Διετία αναδιοργάνωσης και εταιρικής αναδιάρθρωσης διανύει το σύνολο των πρωταγωνιστών της αγοράς ηλεκτρικών ειδών που βρίσκονται μετά από χρόνια ταχείας ανάπτυξης αντιμέτωποι με την δυσπραγία της αγοράς. Τα απόνερα της μειωμένης ζήτησης αντικατοπρίζονται στις μειωμένες πωλήσεις και την πτώση της κερδοφορίας που καταγράφεται σε έρευνα της εταιρείας Stat Bank.

Η επιβράδυνση στο ρυθμό ανάπτυξης των επιχειρήσεων έγινε εντονότερη καθώς οι περισσότεροι μεγάλοι όμιλοι έχουν σημαντικά χρηματοοικονομικά έξοδα λόγω υψηλού δανεισμού σε μια περίοδο που οι πωλήσεις κινήθηκαν πτωτικά αφού συν τοις άλλοις οι καιρικές συνθήκες το περασμένο καλοκαίρι συνέβαλαν στην μείωση και των πωλήσεων των κλιματιστικών –που αντιστοιχούν στο 30% του τζίρου λευκών συσκευών.

Ο συνολικός τζίρος της αγοράς ηλεκτρικών συσκευών φτάνει τα 1,3 δισ. ευρώ περίπου και είναι μοιρασμένος σε ”μαύρες” και ”λευκές” ηλεκτρικές συσκευές, με την πρώτη κατηγορία όμως να αυξάνει το 2001 το ειδικό της βάρος εξαιτίας της μείωσης των πωλήσεων κλιματιστικών.

Ο κλάδος των μαύρων ηλεκτρικών συσκευών, σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς υπολογίζεται στα 650 εκατ. Ευρώ και διακίνησε το 2001 περίπου 535.000 τηλεοράσεις, πάνω από 120.000 συστήματα hi-fi, 148.000 βίντεο και 64.000 βιντεοκάμερες. Στην αγορά εισέρχεται επίσης δυναμικά το ψηφιακό βίντεο ή DVD, που εκτιμάται ότι θα κυριαρχήσει πολύ γρήγορα.

Η αγορά των λευκών οικιακών συσκευών η υπολογίζεται στα 580 εκατ. ευρώ με ετήσια διάθεση 350.000 ψυγείων, 240.000 κουζινών, 230.000 πλυντηρίων ρούχων και 90.000 πλυντηρίων πιάτων, 230.000 απορροφητήρων και 350.000 κλιματιστικών.

Στον κλάδο της λιανικής πώλησης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών οικιακών συσκευών, δραστηριοποιούνται επιχειρήσεις που μπορούν να ταξινομηθούν σε τέσσερις βασικές κατηγορίες: Αλυσίδες καταστημάτων, συνεταιρισμοί καταστηματαρχών (αποτελούμενοι από ξεχωριστές επιχειρήσεις), μεγάλα καταστήματα λιανικής (υπερμάρκετ) και μεμονωμένα καταστήματα

Η ανάπτυξη εκτεταμένων δικτύων καταστημάτων, η διάθεση των προϊόντων σε ανταγωνιστικές τιμές, η διαφήμιση και η εφαρμογή προσφορών και πιστωτικών διευκολύνσεων προς τους καταναλωτές, ήταν οι βασικοί παράγοντες που κατέστησαν τις αλυσίδες καταστημάτων κυρίαρχη οδό λιανικής πώλησης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών οικιακών συσκευών.

Μεταξύ των οργανωμένων αλυσίδων αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας ιδιαίτερα έντονος ανταγωνισμός, ο οποίος διαμόρφωσε τις εξελίξεις στο σύνολο του ευρύτερου κλάδου της εμπορίας ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών οικιακών συσκευών. Ο ανταγωνισμός αυτός εκδηλώθηκε σε επίπεδο τιμών και προσφορών προς τους καταναλωτές, σε ανάπτυξη πανελλαδικών δικτύων καταστημάτων, αλλά και σε επίπεδο συγχωνεύσεων και εξαγορών μεταξύ επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο κλάδο του χονδρικού εμπορίου και της λιανικής διάθεσης των εξεταζομένων ειδών.

Αποτέλεσμα του ανταγωνισμού, που οξύνθηκε ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του 2001 κυρίως σε επίπεδο προσφορών και δόσεων, ήταν η συρρίκνωση των περιθωρίων κέρδους σημαντικού αριθμού επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο.

Η συγκέντρωση του λιανεμπορίου των οικιακών συσκευών δεν παρατηρείται μόνο σε επίπεδο μεγάλων αλυσίδων, αλλά και μεταξύ των μικρότερων επιχειρήσεων, με τη διεύρυνση της παρουσίας των συνεταιρισμών (buying groups). Τα τελευταία χρόνια πραγματοποιήθηκε σημαντική ενδυνάμωση των δικτύων τους, καθώς η ένταξη των μεμονωμένων καταστημάτων σε κάποιο οργανωμένο δίκτυο αναδείχθηκε σε αποτελεσματικό τρόπο ανταπόκρισης στον ανταγωνισμό των μεγαλυτέρων αλυσίδων.

Επιπλέον τα συνεταιριστικά καταστήματα εμφανίζουν πολύ μεγαλύτερη γεωγραφική διασπορά στον Ελλαδικό χώρο. Παράλληλα με τη διεύρυνση των δικτύων τους, ορισμένοι συνεταιρισμοί προχώρησαν και σε κινήσεις αναδιοργάνωσης στα πρότυπα λειτουργίας των μεγαλύτερων αλυσίδων, επιδιώκοντας όλο και περισσότερο ενιαία πολιτική αγορών, πιστώσεων και προώθησης πωλήσεων, αλλά και πιο ομοιόμορφη ”εικόνα” των καταστημάτων τους.

Σε σημαντικό κανάλι πώλησης ηλεκτρικών συσκευών αναδεικνύονται τα τελευταία χρόνια και ορισμένα μεγάλα καταστήματα λιανικής (σουπερμάρκετ, υπερμάρκετ κλπ.). Αντίθετα, το μερίδιο των μεμονωμένων καταστημάτων στη συνολική αγορά λιανικής πώλησης ηλεκτρικών οικιακών συσκευών παρουσίασε σταδιακή μείωση τα τελευταία χρόνια.

Η επέκταση των μεγάλων αλυσίδων καταστημάτων και η εφαρμογή από μέρους τους προσφορών και πιστωτικών διευκολύνσεων, δημιούργησαν αδυναμία ανταπόκρισης της πλειονότητας των μεμονωμένων καταστημάτων στον οξυμένο ανταγωνισμό. Οι συνεπαγόμενες οικονομικές δυσκολίες οδήγησαν σημαντικό αριθμό από τις επιχειρήσεις αυτές, κυρίως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη από όπου ξεκίνησαν την ανάπτυξή τους οι οργανωμένες αλυσίδες, στην αναστολή των εργασιών τους ή στην προσχώρησή τους σε συνεταιρισμούς.

Σύμφωνα με στοιχεία που προέκυψαν από την ανάλυση των πωλήσεων σε πέντε μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρικών ειδών, το ποσοστό των ”λευκών” ηλεκτρικών οικιακών συσκευών παρέμεινε το 2001 σε περίπου σταθερά επίπεδα, ενώ το μερίδιο των συσκευών ήχου και εικόνας παρουσίασε άνοδο σε βάρος των κλιματιστικών.

Η εικόνα της κατανομής των πωλήσεων μεταξύ των επί μέρους κατηγοριών συσκευών στις μικρότερες αλυσίδες καταστημάτων και στα συνεταιριστικά καταστήματα εμφανίζεται διαφοροποιημένη, καθώς οι ”λευκές” ηλεκτρικές οικιακές συσκευές καταλαμβάνουν αυξημένο μερίδιο στις συνολικές τους πωλήσεις, σε βάρος των μηχανημάτων ήχου και εικόνας.

Σε ότι αφορά τα προσεχή έτη, σύμφωνα με τις ισχύουσες συνθήκες και τάσεις της αγοράς, ο ρυθμός αύξησης της αγοράς ηλεκτρικών και οικιακών συσκευών αναμένεται να σταθεροποιηθεί αφήνοντας πίσω την μεγάλη άνοδο που σημείωνε την προηγούμενη τριετία.

Παράγοντες του κλάδου εκτιμούν ότι οι σημαντικές πιστωτικές διευκολύνσεις των προηγούμενων ετών και οι ελκυστικές τιμές οδήγησαν σε προεξόφληση ενός μέρους της αγοράς των επομένων ετών, γεγονός που θα θέσει επιπλέον περιορισμούς στα δυνατά περιθώρια ανάπτυξης.

Το πρόβλημα εντείνεται περισσότερο από τη σχετική στασιμότητα ενός μέρους της αγοράς (λευκές συσκευές), η άνοδος της οποίας προέρχεται κατά κύριο λόγο από την αντικατάσταση πεπαλαιωμένων συσκευών και τον εφοδιασμό νέων νοικοκυριών.

Έτσι οι γενικότερες εκτιμήσεις για την πορεία της αγοράς δεν είναι και ιδιαίτερα ενθαρρυντικές, χωρίς να λείπουν όμως και οι επιχειρηματικές ευκαιρίες, όπως η επέκταση της χρήσης του φυσικού αερίου από τα νοικοκυριά που θα δώσει ώθηση στις πωλήσεις ανάλογων συσκευών. Μικρή αύξηση της ζήτησης εκτιμάται ότι θα υπάρξει σε κάποια εξειδικευμένα είδη, όπως τα DVD, οι τηλεοράσεις home cinema κλπ.

Oι μεγάλοι όμιλοι

Στους κόλπους του ομίλου Φουρλή έχει ξεκινήσει η αναδιοργάνωση, με επίκεντρο τη χονδρική πώληση. Ολες οι σχετικές δραστηριότητες στην Ελλάδα και το εξωτερικό έχουν περάσει στον έλεγχο της Fourlis Trade.

Η Fourlis Trade είναι η μεγαλύτερη Ελληνική εταιρία λιανικού εμπορίου ηλεκτρικών συσκευών, εστιάζοντας στην αποκλειστική αντιπροσώπευση μεγάλων και καθιερωμένων διεθνών οίκων όπως General Electric, Neff, Telefunken, Samsung, ενώ παράλληλα διαθέτει και μονάδα βιομηχανικής παραγωγής απορροφητήρων με το εμπορικό σήμα ”Fourlis”. Aπό το 1993 έχει αναπτύξει με επιτυχία τόσο στην Ελληνική όσο και στις ξένες αγορές το σήμα Fourlis Europa.

Ο όμιλος προχωρά σε μια συνολική αναδιοργάνωση των εταιρικών δομών του προκειμένου να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές προκλήσεις. Ηδη προχωρά στην ένταξη των καταστημάτων OneWay, που τα τελευταία χρόνια είναι ζημιογόνα, ως shop in shop στα καταστήματα Κωτσόβολος και Ραδιο Αθήνα αλλά και στην συγχώνευση των δύο εισηγμένων θυγατρικών Κωτσόβολος και Ράδιο Αθήναι.

Η Ράδιο Κορασίδης τα τελευταία χρόνια προχώρησε σε σημαντικές εξαγορές αποκτώντας τα δίκτυα Elephant και πρόσφατα τα Club Electric από τον όμιλο Sanyo.

Επίσης ολοκλήρωσε την συγχώνευση δια απορροφήσεως της Γ.Σ. Κασάπογλου, η οποία δραστηριοποιείται με τρία καταστήματα λιανικής πώλησης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών στο νομό Αττικής (Καλλιθέα, Παιανία και Χαλάνδρι) και την συγχώνευσης της Ε. Μόκας, η οποία δραστηριοποιείται με ένα κατάστημα λιανικής πώλησης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών στη Λαμία.

Ακόμη προχώρησε στην κατασκευή νέου σύγχρονου κτιρίου Διοικήσεως της εταιρείας (το οποίο ευρίσκεται δίπλα από το παλαιό κτίριο Διοικήσεως) στον Πειραιά.

Την έξοδό της από τα όρια της Ελλάδας επιχειρεί η εταιρεία Ηλεκτρονική Αθηνών, με την ίδρυση θυγατρικής εταιρείας στην Κύπρο με έδρα την Λευκωσία. Εκεί θα λειτουργήσει το πρώτο κατάστημα, το οποίο θα είναι το μεγαλύτερο κατάστημα ηλεκτρικών συσκευών στην κυπριακή αγορά, έχοντας συνολική επιφάνεια 1.000 τ.μ. Με αρχικό μετοχικό κεφάλαιο 100.000 κυπριακών λιρών, η Ηλεκτρονική Αθηνών Κύπρου, θέτει στόχο την είσοδο της στην κυπριακή αγορά, αναμένοντας πλήρη ανάπτυξη μέχρι το 2004, με 30 σημεία πώλησης.