Μαύρα σύννεφα ξανά πάνω από τον ευρωπαϊκό τουρισμό

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αναζητούν τρόπους για να βοηθήσουν τους πληττόμενους τομείς του ταξιδιού και της φιλοξενίας, καθώς η πιο αργή από την αναμενόμενη πορεία των εμβολιασμών και τα lockdown επιδεινώνουν τις ήδη βαριές απώλειες που υπέστησαν εν μέσω της συνεχιζόμενης πανδημίας.

Οι προσπάθειες για τη θέσπιση υγειονομικών πιστοποιητικών πολύ δύσκολα θα αποδειχθούν επαρκείς για να βοηθήσουν τους πληττόμενους τομείς, κάτι που πιθανότατα θα απαιτήσει πρόσθετη κρατική στήριξη τους επόμενους μήνες.

Οι ευρωπαϊκές χώρες ξεκίνησαν τις εκστρατείες εμβολιασμού τους από τα τέλη Δεκεμβρίου ως τις αρχές Ιανουαρίου. Όμως στην ηπειρωτική Ευρώπη, τα υλικοτεχνικά ζητήματα που συνδέονται με την παραγωγή και τη διανομή εμβολίων εμπόδισαν τις προσπάθειες εμβολιασμού. Αυτό δημιουργεί προβλήματα για την ανάκαμψη στους τομείς του ταξιδιού και της φιλοξενίας, οι οποίοι δημιουργούν σημαντικά έσοδα στις χώρες του Νότου. Τις τελευταίες εβδομάδες, αρκετές κυβερνήσεις της Νότιας Ευρώπης εξέφρασαν ενδιαφέρον για την έκδοση των λεγόμενων «διαβατηρίων υγείας» που θα επέτρεπαν σε άτομα που έχουν εμβολιαστεί κατά του COVID-19 να ταξιδέψουν στο εξωτερικό, μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συζήτησε επίσης την έκδοση ευρωπαϊκού «διαβατηρίου υγείας» στα τέλη Ιανουαρίου, αν και δεν ελήφθη απόφαση.

Οι ευρωπαϊκές χώρες ελπίζουν να χαλαρώσουν τους περισσότερους ταξιδιωτικούς περιορισμούς πριν από το Πάσχα στα τέλη Μαρτίου και στις αρχές Απριλίου, αλλά αυτό είναι πιθανότατα πολύ αισιόδοξο λαμβάνοντας υπόψη τον αργό ρυθμό των εμβολιασμών. Ο αντίκτυπος της πανδημίας στις θέσεις εργασίας και στην αποταμίευση των νοικοκυριών θα πλήξει και τους τομείς του ταξιδιού και της φιλοξενίας, καθώς πολλοί θα έχουν λιγότερο διαθέσιμο εισόδημα για να ταξιδέψουν.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επέβαλλαν εκ νέου lockdown τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο ως απάντηση στον αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων. Οι περισσότερες από αυτές τις κυβερνήσεις έχουν επεκτείνει πρόσφατα αυτά τα μέτρα, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις θα συνεχιστούν τουλάχιστον μέχρι τα μέσα Μαρτίου. Αυτό θα συνεχίσει να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην εγχώρια και διεθνή κινητικότητα που θα αποδυναμώσει περαιτέρω τον τουρισμό και τη φιλοξενία.

Τα παρατεταμένα lockdown θα εμποδίσουν επίσης τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ιδίως σε δραστηριότητες σχετικές με τις υπηρεσίες, και θα μειώσουν το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών για δαπάνες αναψυχής ή ταξίδια. Η αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον των ταξιδιωτικών περιορισμών είναι επίσης πιθανό να οδηγήσει κάποιους να καθυστερήσουν να λάβουν αποφάσεις σχετικά με τα ταξίδια τους.

Εν μέσω παρατεταμένων lockdown, οι εταιρείες στους τομείς του τουρισμού και της φιλοξενίας στην Ευρώπη πιθανότατα θα παγώσουν τα σχέδια πρόσληψης και θα χρειαστούν πρόσθετη κρατική στήριξη τους επόμενους μήνες. Αυτό θα είναι ιδιαίτερα επιζήμιο για τις χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπου ο τουρισμός αποτελεί σημαντική πηγή οικονομικής δραστηριότητας και απασχόλησης.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNWTO), ο τουρισμός στην Ευρώπη μειώθηκε κατά 70% το 2020 σε σύγκριση με το 2019. Στα μέσα του 2020, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε ένα Ταμείο Ανάκαμψης 750 δισεκατομμυρίων ευρώ που αποτελείται από επιχορηγήσεις και δάνεια για τα κράτη μέλη. Οι εθνικές κυβερνήσεις υποβάλλουν επί του παρόντος τις προτάσεις δαπανών τους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στα τέλη Ιανουαρίου, ο Επίτροπος της Ε.Ε. για την Απασχόληση και τα Κοινωνικά Δικαιώματα Νίκολας Σμιτ είπε ότι οι τομείς φιλοξενίας των χωρών πρέπει να βρίσκονται στον πυρήνα αυτών των σχεδίων δαπανών.

Οι ενώσεις που εκπροσωπούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) στους τομείς του τουρισμού και της φιλοξενίας σε όλη την Ευρώπη προειδοποίησαν ότι η οικονομική κρίση και η άνιση πρόσβαση στην κρατική βοήθεια θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε συγκεντροποίηση του τομέα, με τις ΜΜΕ να απορροφώνται ή ακόμη και να εξαλείφονται από τους μεγαλύτερους ανταγωνιστές τους - αυξάνοντας τον κίνδυνο για επιπλέον απολύσεις.

Αυτό θα συμβάλει στην επιβράδυνση της οικονομικής ανάκαμψης στη νότια Ευρώπη, όπου οι χώρες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό για απασχόληση και έσοδα, σε σύγκριση με τις ισχυρότερες και πιο διαφοροποιημένες οικονομίες στο Βορρά.