Ο πρόεδρος της ΔΕΗ κ. Τάκης Αθανασόπουλος πρέπει να είναι ευχαριστημένος.

Θυσιάζοντας (προσωρινά;) ένα «πιόνι», το λιθανθρακικό σκέλος των σχεδίων συνεργασίας με την RWE, φαίνεται ότι θα καταφέρει σήμερα να κερδίσει την παρτίδα.

Να περάσει από το διοικητικό συμβούλιο τις βάσεις για μια στρατηγική συνεργασία με τον γερμανικό κολοσσό, μια συνεργασία που αφορά σχεδόν στα πάντα, όπως προκύπτει από το σχετικό μνημόνιο, κι αν υλοποιηθεί ουσιαστικά θα κάνει την RWE προνομιακό «εταίρο» και ενδεχομένως μελλοντικά συνιδιοκτήτη ή και ιδιοκτήτη της ΔΕΗ, ερήμην άλλων διεκδικητών.

Το έργο παίχτηκε σε άλλη έκδοση (επί ΠΑΣΟΚ) με την Εμπορική Τράπεζα και το αποτέλεσμα το είδαμε. Ο στρατηγικός συνεργάτης έγινε ιδιοκτήτης, χωρίς να εμφανιστούν άλλοι σοβαροί ενδιαφερόμενοι.

Εν τούτοις, οι συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ, που αρχικά εναντιώθηκαν σφόδρα σε αυτήν την εξέλιξη, τώρα δείχνουν να αποστασιοποιούνται. Ίσως η εξήγηση να είναι πολύ απλή.

Ακόμη και γραπτά διατυπωμένες απόψεις το προηγούμενο διάστημα τους καλούσαν να… αντιληφθούν ότι η συνεργασία της ΔΕΗ με την RWE είναι ένας κομψός τρόπος, ένα παράθυρο για να διατηρηθεί η κυρίαρχη θέση της κρατικής εταιρίας στην αγορά, μέσω συνεταιρισμών με τους Γερμανούς, όπου οι τελευταίοι θα έχουν το 51% και η ΔΕΗ το 49%. Προφανώς το… «αντελήφθησαν», χωρίς να εστιάσουν στη μακροχρόνια διάσταση του θέματος.

Ομοίως και η αξιωματική αντιπολίτευση, που επί της αρχής δεν εμφανίζεται να είναι ενάντια στην απελευθέρωση της αγοράς, προτιμά να κοιτάζει… αλλού.

Κυνηγά τους… Γερμανούς στον ΟΤΕ, χωρίς να δίνει σημασία στους (επίσης) Γερμανούς τους οποίους επιμόνως θέλει να βάλει στη ΔΕΗ ο κ. Αθανασόπουλος, καθιστώντας την RWE στρατηγικό εταίρο της, χωρίς διαγωνισμό, χωρίς διαφάνεια, χωρίς τίμημα, χωρίς… τίποτα. Παρότι στη ΔΕΗ το Δημόσιο εξακολουθεί να διαθέτει απόλυτη πλειοψηφία.

Στο θέμα της ενέργειας όλως περιέργως το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται να εστιάζει τελευταία ενάντια στην κοινοπραξία των Ισπανών της Endesa με τον Μυτιληναίο, έχοντας μάλιστα «παρέα» του την ίδια τη διοίκηση της ΔΕΗ - και τους συνδικαλιστές της.

Προσφάτως βουλευτές του ΠΑΣΟΚ έκαναν ερώτηση στη Βουλή υποστηρίζοντας ότι η λειτουργία του περίφημου πλέον (πρώην) εργοστασίου παραγωγής ενέργειας της Αλουμίνιον της Ελλάδος είναι εναντίον των συμφερόντων της ΔΕΗ και πως δεν πρέπει να λειτουργήσει ως «συμπαραγωγός» αλλά ως «αυτοπαραγωγός».

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι:

-Πρώτον, αμφισβητούν τη γνωμοδότηση της (ανεξάρτητης) Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, που έκρινε ότι είναι πρέπον να λειτουργήσει ως συμπαραγωγή

-Δεύτερον, θεωρούν ότι είναι καλύτερα να μη λειτουργήσει το εργοστάσιο (σ.σ. διότι ως αυτοπαραγωγός η λειτουργία του είναι ασύμφορη - σύμφωνα με την ίδια την Endesa Hellas που είναι σήμερα ιδιοκτήτης του εργοστασίου και ουδείς μπορεί να τους υποχρεώσει να το λειτουργήσουν) και

-Τρίτον, προτιμούν να πληρώνει περισσότερα χρήματα η ΔΕΗ σε εισαγωγές (και άρα σε… εισαγωγείς) ενέργειας από το εξωτερικό παρά να λειτουργήσει μια εγχώρια μονάδα, η μόνη που είναι έτοιμη και μπορεί να καλύψει μέρος της καλοκαιρινής ζήτησης, καθώς η προσφορά δεν αρκεί, γι' αυτό και γίνονται οι διακοπές για τις οποίες από τώρα μας προετοιμάζουν.

Κεντρικό δε σημείο στην ερώτηση των βουλευτών είναι ότι την ίδια άποψη (να μη λειτουργήσει η συμπαραγωγή) έχει η… διοίκηση της ΔΕΗ και οι συνδικαλιστές της.

Που σημαίνει δηλαδή ότι κατ' αυτούς σημασία δεν έχει να αυξηθεί η δυνατότητα παραγωγής ενέργειας μέσα στη χώρα και να απελευθερωθεί η αγορά, αλλά να μη θιγούν τα -ανταγωνιστικά- συμφέροντα της ΔΕΗ, τα οποία ακριβώς υπερασπίζουν και οι συνδικαλιστές εργαζόμενοί της, κάθετα ενάντιοι στην απελευθέρωση της αγοράς.

Κι εκεί ακριβώς βρίσκεται το πρόβλημα. Στην Ελλάδα, μας αρέσει να βαφτίζουμε το κρέας… ψάρι. Μας αρέσει να μιλάμε για επενδυτικές ευκαιρίες, για απελευθέρωση των αγορών κι άλλα διάφορα.

Ωστόσο, ο πειρασμός να ΜΗΝ τα κάνουμε είναι μεγάλος όταν υπάρχουν συμφέροντα. Και εξηγούμεθα. Το Δημόσιο, που διαθέτει ακόμη το 51% της ΔΕΗ (και άρα μεγάλα περιθώρια να δίνει κομμάτια του μετοχικού κεφαλαίου), έχει λόγους να κάνει τα στραβά μάτια στη μη απελευθέρωση. Το έκανε με τον ΟΤΕ επί χρόνια.

Η ίδια η ΔΕΗ έχει κάθε λόγο ως οργανισμός να προσπαθεί να διατηρήσει την κυριαρχία της με όποιον τρόπο, ενώ τέτοιου είδους ενέργειες προφανώς βρίσκουν σύμφωνους και τους (ψηφοφόρους, μην το ξεχνάμε) συνδικαλιστές της, τα «αφτιά» των οποίων φροντίζει να χαϊδέψει και η αντιπολίτευση.

Και βεβαίως, υπάρχουν και τα συμφέροντα όσων ιδιωτών κερδίζουν από την καθυστέρηση της απελευθέρωσης, είτε πρόκειται για συμφέροντα που νιώθουν ότι έχουν μείνει πίσω στον αγώνα της παραγωγής ενέργειας, είτε πρόκειται για συμφέροντα που κερδίζουν από τις εισαγωγές.

Χαμένοι βέβαια βγαίνουν οι πολίτες αλλά και όσοι (εγχώριοι και ξένοι) τόλμησαν να πιστέψουν και να επενδύσουν κεφάλαια στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, με τρανταχτά παραδείγματα ακόμη και στις λεγόμενες ανανεώσιμες πηγές.

Όλα λοιπόν δείχνουν ότι ακολουθούμε τον δρόμο της προηγηθείσας απελευθέρωσης στην αγορά τηλεπικοινωνιών, αλλά σε χειρότερη έκδοσή της. Το αποτέλεσμα της απρόθυμης απελευθέρωσης στον τομέα των τηλεπικοινωνιών το έχουμε ζήσει.

Γίναμε οι ουραγοί της Ευρώπης στην ανάπτυξη του Internet και των ευρυζωνικών υπηρεσιών και μόνο εκεί όπου πήρε τα ηνία η ιδιωτική πρωτοβουλία (κινητή τηλεφωνία) το χάσμα είναι μικρό.

Στην ενέργεια, που απαιτεί μακρόπνοο σχεδιασμό και πολυετείς επενδύσεις με μεγάλα διαστήματα υλοποίησης και απόσβεσης, τα πράγματα ίσως αποδειχτούν πολύ… χειρότερα. Οι καλοκαιρινές εκ περιτροπής διακοπές ηλεκτροδότησης μπορεί να είναι μόνον η αρχή.

Κι εδώ βρίσκεται η λεπτή θέση του αρμόδιου υπουργού κ. Χρήστου Φώλια, που προσφάτως παραχώρησε συνέντευξη στο Euro2day.

Θα «ανοίξει το παιχνίδι» όπως υποσχέθηκε, γνωρίζοντας ότι η ΔΕΗ πρέπει μοιραία να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, ή θα υποκύψει τελικά στη λογική του δήθεν πολιτικού κόστους που προτάσσει το… «μέτωπο κατά της απελευθέρωσης», με όποιες συνέπειες θα έχει αυτό - και στην καθημερινότητά μας;