Μπορεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας να επιστράτευσε ακόμη και τα αστέρια του Μουντιάλ στον αντικαπνιστικό ”αγώνα” που διεξάγει, οι καπνοβιομηχανίες όμως ήταν αυτές που αναδείχθηκαν νικήτριες, τουλάχιστον επί ελληνικού εδάφους, σύμφωνα με έρευνα της Stat Bank.

Οι Έλληνες καπνιστές κατανάλωσαν 33 δισ. τσιγάρα κατά το 2001, ήτοι 2,5% περισσότερα από το 2000, διαμορφώνοντας έτσι την υψηλότερη κατά κεφαλήν κατανάλωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση (3.010 τσιγάρα ετησίως).

Η ανοδική πορεία της εγχώριας αγοράς τσιγάρου συνεχίστηκε μάλιστα και κατά το πρώτο εξάμηνο του 2002, με τον συνολικό όγκο πωλήσεων να φτάνει τα 16 δισ. τεμάχια, αυξημένος κατά 1% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Τα μεγέθη αυτά έχουν σημαντικές προεκτάσεις και στο χώρο της οικονομίας, αφού η Ελλάδα, μοναδική καπνοπαραγωγός χώρα στην Ευρώπη, διαθέτει ένα σχετικά μεγάλο τομέα πρωτογενούς παραγωγής καπνού, και απολαμβάνει εισροή συναλλάγματος από τις εξαγωγές αλλά και σημαντικά έσοδα στον προϋπολογισμό από την υψηλή φορολογία του καπνού.

Συγκεκριμένα το 2001 οι Έλληνες καπνιστές συνεισέφεραν 1.993 εκατ. ευρώ από ειδικούς φόρους κατανάλωσης και Φ.Π.Α., περίπου δηλαδή το 7% των συνολικών εσόδων, αφού για κάθε πακέτο τσιγάρα που σήμερα κοστίζει κατά μέσον όρο 2,50 ευρώ, το 72,75% (1,72 ευρώ) αποδίδεται στο κράτος.

Κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής αγοράς τσιγάρου είναι ο οξύς ανταγωνισμός, καθώς στη χώρα δραστηριοποιούνται 14 εταιρίες με περίπου 100 ”οικογένειες” και 265 μικρότερα επιμέρους σήματα (styles).

Τα πρωτεία κατά το 2001 εξακολούθησε να διατηρεί η Philip Morris με μερίδιο αγοράς 25,5%, με δεύτερη την B.A.T. με 15,4% και τρίτη την Παπαστράτος με 14,3%. Την πρώτη εξάδα συμπληρώνουν οι J.T.I. (11,7%), Καρέλιας (8,6%) και ΣΕΚΑΠ (8%).

Τα στοιχεία για το πρώτο τετράμηνο του 2002 αποδεικνύουν ότι αγαπημένο σήμα των Ελλήνων παραμένει το Marlboro με ποσοστό 23,6%. Ακολουθούν τα Assos (Παπαστράτος) με 11,6%, Peter Stuyvesant (B.A.T.) με 10,3%, Camel (J.T.I) με 9,1%, Karelia με 6,2% και Silk Cut (Gallaher) με 3,9%.

Όσον αφορά το ”χαρμάνι” παρατηρείται άνοδος των ”ελαφρών” τσιγάρων. Συγκεκριμένα το 2001 τα lights κατέλαβαν ποσοστό 23,4%(+1,2%), ενώ τα super και ultra lights 17,7%. Πρώτα στην προτίμηση των Ελλήνων, ωστόσο, παραμένουν τα full flavor τσιγάρα, το ποσοστό των οποίων ανήλθε το προηγούμενο έτος στο 58,9%.

Σημειώνεται ότι σημαντική ανάπτυξη είχε και η κατηγορία Slim με +16% έναντι του 2000 και συνολικό μερίδιο αγοράς 2,75%. Κυρίαρχο σήμα στην κατηγορία αυτή είναι το Slim Line με μερίδιο 52%.



Το γεγονός, ωστόσο, που σημάδεψε τον κλάδο τη χρονιά που πέρασε ήταν η στροφή των καταναλωτών στα ελληνικά σήματα. Τα τελευταία χρόνια παρατηρούσαμε συνεχή αύξηση του ποσοστού των ξένων σημάτων, το οποίο έφτασε το 2000 στο 68%.

Το 2001 το κλίμα ανετράπη. Οι ελληνικές καπνοβιομηχανίες πέρασαν στην αντεπίθεση και προωθώντας νέα πρωτοποριακά προϊόντα κατόρθωσαν να ανακόψουν την επέλαση των πολυεθνικών επιχειρήσεων. Έτσι το έτος έκλεισε με τα ξένα σήματα να κατέχουν το 66,8% της αγοράς και τα ελληνικά το 33,2%. Το γεγονός αυτό βέβαια δεν επιτρέπει να μιλήσουμε ακόμη για σημαντική ανάκαμψη, παρά μόνο αν η τάση αυτή συνεχιστεί και κατά τα επόμενα χρόνια.

Βασική στρατηγική πάντως των ελληνικών καπνοβιομηχανιών προκειμένου να αντισταθούν στις πιέσεις των ξένων εταιριών είναι η ενίσχυση των εξαγωγών και η πραγματοποίηση επενδύσεων σε χώρες του εξωτερικού και ειδικότερα στις βαλκανικές χώρες.

Η Παπαστράτος ΑΒΕΣ διαθέτει ενεργό δραστηριότητα σε περισσότερες από 18 χώρες, η Καρέλια Α.Ε., εξάγει με επιτυχία τα προϊόντα της στον ευρύτερο βαλκανικό χώρο, τη Μέση Ανατολή και τη Δυτική Ευρώπη, η ΣΕΚΑΠ φτάνει με τα προϊόντα της στις πέντε ηπείρους, ενώ η Καπνοβιομηχανία Κεράνης με νέες συνεργασίες φέρνει τα προϊόντα της στην ιταλική και στην αμερικανική αγορά.