Του Γιώργου Παπανικολάου

Στη δίνη μίας περιπέτειας απρόβλεπτων πολιτικοοικονομικών διαστάσεων φαίνεται να κατρακυλάει η χώρα. Το φάσμα της διαπλοκής, της διαφθοράς αλλά και της ανικανότητας, αναδεικνύεται πρωταγωνιστής των εξελίξεων, ενώ ο πολίτης, εθισμένος επί χρόνια σε μια σιωπηρή ανοχή, αντιμετωπίζει με καχυποψία τους πάντες, συμπεριλαμβανομένων και των ΜΜΕ, τα οποία ανέκαθεν ”λατρεύει να μισεί”.



Παγωμένος όμως είναι και ο επιχειρηματικός κόσμος, που αισθάνεται ίσως για πρώτη φορά τόσο έντονα ”δέσμιος” των αγκυλώσεων της ελληνικής πραγματικότητας.



Κι αυτό, γιατί φαινόμενα τα οποία αντιμετωπίζονταν στο πρόσφατο παρελθόν ως ”αναγκαία δεινά” ή ακόμη και ως ”άγραφοι νόμοι του παιχνιδιού”, απειλούν τώρα τα όσα, λίγα ή πολλά, πέτυχε η οικονομία τα τελευταία χρόνια.

Οι διώξεις εναντίον του κ. Κόκκαλη, πέραν των επιπτώσεων στη χρηματιστηριακή αγορά, φαίνεται ότι δεν πείθουν ούτε τους πολίτες ούτε και τους opinion leaders ότι αποτελούν μέρος μιας πραγματικής αλλαγής στις κατεστημένες πρακτικές.

Οι περισσότεροι από τους τελευταίους, χωρίς να μένουν στην ουσία των κατηγοριών (την οποία άλλωστε θα εξετάσει η δικαιοσύνη), κάνουν λόγο για ξεκαθαρίσματα λογαριασμών ανάμεσα σε ισχυρά οικονομικά συμφέροντα, που προέκυψαν από αλλαγές στις ισορροπίες δυνάμεων του εγχώριου αλλά και του ξένου πολιτικοοικονομικού σκηνικού.

Εν ολίγοις, πολύ περισσότερα θα πρέπει να συμβούν ώστε να πεισθεί η κοινή γνώμη ότι έχει ξεκινήσει μια ουσιαστική προσπάθεια ”κάθαρσης” στην ελληνική οικονομικοπολιτική πραγματικότητα κι όχι απλώς μία προσπάθεια ”ξε-Κοκκαλίσματος” στις σφαίρες υψηλής επιρροής, από την οποία απλώς θα προκύψουν άλλοι αμφιλεγόμενοι πρωταγωνιστές.

Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση βάλλεται για την αδυναμία της να προωθήσει τα κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα, τόσο από τους ”Κοκκαλοφάγους” όσο και από τους υποστηρικτές του, ενώ θεωρείται πρωτίστως ”αιχμάλωτη” του... εαυτού της.

Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να αναζητηθούν οι βαθύτεροι λόγοι για το άνοιγμα Λαλιώτη προς την Αριστερά, αλλά και η επίκληση σχηματισμού ενιαίου μετώπου από τις προοδευτικές δυνάμεις, εκ μέρους του κ. Σημίτη, ώστε να αντιμετωπισθούν οι απόπειρες ”εκτροπής του πολιτεύματος”.

Κι αν ο απλός πολίτης προβληματίζεται για τα όσα παρακολουθεί, εμπεδώνοντας μάλλον την ”άποψη” ότι όλα είναι διαβρωμένα κι ότι όσα συμβαίνουν είναι μάχες μεταξύ ελεφάντων από τις οποίες εκείνος σαν μυρμήγκι ενδέχεται να τσαλαπατηθεί, ποια είναι η θέση των επενδυτών και των επιχειρηματιών;

Υψηλόβαθμοι παράγοντες, τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδος, εκφράζουν προβληματισμό για τη δυνατότητα της ελληνικής οικονομίας (και κατ’ επέκταση της κοινωνίας) να ”συγκλίνει” ουσιαστικά με την ευρωζώνη, υπό τις παρούσες συνθήκες.

Στους επαΐοντες ήταν εξ’ αρχής γνωστό ότι ”τα δύσκολα” θα άρχιζαν μετά την ένταξή μας στην ομάδα του ευρώ. Τώρα, τα σημάδια έχουν ήδη γίνει ορατά και οι κραυγές της κυβέρνησης για ”σκοτεινούς εχθρούς και συμφέροντα” εντός και εκτός συνόρων, είτε πρόκειται για τις ιδιωτικοποιήσεις είτε για την Ολύμπιάδα είτε για τα κρούσματα διαφθοράς με τα... φρουτάκια, δεν φαίνεται να πείθουν όσους παρακολουθούν έστω και περιφερειακά τα δρώμενα.

Αντιθέτως, αρχίζουν να θυμίζουν τη γνωστή ιστορία με το βοσκόπουλο και το λύκο.

Σε ό,τι αφορά μάλιστα την έξωθεν (ως μάλιστα προκύπτει από επώνυμα στελέχη της κυβέρνησης και του ΠΑΣΟΚ και την... έσωθεν) καλή μαρτυρία, τη χαριστική βολή, φαίνεται ότι έδωσε η ξαφνική απόφαση της κυβέρνησης να απαγορεύσει όλα τα ηλεκτρονικά μηχανήματα, παράνομα και μη, υπό την πίεση των τηλεοπτικών αποκαλύψεων.

Μία απόφαση που θίγει χιλιάδες καταστήματα και εργαζόμενους, ενώ κατάφερε να αποσπάσει σχόλια περί ανικανότητας ελέγχου του παράνομου τζόγου, περί κινήσεων πανικού, ακόμη και για εφαρμογή πρακτικών που θυμίζουν... ισλαμικό νόμο!

Ομοίως, έστω κι αν όλα αυτά ενισχύουν τώρα το ”προφίλ” της αντιπολίτευσης, είναι φανερό ότι το όλο κλίμα ενδέχεται να την επηρεάσει αρνητικά στο εγγύς μέλλον.

Ηδη τα δημοσιεύματα περί διαπλοκής αγγίζουν ηγετικές φυσιογνωμίες, ενώ το θέμα των λογαριασμών Mayo παραμένει ανοικτό, όπως σημειώνουν και έμπειρα στελέχη της. Ταυτόχρονα είναι σαφές ότι η αξιωματική αντιπολίτευση δεν φαίνεται να έχει πείσει ότι διαθέτει εναλλακτικές προτάσεις (για να μην πούμε λύσεις) στη διακυβέρνηση του τόπου.

Το μόνο παρήγορο, σημειώνουν παρατηρητές των πολιτικοοικονομικών εξελίξεων, είναι ότι η δυναμική αυτή που αναπτύσσεται τις τελευταίες 40-45 ημέρες ενέχει ενδεχομένως το ”σπέρμα” κάποιας ουσιαστικής αλλαγής προς το καλύτερο.

Αλλωστε, όπως σημείωνε καυστικά γνωστός τραπεζικός παράγοντας,

”το βαρέλι της αναξιοπιστίας στο οποίο βράζει το τελευταίο διάστημα σύσσωμος ο πολιτικός, οικονομικός και δημοσιογραφικός κόσμος δεν μπορεί παρά να φθάσει στον πάτο, μέσα από το στοιχείο της υπερβολής στην απαξίωση των πάντων”.

Το ζητούμενο βέβαια είναι εάν υπάρχουν εκείνες οι υγιείς, και στη γλώσσα της πολιτικής ”άφθαρτες”, δυνάμεις, όχι μόνο στα κόμματα, αλλά σε όλο το φάσμα της κοινωνίας (επιχειρήσεις, συνδικαλιστές κ.λπ.) οι οποίες θα επιχειρήσουν να αντιστρέψουν την κατάσταση πριν χαθεί για τα καλά το ”τρένο” της ανάπτυξης, στο οποίο έως στιγμής μοιάζει να είμαστε… λαθρεπιβάτες κρεμάμενοι από το τελευταίο βαγόνι.

Κι ας μη λησμονούμε επίσης, ότι σε εξαιρετικά κρίσιμη φάση εισέρχονται (θέλοντας και μη;) ορισμένα εθνικά θέματα, όπως το Κυπριακό και οι σχέσεις μας με την Τουρκία.