Η πανδημία χτυπάει τον καπιταλισμό στην… έδρα του

Έναν καπιταλισμό με πιο… ανθρώπινο πρόσωπο να επιθυμούν οι Αμερικανοί πολίτες, σύμφωνα πρόσφατη δημοσκοπική έρευνα που διεξάγεται σε διαφορετικές φάσεις από την αρχή της πανδημίας έως το πρώτο δεκαήμερα του Ιουνίου.

Συγκεκριμένα, η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τις 8 Μαΐου έως τις 9 Ιουνίου από τον μη κερδοσκοπικό ανεξάρτητο οργανισμό Just Capital και σκοπό είχε να ερευνήσει το πώς οι Αμερικανοί πολίτες αξιολογούν τις κινήσεις των επιχειρήσεων της χώρας σε συνθήκες πανδημίας.

Τα πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα δίνουν μια ευρύτερη εικόνα για το πώς πιστεύουν οι Αμερικανοί ότι πρέπει να λειτουργούν οι επιχειρήσεις, καθώς και για το κατά πόσον πρέπει αυτές να έχουν την ευαισθησία να στηρίζουν τους εργαζόμενους. Όπως σχολιάζουν οι συντάκτες των πορισμάτων του Just Capital, αυτό που, μεταξύ άλλων, προκύπτει είναι ότι η κρίση φώτισε τις παθογένειες της αμερικανικής κοινωνίας και πολλαπλασίασε την ανισότητα και την αστάθεια.

Το μεγαλύτερο μέρος όσων ερωτήθηκαν (60%) θεωρεί ότι, αν και οι επιχειρήσεις κάνουν κινήσεις για να φροντίσουν την υγεία, την ασφάλεια και την οικονομική προστασία, σχεδόν το 90% του δείγματος συμφωνεί ότι οι εταιρείες πρέπει να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία και να κάνουν μια επανεκκίνηση εστιάζοντας στο «να κάνουν το σωστό».

Για την πλειοψηφία, χρειάζεται μια νέα, πιο εξελιγμένη μορφή καπιταλισμού για να ξεπεραστεί η παρούσα δυσκολία και η επίπτωσή της στο επόμενο διάστημα. Είναι χαρακτηριστικό πως μόνο το 25% όσων ρωτήθηκαν πιστεύει ότι ο καπιταλισμός με την σημερινή του μορφή εξασφαλίζει το καλύτερο για την κοινωνία και μόνο το 29% πιστεύει ότι ο σημερινός καπιταλισμός εγγυάται το είδος της κοινωνίας που θα ήθελε για την επόμενη γενιά ή ότι λειτουργεί καλά σήμερα για τον μέσο Αμερικανό.

Στην πρώτη φάση της κρίσης, από τον Μάρτιο ως τον Μάιο, αυτό που η αμερικανική κοινωνία φάνηκε να αναμένει από τις επιχειρήσεις ήταν να θέσουν ως προτεραιότητα την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων, το να καλύπτουν οικονομικά το διάστημα που δεν πηγαίνουν στην εργασία τους, να υπάρχει ευελιξία στους διακανονισμούς, αμοιβή επικινδυνότητας, καθώς και αποφυγή απολύσεων.

Μάλιστα, και στην παρούσα φάση της επαναλειτουργίας των επιχειρήσεων, 3 στους 4 ερωτηθέντες απάντησαν ότι τα ανωτέρω θα πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να υιοθετηθεί πιο επιφυλακτική στάση και πιθανώς να καθυστερήσει η επαναλειτουργία. Μόνο ένας στους τέσσερις απάντησε ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις θα πρέπει να θέσουν ως προτεραιότητα την οικονομία και να λειτουργήσουν όσο το δυνατόν συντομότερα.

Ενδιαφέρον εμφανίζουν και οι τρόποι με τους οποίους οι ερωτηθέντες πιστεύουν ότι πρέπει να αποφευχθεί η απώλεια θέσεων εργασίας. Οι περικοπές των αμοιβών των διοικητικών στελεχών επιλέγεται ως λύση περικοπής κόστους από 7 στους 10 ερωτώμενους, ενώ μόνο 3 στους 10 θεωρούν ότι τέτοια μέτρα είναι απλώς συμβολικού χαρακτήρα.

Ακόμα, 3 στους 4 υποστηρίζουν το δικαίωμα των εργαζομένων να μετέχουν σε συλλογικές διαπραγματεύσεις για υψηλότερη αμοιβή, προστασία υγείας, πληρωμένες αναρρωτικές άδειες και εργασιακή ασφάλεια, ενώ η προστασία της πρόσβασης στην περίθαλψη τοποθετείται ψηλά (το 62% λέει ότι ακόμη και όσοι απολύθηκαν πρέπει να καλύπτονται για όσο διαρκεί η πανδημία), κάτι αναμενόμενο ελλείψει κρατικού συστήματος υγείας στις ΗΠΑ.

Ποσοστό 56% όσων ρωτήθηκαν εκφράζει τη γνώμη ότι οι εταιρίες πρέπει να πάρουν ενίσχυση από το δημόσιο για να καλύψουν τους μισθούς κατά τη διάρκεια της επιβράδυνσης, ενώ εντυπωσιακό, σχεδόν στο 80%, είναι το ποσοστό όσων δήλωσαν πρόθυμοι να θυσιάσουν μέρος των ωρών εργασίας τους και των απολαβών τους προκειμένου να μην χάσουν συνάδελφοί τους την θέση τους.

Συνολικότερα σε επίπεδο κοινωνίας, 4 στους 5 θεωρούν πως η πανδημία εξέθεσε υποκείμενα δομικά προβλήματα και τους έκανε να συνειδητοποιήσουν ότι υπάρχει «αποδεκτή» και «μη αποδεκτή» εταιρική συμπεριφορά. Ζήτημα ακόμη αποτελεί για ερωτηθέντες και το ότι οι μαύροι εργαζόμενοι που έχασαν τις δουλειές τους ήταν σημαντικά περισσότεροι από ό,τι οι λευκοί, γεγονός που οδηγεί τους σχολιαστές του Just Capital να τονίσουν ότι η εργασιακή ισότητα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για τις διοικήσεις των εταιριών.

Οι Αμερικανοί φαίνονται πρόθυμοι να πιέσουν με την καταναλωτική τους συμπεριφορά ώστε να υπάρξουν αποτελέσματα στις πρακτικές των εταιριών. Έτσι, ποσοστό 70% δηλώνει πως θα σταματούσε να αγοράζει προϊόντα εταιριών που δεν θα τηρούσαν τις αρχές προστασίας των εργαζομένων, ενώ ποσοστό 75% είναι πρόθυμο να στηρίξει έμπρακτα εταιρίες που θα νοιαστούν και θα προστατέψουν τους εργαζόμενους.