Stratfor: Τρίμηνο με ρίσκα, εντάσεις και... άνιση ανάκαμψη

Περισσότερο από ένα χρόνο μετά την έναρξη της πανδημίας, η κρίση της Covid-19 θα συνεχίσει να κυριαρχεί κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2021, εκτιμά το Stratfor στις τριμηνιαίες προβλέψεις του.

Με τις νέες παραλλαγές του ιού και τις αργές ή ακινητοποιημένες εμβολιαστικές εκστρατείες, η παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη θα χαρακτηρίζεται από ανισότητα και ανομοιότητα, με την Ευρώπη να υπολείπεται των ΗΠΑ και της Κίνας.

Η ανάπτυξη της Κίνας, αν και εντυπωσιακή στα χαρτιά, θα είναι δύσκολο να διατηρηθεί καθώς το Πεκίνο επιστρέφει στις κρατικές δαπάνες για να ενισχύσει την ανάπτυξη. Τα μέτρα τόνωσης θα στηρίξουν την εγχώρια ανάπτυξη των ΗΠΑ καθώς η κυβέρνηση Μπάιντεν συνεχίζει να επιδιώκει την επαναφορά και την επανατοποθέτηση της Ουάσιγκτον στην παγκόσμια σκηνή.

Η ομάδα του Μπάιντεν θα επιδιώξει να επεκτείνει τη διεθνή συνεργασία, ειδικά στον Ινδικό ωκεανό και τον Ειρηνικό, για να αντιμετωπίσει την Κίνα. Οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ιράν είναι πιθανό να παραμείνουν στάσιμες μέχρι τις προεδρικές εκλογές του Ιράν τον Ιούνιο, ενώ οι σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας θα συνεχίσουν να επιδεινώνονται μετά τις υψηλές διακρίσεις.

Οι αναδυόμενες αγορές θα συνεχίσουν να βρίσκονται σε δύσκολη θέση καθ' όλη τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου. Οι ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές της Τουρκίας απειλούν τη βιωσιμότητα της ανάπτυξής της αυτό το τρίμηνο και μετά. Η Νότια Αφρική δεν θα μπορέσει να επωφεληθεί από την αύξηση των τιμών των βασικών προϊόντων λόγω της αργής διάθεσης εμβολίων και των συστημικών προκλήσεων στην αγορά εργασίας. Εν τω μεταξύ, η Βραζιλία θα είναι όλο και πιο πιθανό να στραφεί στις λαϊκιστικές δαπάνες προκειμένου να ελαχιστοποιήσει την πολιτική επίπτωση από την κρίση COVID-19 πριν από τις εκλογές του επόμενου έτους.

Πρόβλεψη

Η αύξηση της παραγωγής και της διανομής εμβολίων καθώς και τα νέα μέτρα τόνωσης στις ΗΠΑ καθιστούν πιο ευνοϊκές τις προοπτικές για ταχύτερη, αν και άνιση, ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2021 από ό,τι προβλέπαμε αρχικά.

Η κύρια νέα ανησυχία για το τρίτο τρίμηνο είναι η απόκλιση μεταξύ οικονομιών όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα που επιτυγχάνουν ισχυρότερη βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη, και εκείνων όπως οι ευρωπαϊκές χώρες που είναι αντιμέτωπες με νέα άνοδο των κρουσμάτων και παρατεταμένα lockdown, όπου η ανάκαμψη μπορεί να είναι πιο αργή. Ακόμη και η κινεζική και η αμερικανική οικονομία, ωστόσο, υποστηρίζονται από κρατικές δράσεις και μια τέτοια υποστήριξη μπορεί να μην ευνοεί τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ο κινητήριος μοχλός της οικονομικής δραστηριότητας παραμένει κυρίως η κατασκευή και το εμπόριο, με τις υπηρεσίες που περιλαμβάνουν στενή προσωπική επαφή να συνεχίζουν να υποφέρουν.

Η πρόοδος στο δεύτερο τρίμηνο εξαρτάται από τη διατήρηση του αριθμού των λοιμώξεων υπό έλεγχο, παρά τις νέες μεταλλάξεις, σε συνδυασμό με τη συνεχή κυβερνητική υποστήριξη. Πολλές χώρες δυσκολεύονται να αποκτήσουν και να χορηγήσουν εμβόλια, και ένα τρίτο ξέσπασμα της πανδημίας και τα lockdown περιορίζουν την ανάκαμψη στην Ευρώπη. Ένα χάσμα δημιουργείται μεταξύ ορισμένων προηγμένων οικονομιών και της Κίνας που έχουν πρόσβαση σε εμβόλια, άλλων προηγμένων οικονομίων όπου η διάθεση εμβολίων συνεχίζει να είναι αντιμέτωπη με εμπόδια και πολλών αναδυόμενων αγορών και αναπτυσσόμενων χώρες που δεν θα έχουν ευρεία πρόσβαση σε εμβολιασμούς φέτος. Σε αυτό το περιβάλλον, απαιτείται συνεχής δημοσιονομική στήριξη και υποστηρικτική νομισματική πολιτική για την κάλυψη της συνολικής ζήτησης.

Η δημοσιονομική στήριξη στις χώρες της G-20 ήταν 12,5 τρισ. δολάρια στα μέσα Φεβρουαρίου του 2021. Μαζί με τις υποστηρικτικές νομισματικές πολιτικές, αυτό επέτρεψε σε πολλές επιχειρήσεις να επιβιώσουν από τα lockdowns. Η ταχύτερη πρόοδος στη διανομή εμβολίων θα μπορούσε να επιστρέψει η παγκόσμια ανάπτυξη σε μια βιώσιμη πορεία γρηγορότερα από ό, τι είχε προβλεφθεί. Στα καθοδικά ρίσκα περιλαμβάνονται μια αυξημένη εξάπλωση του ιού, μεταλλάξεις ανθεκτικές στο εμβόλιο και νέα ξεσπάσματα του ιού. Η πανδημία αφήνει επίσης ως κληρονομιά ένα αυξανόμενο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος ενάντια στην προοπτική επιστροφής σε μια αργή ανάπτυξη μακροπρόθεσμα.

Στο τρέχον τρίμηνο σχηματίζονται οι παρακάτω πιέσεις:

*Μια ανοδική τάση στις τιμές με πιθανότητα επιστροφής του πληθωρισμού παγκοσμίως. Οι τιμές των βιομηχανικών μετάλλων αυξάνονται, με τις τιμές του χαλκού σε υψηλό δεκαετίας και τις τιμές του αργού πετρελαίου σε υψηλό έτου. Εν τω μεταξύ, ο δείκτης τιμών των τροφίμων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών αυξάνεται εδώ και εννέα διαδοχικούς μήνες, με τις τιμές για τα δημητριακά, τα λάδια και τη ζάχαρη στα υψηλότερα επίπεδα από το 2013. Συνεχίζουν να υπάρχουν ελλείψεις στην προσφορά, κυρίως σε τσιπ μνήμης πυριτίου, ενώ υπάρχει και έλλειμμα εμπορευματοκιβωτίων. Τέλος, οι αποδόσεις στα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ έχουν αυξηθεί και οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό βρίσκονται σε υψηλό επτά ετών, αν και η προτεραιότητα της Fed είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας και έχει διαμηνύσει ότι θα ανέχεται πληθωρισμό μεγαλύτερο από 2% για αρκετό χρονικό διάστημα.

*Οι χρηματοοικονομικές αδυναμίες αυξάνονται με το παγκόσμιο χρέος σε επίπεδα ρεκόρ, περιορίζοντας την ικανότητα πολλών χωρών να ανταποκριθούν σε μια ύφεση ή να αντιμετωπίσουν διαρθρωτικά προβλήματα. Τα χαμηλά επιτόκια και η προοπτική περισσότερων επισφαλών δανείων θα διαβρώσουν τα αποθέματα τραπεζικού κεφαλαίου. Οι χρεοκοπίες ενδέχεται επίσης να αυξηθούν καθώς τα κυβερνητικά προγράμματα στήριξης εισοδήματος λήγουν ενόψει των δημοσιονομικών περιορισμών και του υψηλότερου χρέους των νοικοκυριών και μη τραπεζικών οντοτήτων.

Οι ΗΠΑ μειώνουν τις εντάσεις με ευρωπαϊκές και άλλες δυτικές χώρες

Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα κάνει απτές προσφορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε άλλες δυτικές χώρες για μείωση των εντάσεων που απορρέουν από τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση Τραμπ για θέματα όπως το εμπόριο. Αυτό θα δημιουργήσει περιθώρια για συμφωνίες σε ζητήματα όπως οι ψηφιακοί φόροι, οι κρατικές επιδοτήσεις και η μεταρρύθμιση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, αν και η πρόοδος θα είναι αργή και τα πρώτα αποτελέσματα μπορεί να γίνουν ορατά μετά το δεύτερο τρίμηνο.

Αν και περιμέναμε από την κυβέρνηση Μπάιντεν να κάνει τέτοιες προσφορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το έκανε πιο γρήγορα από ό, τι αναμενόταν στις ετήσιες προβλέψεις μας. Οι ΗΠΑ θα αντιμετωπίσουν πίεση για να κάνουν παραχωρήσεις στον Π.Ο.Ε. για να «ξεκλειδώσουν» προσλήψεις στο Εφετείο, αλλά ο Λευκός Οίκος πιθανότατα θα θέλει έναν σαφή, συμφωνημένο οδικό χάρτη για τη μεταρρύθμιση του ΠΟΕ προτού προσφέρει τέτοιες παραχωρήσεις. Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν επίσης να άρουν τους δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνο, αλλά αυτό θα είχε εγχώριες πολιτικές συνέπειες μεταξύ των εργατών χάλυβα και αλουμινίου. Οι παραχωρήσεις για τη μεταρρύθμιση του ΠΟΕ και η κατάργηση των δασμών στον χάλυβα και αλουμίνιο είναι λιγότερο πιθανές από τις παραχωρήσεις για τα άλλα θέματα.