Η άνοδος και η πτώση του Μπάμπη Βωβού

Κατά τραγική σύμπτωση, τις ίδιες ημέρες που η κυβέρνηση και ο δήμος Αθηναίων παρουσίαζαν σχέδιο «ανάστασης» της διπλής ανάπλασης Βοτανικού και Λεωφόρου Αλεξάνδρας, συλλαμβανόταν, για άλλη μια φορά, για χρέη προς το δημόσιο, ο 87χρονος επιχειρηματίας Μπάμπης Βωβός.

Από το 2012, όταν η «Μπάμπης Βωβός - Διεθνής Τεχνική» κατέθεσε αίτηση προστασίας από τους πιστωτές, ο κ. Βωβός θεωρούσε τη ματαίωση του πρώτου σχεδίου διπλής ανάπλασης ως αιτία για την κατάρρευση του ομίλου. Ακόμα χάσκει στον Βοτανικό το ημιτελές εμπορικό σχέδιο που κατασκεύαζε η εταιρεία του και σήμερα έχει περιέλθει στις Αlpha Βank και Πειραιώς.

Μέσα σε τρεις δεκαετίες, ο μηχανικός από τα Φιλιατρά, γιoς πολύτεκνης οικογένειας, δημιούργησε τον ισχυρότερο όμιλο στον τομέα των κτιρίων γραφείων στην Ελλάδα. Όμως όταν ήρθε η κρίση, ο όμιλος του Μπάμπη Βωβού κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος, με οφειλές προς τις τράπεζες που ξεπερνούσαν τα 700 εκατ. ευρώ.

Τα τελευταία χρόνια, σχεδόν ολόκληρο το χαρτοφυλάκιο πέρασε στα χέρια των τραπεζών, οι οποίες έχουν ήδη πωλήσει το μεγαλύτερο τμήμα του σε τρίτους επενδυτές. Ο επιχειρηματίας απέδιδε την πτώση του ισχυρού ομίλου στην ακύρωση της διπλής ανάπλασης στις αρχές της δεκαετίας.

Όμως στην αγορά ακινήτων θεωρούν πως πλήρωσε το ιδιόμορφο μοντέλο ανάπτυξης. Όχι μόνο αυτός, αλλά και ο σημαντικότερος ανταγωνιστής του, ο Παν. Ευθυμίου της Ektasis Development, που κατέρρευσε δύο χρόνια νωρίτερα από την «Μπάμπης Βωβός». Δεν κατασκεύαζαν ακίνητα προκειμένου να τα πωλήσουν, αλλά διατηρούσαν αρκετά στο χαρτοφυλάκιό τους, ώστε να τα εκμεταλλεύονται. Δεν ήταν οι κλασικοί developers που κατασκευάζουν ένα ακίνητο, το πωλούν, ξεκινούν την κατασκευή ενός άλλου, κ.ο.κ.

Το άστρο του Μπάμπη Βωβού μεσουράνησε στην Αθήνα στις δεκαετίες του '80 και του '90, περίοδο που είχε κατασκευάσει, μεταξύ άλλων, και την οικία του πρώην προέδρου της Δημοκρατίας Χρ. Σαρτζετάκη, με μεταφορά συντελεστή δόμησης, ενώ απέκτησε την ομάδα μπάσκετ του Αμαρουσίου. Ηταν στο Μαρούσι που κατασκεύασε, το 1980, το πρώτο μεγάλο κτίριο γραφείων, το «Atrina» (από τα αρχικά των ονομάτων των τριών παιδιών του) επί της Λεωφ. Κηφισίας. Το 1987 ολοκληρώθηκε το «Agora», ενώ το τελευταίο μεγάλο κτίριο στην ίδια λεωφόρο ήταν το «Monumental» που λειτούργησε το 1999, με τον Μπάμπη Βωβό να στρέφει έκτοτε το ενδιαφέρον του προς άλλες περιοχές, όπως η Λεωφόρος Αθηνών και η παραλιακή.

Ηταν γνωστός για τις σκληρές μάχες που ήθελε να δίνει, όπως έκανε απέναντι σε ισχυρούς επιχειρηματίες όταν αγόρασε από τη ρωσική πρεσβεία το ακίνητο στο Χαλάνδρι που στεγάζει σήμερα την Vodafone. Ακόμα θυμούνται ορισμένοι τη διαμάχη με κατοίκους και περιβαλλοντικά σωματεία για το «Κτήμα Θων», στη διασταύρωση των λεωφόρων Κηφισίας και Αλεξάνδρας, στην οποία πάλι επικράτησε ο Μπάμπης Βωβός και έκτισε μεγάλο κτίριο γραφείων.

Προς τα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, όταν σιγά σιγά άρχισε να αναλαμβάνει τα ηνία του ομίλου ο γιος του Αρης Βωβός, υπήρξε προσπάθεια για στροφή προς νέες κατηγορίες ακινήτων, πέραν των κτιρίων γραφείων, όπως τα εμπορικά κέντρα (κατασκεύασε ένα στο Νέο Φάληρο, ενώ το εμπορικό κέντρο του Βοτανικού έμεινα στα μπετά) και τα τουριστικά ακίνητα. Όμως ήρθε η κρίση και τα σχέδια έμειναν στα χαρτιά.

Η στροφή προς τα τουριστικά (Γαλατάς, Σούνιο) και τα εμπορικά (Φάληρο, Βοτανικός) δεν πήγε όπως την περίμενε η οικογένεια Βωβού, καθώς ήρθε η κρίση του 2008 και η μεγάλη βουτιά στην αγορά ακινήτων.

Ο Μπ. Βωβός θεωρεί ακόμα και σήμερα πως το καίριο χτύπημα για τον όμιλο ήλθε από το εμπορικό κέντρο του Βοτανικού, που θα κατασκευαζόταν στο πλαίσιο της διπλής ανάπλασης. Το εμπορικό κέντρο έμεινε στη μέση με παρέμβαση του Συμβουλίου της Επικρατείας και η Μπ. Βωβός έμεινε με τα τεράστια δάνεια που είχε πάρει για να χρηματοδοτήσει τη συγκεκριμένη επένδυση, καθώς και άλλα σχέδια.

Η άλλη πλευρά λέει πως η βουτιά της ελληνικής οικονομίας από τα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας οδήγησε σε πολυετή κρίση στην αγορά ακινήτων, ειδικά στα κτίρια γραφείων. Έτσι υπήρξε συμπίεση των εσόδων της «Μπάμπης Βωβός» από τον κύριο κλάδο δραστηριότητας, ενώ τα εμπορικά κέντρα (π.χ. Φάληρο) ολοκληρώθηκαν λίγο πριν σκάσει η «φούσκα». Οι μισθωτές άρχισαν να φεύγουν ή να ζητούν μειώσεις ενοικίων και η εταιρεία δυσκολευόταν να καλύπτει τις δανειακές υποχρεώσεις και τις συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης. Για παράδειγμα, μόνο από την ακύρωση μίας σύμβασης παραχώρησης στο κτιριακό συγκρότημα του Φαλήρου, η Μπ. Βωβός κατέγραψε ζημιά 39,8 εκατ. το 2011.

Στις γενικές συνελεύσεις που ακολούθησαν την αίτηση πτώχευσης και την προσπάθεια εξυγίανσης με βάση τη συμφωνία με τους πιστωτές, ο κ. Βωβός επέμενε πως θα ζητήσει τεράστια αποζημίωση για τον Βοτανικό.

«Τριακόσια εκατομμύρια θα ζητήσουμε», έλεγε ο επιχειρηματίας. Τελικά τον Δεκέμβριο του 2014 κατέθεσε αγωγή με την οποία ζητούσε 475 εκατ. ευρώ, που δεν ευδοκίμησε μέχρι σήμερα. 

Μάλιστα τις ίδιες ημέρες που εμφανιζόταν νέο σχέδιο για τον Βοτανικό, χωρίς αυτόν, ο υπέργηρος Μπ. Βωβός συλλαμβανόταν εκ νέου…