Με την πορεία της αγοράς των κρατικών ομολόγων στην ευρωζώνη και στις ΗΠΑ ασχολείται το μηνιαίο report Euro Area Monthly Ιανουαρίου της Εθνικής.

Συγκεκριμένα, η συνεχιζόμενη πτωτική πορεία των διεθνών χρηματιστηρίων και οι ασθενείς ρυθμοί ανάπτυξης της διεθνούς οικονομίας έστρεψαν τους επενδυτές κατά τους τελευταίους μήνες στο ”ασφαλές καταφύγιο” των αγορών κρατικών ομολόγων.

Το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον, όπως ήταν αναμενόμενο, οδήγησε σε άνοδο της αγοράς των δεκαετών κρατικών ομολόγων και στη συνεπακόλουθη έντονη πτώση του επιτοκίου τους, κάτω από 4%. Σημειώνεται, ότι τα επιτόκια αυτά είναι τα χαμηλότερα που έχουν παρατηρηθεί από τις αρχές της δεκαετίας του ’60!

Ειδικότερα, στο δελτίο διερευνάται σε ποιους παράγοντες οφείλεται η τρέχουσα καθοδική πορεία των επιτοκίων των κρατικών ομολόγων, πότε θα αντιστραφεί αυτή η πορεία, καθώς και πόσο θα ανέβουν τα επιτόκια μέσα στο 2003.

Αναλυτικότερα, στο παρόν πλαίσιο των ασθενών μακροοικονομικών συνθηκών και της αυξημένης αβεβαιότητας αναφορικά με έναν ενδεχόμενο πόλεμο στο Ιράκ, αναφέρεται στο report, η πτώση των μακροχρόνιων επιτοκίων κρατικών ομολόγων οφείλεται κυρίως στις προσδοκίες της αγοράς για σχετικά χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Επιπλέον, τονίζεται, η συνεχιζόμενη πτώση των χρηματιστηρίων (σε συνδυασμό με την υψηλή διακύμανση των τιμών των μετοχών) κατευθύνει τους επενδυτές στο ”ασφαλές καταφύγιο” των κρατικών ομολόγων, καθώς μειώνει το ασφάλιστρο κινδύνου σε αυτές τις αγορές.

Με σκοπό την ποσοτικοποίηση των επιδράσεων των παραγόντων αυτών στα μακροχρόνια επιτόκια, η Διεύθυνση Σχεδιασμού και Οικονομικής Ανάλυσης εκτίμησε ένα οικονομετρικό υπόδειγμα, το οποίο συνδέει τα επιτόκια των δεκαετών κρατικών ομολόγων με τους μακροχρόνιους προσδιοριστικούς παράγοντες που προαναφέρθηκαν. Το συγκεκριμένο υπόδειγμα χρησιμοποιείται για να ερμηνεύσει την πορεία των επιτοκίων των δεκαετών κρατικών ομολόγων, τα οποία κατά τους τελευταίους εννέα μήνες μειώθηκαν κατά 125 μονάδες βάσης στην ευρωζώνη και 135 μονάδες βάσης στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τις αναλύσεις της Διεύθυνσης, μέρος αυτής της μείωσης (45 και 35 μονάδες βάσης, αντίστοιχα) οφείλεται σε μείωση του μακροχρόνιου επιπέδου ισορροπίας των επιτοκίων, λόγω της πτώσης των πραγματικών επιτοκίων και της ανόδου της διακύμανσης στα διεθνή χρηματιστήρια. Το υπόλοιπο μέρος της μείωσης οφείλεται σε διορθωτικές κινήσεις των επιτοκίων των κρατικών ομολόγων προς το μακροχρόνιο επίπεδο ισορροπίας τους, καθώς το Μάιο του 2002 τα επιτόκια εκτιμάται ότι ήταν υψηλότερα από το μακροχρόνιο επίπεδο ισορροπίας τους κατά 60 μονάδες βάσης στην ευρωζώνη και κατά 55 μονάδες βάσης στις ΗΠΑ.

Συνεπώς, το Euro Area Monthly, σύμφωνα με τις εν λόγω εκτιμήσεις, οι αποδόσεις των δεκαετών κρατικών ομολόγων βρίσκονται χαμηλότερα από το μακροχρόνιο επίπεδό τους κατά 35 μονάδες βάσης στην ευρωζώνη και 60 μονάδες βάσης στις ΗΠΑ, καθώς οι αγορές φαίνεται να αντέδρασαν υπερβολικά στις ανακοινώσεις ασθενών μακροοικονομικών μεγεθών και στην αυξημένη αβεβαιότητα όσον αφορά ενδεχόμενη κρίση στο Ιράκ.

Σε αυτό το πλαίσιο, τα επιτόκια των μακροχρόνιων κρατικών ομολόγων αναμένεται να αυξηθούν καθώς δέχονται την επίδραση της διορθωτικής κίνησης προς το μακροχρόνιο επίπεδο ισορροπίας τους και της ανόδου του μακροχρόνιου επιπέδου ισορροπίας, λόγω της προβλεπόμενης ανάκαμψης των δύο οικονομιών, καθώς και τη μείωση της αβεβαιότητας στα διεθνή χρηματιστήρια.

Συγκεκριμένα, στο κεντρικό σενάριο προβλέπεται ο ρυθμός ανάπτυξης να φθάσει το 1,3% στην ευρωζώνη και 2,7% στις ΗΠΑ το 2003, ο πληθωρισμός να κινηθεί πτωτικά γύρω στο 2% και στις δύο οικονομίες και η αβεβαιότητα στα χρηματιστήρια και στις αγορές κρατικών ομολόγων να μειωθεί στα μέσα επίπεδα της τελευταίας 20ετίας. Στην περίπτωση αυτή, οι αποδόσεις των ομολόγων εκτιμάται ότι θα αυξηθούν σε 4,3% στην ευρωζώνη και 4,5% στις ΗΠΑ μέχρι τον Ιούνιο, και σε 4,7% και 5,1%, αντίστοιχα, μέχρι το τέλος του έτους.

Εναλλακτικά, εκτιμώνται οι επιπτώσεις ενός σεναρίου κρίσης στην αγορά, σύμφωνα με το οποίο ο πόλεμος στο Ιράκ θα έχει διάρκεια. Σε αυτήν την περίπτωση, αναφέρεται, τα επιτόκια των δεκαετών ομολόγων προβλέπεται αρχικά να συνεχίσουν την καθοδική τους πορεία, προσεγγίζοντας το 3,8% στο δεύτερο τρίμηνο του 2003, κυρίως λόγω της στροφής του επενδυτικού ενδιαφέροντος από τα χρηματιστήρια στο ”ασφαλές καταφύγιο” των αγορών κρατικών ομολόγων.

Ωστόσο, στη συνέχεια, αναφέρεται, θα ακολουθήσουν ανοδική πορεία προσεγγίζοντας το 4,1% στην ευρωζώνη και 4,5 % στις ΗΠΑ στα τέλη του έτους.