηκε με πρωτοφανώς επιθετικό τρόπο σε έναν κλάδο (στον κλωστοϋφαντουργικό) με εντελώς -από τότε- αβέβαιο μέλλον. Ενδεικτικά θυμίζουμε τις εξαγορές των εταιρειών Κλωστοϋφαντήρια Δούδος, Γιαννούσης, Gallop, Fanco κ.ά. 

2) Οι τόσο πολλές εξαγορές του ομίλου πραγματοποιήθηκαν στο υψηλότερο ιστορικό σημείο της αγοράς, τη διετία 1999 - 2000.

3) Όλες αυτές οι τόσο επικίνδυνες επιθετικές κινήσεις έγιναν μέσα από δανειακά κεφάλαια... Η μητρική του ομίλου, η Κλωνατέξ, είναι ίσως η μόνη εταιρεία της Σοφοκλέους που δεν έχει αντλήσει ποτέ κεφάλαια από το επενδυτικό κοινό (ούτε καν όταν εισήλθε στο Χ.Α.) παρά μόνο μία φορά το 2002, σε μια αύξηση κεφαλαίου που κάλυψε σχεδόν αποκλειστικά ο κ. Θωμάς Λαναράς. Έτσι, λοιπόν, η αύξηση των 60 δισ. παλαιών ελληνικών δραχμών της Δούδος και εκείνη των 40 δισ. των Κλωστηρίων Ναούσης χρηματοδοτήθηκαν από την Κλωνατέξ κατά πολύ μεγάλο βαθμό με δανεικά.

4) Σαν να μην έφτανε η ταμειακή στενότητα που είχε δημιουργηθεί, τότε δόθηκαν γύρω στα 15 εκατ. ευρώ προκειμένου να αγοραστεί μειοψηφικό ποσοστό της Aldemar, με απώτερο σκοπό να καρπωθεί ο όμιλος υψηλές υπεραξίες από την είσοδο της ξενοδοχειακής μονάδας του κ. Αγγελόπουλου στη Σοφοκλέους, πράγμα που όμως δεν έγινε ποτέ...

5) Σε αντίθεση με τα λιτοδίαιτα εξοδολόγια των άλλων κλωστοϋφαντουργικών εταιρειών, ο όμιλος των Κλωστηρίων Ναούσης είχε την εικόνα... τράπεζας ή επιχείρησης κινητής τηλεφωνίας, με πολυτελείς εγκαταστάσεις κ.λπ.

6) Από το 2000 και μετά, ο όμιλος Κλωνατέξ έγινε πολύ περισσότερο γνωστός όχι για την επιχειρηματική δραστηριότητά του, αλλά για το trading που έκανε σε μετοχές τόσο του ίδιου του ομίλου όσο και τρίτων (Informatics, Sex Form κ.ά.).

7) Οι κινήσεις αυτές, όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος, όχι μόνο δεν βοήθησαν τον όμιλο, αλλά στιγμάτισαν και τη φήμη του.

Το εγχείρημα της Lannet

Τελικά, ολοένα και περισσότερο αποδεικνύεται ότι ο κλάδος των εναλλακτικών παρόχων στις τηλεπικοινωνίες ήταν «παιχνίδι για πολύ μεγάλα παιδιά»...

Όταν στις εταιρείες που παραμένουν στην αγορά συγκαταλέγονται ο Αιγύπτιος επιχειρηματίας κ. Sawiris με τη στήριξη των Wind και Q, ή οι Άραβες του Ντουμπάι μέσω της Forthnet και της Nova, ή ακόμη ο όμιλος Intracom με τη συνδρομή της Vodafone, η υπόθεση Lannet ήταν λίγο-πολύ θέμα χρόνου να τελειώσει...

Το γεγονός ότι ο πήχης στις τηλεπικοινωνίες θα ανέβαινε τόσο πολύ ενδεχομένως να μην το είχε προβλέψει ο κ. Θωμάς Λαναράς. Ή, ακόμη και αν το είχε προβλέψει, πιθανώς να πίστευε ότι θα μπορούσε να πουλήσει με κέρδος την εταιρεία του σε κάποιον από τους ισχυρότερους ενδιαφερομένους που θα ήθελαν να εισέλθουν στην τηλεπικοινωνιακή αγορά, αποκτώντας ως «προίκα» το πελατολόγιο της Lannet.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι κάτι δεν πήγε καλά στα σχέδια του κ. Λαναρά και τα φιλόδοξα πενταετή projects που παρουσίαζε ο sir Thomas στους θεσμικούς επενδυτές, για κέρδη πολλών-πολλών εκατομμυρίων ευρώ από το... 2010 και μετά, έμειναν στα χαρτιά, ενώ οι φήμες για από κοινού εξόρμηση στα Βαλκάνια και στην Τουρκία με τους Γάλλους της Orange ακούγονται σήμερα σαν κακόγουστο αστείο. Σήμερα γίνονται προσπάθειες για διάσωση της εταιρείας, που δεν έχει ευκαταφρόνητη πελατειακή βάση, ωστόσο το μόνο βέβαιο είναι ότι και στην περίπτωση αυτή ο κ. Λαναράς βρίσκεται «με την πλάτη στον τοίχο»...

Εκατομμυριούχος ή «μπατιριούχος»;

Τελικά, έπειτα από όλα αυτά, ο κ. Λαναράς εξέρχεται εκατομμυριούχος ή «απένταρος» (τηρουμένων φυσικά των επιχειρηματικών αναλογιών);

Η κοινή γνώμη μιλά «για τα εκατομμύρια που κέρδισε από το χρηματιστήριο όλα αυτά τα χρόνια», ενώ κάποιοι άλλοι σημειώνουν ότι τόσο στην Κλωνατέξ όσο και στη Lannet τα σημερινά ποσοστά του κ. Θωμά Λαναρά είναι πολύ περιορισμένα... Ειδικότερα στην Κλωνατέξ δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 5%, ενώ μετά την αύξηση κεφαλαίου του 2002 ενδεχομένως να είχαν ξεπεράσει και το 50%!

Από την άλλη πλευρά, γεγονός είναι ότι ο κ. Λαναράς δεν έσπευσε να ενισχύσει κεφαλαιακά καμία από τις δύο επιχειρήσεις του που αντιμετώπιζαν εδώ και πολύ καιρό μεγάλα προβλήματα ρευστότητας. Αυτό ήταν αποτέλεσμα οικονομικής αδυναμίας ή ο επιχειρηματίας το θεώρησε ανώφελο να επενδύσει σε εταιρείες που βρίσκονταν ένα βήμα πριν από το τέλος; 

ΕΝΑΣ ΚΛΑΔΟΣ ΣΤΟ «ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ»

Παρ’ όλα αυτά, πίσω από τις εντυπώσεις υπάρχει η ουσία. Μια ουσία που λέει ότι τα Κλωστήρια Ναούσης, η σημερινή Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία, είναι ο μεγαλύτερος κλωστοϋφαντουργικός όμιλος της Ελλάδας, δίνοντας δουλειά (άμεσα και έμμεσα) σε χιλιάδες εργαζομένους, και μάλιστα στην περιφέρεια της χώρας. Η ουσία επίσης είναι ότι ακόμη και χωρίς τις γκάφες του sir Thomas πολύ δύσκολα σήμερα οι επιχειρήσεις αυτές θα βρίσκονταν σε πολύ καλύτερη μοίρα.

Οι εξελίξεις στον ευρύτερο κλάδο ήταν τόσο αρνητικές κατά τα τελευταία χρόνια, ώστε είναι αμφίβολο αν και πόσες από τις εταιρείες που απέμειναν θα μπορέσουν να επιβιώσουν.

Οι κλωστοϋφαντουργοί θεωρούν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση «θυσίασε» τον κλάδο προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στη νοτιοανατολική Ασία άλλα ευρωπαϊκά προϊόντα και μοναδικό μέσο επιβίωσης θεωρούν ότι είναι η θέσπιση μέτρων ενίσχυσης από την Ένωση.

Όσοι γνωρίζουν λίγα οικονομικά αντιλαμβάνονται ότι η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία δεν μπορεί να επιβιώσει φορτωμένη με δάνεια 130 εκατ. ευρώ ή έχοντας να πληρώσει κάθε χρόνο περισσότερα από 7 εκατ. ευρώ σε τόκους. Χρειάζεται λοιπόν ισχυρή ενίσχυση από ίδια κεφάλαια, την οποία όμως κανένας δεν φαίνεται πρόθυμος να καταβάλει. Τόσο ο κ. Θωμάς Λαναράς όσο και το ελληνικό δημόσιο γνωρίζουν ότι το δάνειο των 35 εκατ. ευρώ που ζητείται με εγγύηση του Δημοσίου πολύ δύσκολα τελικά θα αποπληρωθεί.

Όλοι γνωρίζουν, επίσης, ότι την υπόθεση ΕΝΚΛΩ παρακολουθούν από κοντά και οι υπόλοιπες νηματουργίες της χώρας, οι οποίες προφανώς θα ζητήσουν και αυτές ανάλογη κρατική στήριξη με αυτήν που ενδεχομένως θα λάβει η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία. Και σε περίπτωση που δεν υπάρξει «γενναία» στήριξη από το κράτος με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, τότε θεωρείται περίπου βέβαιο ότι στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα η ΕΚΝΚΛΩ θα βρεθούν και οι υπόλοιπες δυνάμεις του κλάδου λίγα χρόνια μετά...

ΕΠΙΛΕΚΤΟΣ: Την τελευταία πενταετία ακολούθησε κι αυτή επιθετική πολιτική, διευρύνοντας την παραγωγική δυναμικότητά της. Επί του παρόντος, οι ζημίες από την κλωστοϋφαντουργική δραστηριότητα είναι σαφώς μεγαλύτερες από τα προβλεπόμενα κέρδη που θα προέλθουν από το φωτοβολταϊκό πάρκο...

ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΣ: Νοικοκυρεμένη εταιρεία, που έχει επενδύσει στην παραγωγή ποιοτικών προϊόντων και συνεχώς προσπαθεί να περιορίσει τα έξοδά της. Οι ζημίες ωστόσο συνεχίζονται...

ΤΕΞΑΠΡΕΤ - ΠΕΡΤΣΙΝΙΔΗΣ: Βαφεία στη Θεσσαλονίκη που «γράφουν» εδώ και χρόνια ζημιογόνα αποτελέσματα, παρά τις επενδύσεις εκσυγχρονισμού τις οποίες έχουν πραγματοποιήσει.

ΕΛΦΙΚΟ: Βαφείο στο Σχηματάρι, που προσπαθεί πότε μέσω της εμπορίας και πότε μέσα από προγράμματα περιορισμού του κόστους να διατηρεί τις ζημίες σε χαμηλά επίπεδα. Τα θετικά στοιχεία είναι ότι διαθέτει σημαντική ακίνητη περιουσία και πως λόγω του υψηλού ποσοστού που ελέγχουν οι βασικοί μέτοχοι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και ως «όχημα».
Πάντως, από τις εισηγμένες του κλάδου σε καλύτερη μοίρα βρίσκονται οι τρεις παρακάτω εταιρείες:

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ: Όσο και αν το τρέχον αποτέλεσμα είναι ζημιογόνο, η εισηγμένη εξειδικεύεται στην αγορά του denim, που λειτουργεί κάτω από πολύ καλύτερες συνθήκες σε σχέση με το απλό βαμβακερό νήμα. Αν αυτό συνδυαστεί με τον πολύ χαμηλό δείκτη P/BV με τον οποίο είναι διαπραγματεύσιμη η μετοχή, ίσως μακροπρόθεσμα να σημάνει κάτι και για τους μετόχους.

ΜΟΥΖΑΚΗΣ: Η εξειδίκευση στις κλωστές (τομέας λιγότερο ευάλωτος στον διεθνή ανταγωνισμό από το νήμα, λόγω και των σημαντικών brand names που διαθέτει η εισηγμένη) και τα ισχυρά δίκτυα πωλήσεων στο εξωτερικό βοηθούν σημαντικά. Στα θετικά επίσης ο πολύ χαμηλός δανεισμός του ομίλου και η σημαντική ακίνητη περιουσία του. Τα αποτελέσματα, πάντως, φαίνεται ότι φέτος θα είναι αρνητικά.

ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ: Μηδενικά δάνεια, με ταμείο αρκετών εκατομμυρίων ευρώ και αξιοσημείωτη ακίνητη περιουσία. Έχει πραγματοποιήσει κάποια ανοίγματα στην εμπορία, ωστόσο το αποτέλεσμα παραμένει ζημιογόνο, παρά το πολύ χαμηλό εξοδολόγιο και την είσπραξη πιστωτικών τόκων. Αν η διοίκηση της εισηγμένης αποφάσιζε τη διακοπή των δραστηριοτήτων της εταιρείας, τότε πιθανότατα η τιμή της μετοχής θα ανέβαινε σημαντικά...

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 539 της εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ" (18-22 Ιουλίου 2008).

**Το αναλυτικό γράφημα για την πορεία των εταιρειών του ομίλου Λαναρά στο ΧΑ, δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".