Η Ελλάδα, η Νικαράγουα και οι συντάξεις

Η κυβέρνηση των Σαντινίστας του Ντανιέλ Ορτέγκα στη Νικαράγουα και η κυβέρνηση του Σύριζα του Αλέξη Τσίπρα στην Ελλάδα έχουν δύο πολύ βασικά κοινά στοιχεία:

* Ταυτίζονται αμφότερες ιδεολογικά με τη «σκληρή» Αριστερά.

* Ακολουθούν αμφότερες μία οικονομική πολιτική που προσδιορίζεται σε μεγάλο βαθμό από ξένα κέντρα. Από το ΔΝΤ στην περίπτωση της Νικαράγουας, από τη γνωστή παρέα (που περιλαμβάνει ως μία συνιστώσα το ΔΝΤ) στην περίπτωση της Ελλάδας.

Η ετεροκατευθυνόμενη πολιτική των δύο αριστερών κυβερνήσεων έχει ως κυριότερο στόχο τη δραματική μείωση των συντάξεων, στο όνομα αυτού που οι γραφειοκράτες του ΔΝΤ αρέσκονται να αποκαλούν «εξυγίανση των συνταξιοδοτικών ταμείων».

Στην Ελλάδα, ως γνωστόν, από την έναρξη της κρίσης οι συντάξεις έχουν μειωθεί άπειρες φορές και το σίριαλ φαίνεται να μην έχει τελειωμό -χωρίς καμία ορατή βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας.

Στη Νικαράγουα, στα τέλη του περασμένου μήνα, για πρώτη φορά η κυβέρνηση των Σαντινίστας προσπάθησε να εφαρμόσει τις συνταγές του ΔΝΤ, προτείνοντας ένα νόμο που προέβλεπε μεταξύ άλλων τη μείωση των συντάξεων κατά 5% και την αύξηση των εισφορών εργοδοτών (21% από 19%) και εργαζομένων (7% αντί για 6,25%). Στη Νικαράγουα υπάρχουν 200.000 συνταξιούχοι, η πλειοψηφία των οποίων λαμβάνει συντάξεις μεταξύ 300-500 δολαρίων.

Ομως, αν οι κυβερνήσεις των δύο χωρών έχουν κοινά σημεία, δεν ισχύει το ίδιο και για τους δύο λαούς. Εδώ οι διαφορές είναι τεράστιες. Στην Ελλάδα -κάτω από τη μαζική πλύση εγκεφάλου που ασκούν τα mainstream MME-, ο λαός αποδέχθηκε καρτερικά αυτές τις περικοπές. Στη Νικαράγουα, αντίθετα, τα μέτρα αντιμετώπισαν τη μαζική εξέγερση εργαζομένων, φοιτητών και επιχειρηματιών, με αποτέλεσμα πάνω από 30 νεκρούς. Τελικά ο πρόεδρος Ορτέγκα αναγκάσθηκε να αποσύρει τα μέτρα.

Να σημειωθεί ότι σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου τόσο η αξιωματική αντιπολίτευση όσο και οι ενώσεις ων εργοδοτών πλειοδοτούν στην αποδοχή των μέτρων του ΔΝΤ, στη Νικαράγουα τόσο οι εργοδότες όσο και η αστική αντιπολίτευση τάχθηκαν εναντίον.

Μία δεύτερη ουσιαστική διαφορά αφορά την ερμηνευτική της έννοιας της «αλληλεγγύης των γενεών» που επικρατεί στις δύο χώρες. Ετσι στην Ελλάδα, η «αλληλεγγύη των γενεών» όπως ερμηνεύεται από την κυριαρχούσα τάξη των «εκσυγχρονιστών» θεωρεί ότι οι συντάξεις αποτελούν έναν πόρο που αφαιρείται από τις νέες γενιές και ότι κατά συνέπεια, η «αλληλεγγύη των γενεών» απαιτεί το πετσόκομμα των συντάξεων. Για αυτό άλλωστε η νεολαία στην Ελλάδα δεν έχει τεθεί ακόμα στην πρωτοπορία του αγώνα.

Ας μην ξεχνάμε εδώ την τεράστια ιδεολογική δουλειά που έκανε το τρίδυμο Σημίτης, Γιαννίτσης, Σπράος στη νομιμοποίηση της παρέμβασης του ΔΝΤ στην περικοπή των συντάξεων. Αν ο Μαρξ άνοιξε τον δρόμο στον Λένιν, ο Σπράος άνοιξε τον δρόμο στον Τόμσεν και στον Ορτέγκα.

Στη Νικαράγουα, αντίθετα, η έννοια της «αλληλεγγύης των γενεών» ερμηνεύεται με ένα εντελώς διαφορετικό τρόπο. Οπως έλεγε χαρακτηριστικά ένας νεαρός διαδηλωτής: «Ο πατέρας μου δούλευε όλα αυτά τα χρόνια αναρίθμητες ώρες για να ζήσει και να σπουδάσει εμένα και τα αδέλφια μου. Δεν πρόκειται να αφήσουμε αυτούς τους διεφθαρμένους αλήτες να του φάνε αυτά που του ανήκουν!». Αυτή ακριβώς η στάση εξηγεί τη μαζική συμμετοχή της νεολαίας στην εξέγερση και τις δεκάδες των νεκρών. Επιπλέον η κρίση των συνταξιοδοτικών ταμείων αποδίδεται κυρίως στη μεγάλη αύξηση των διοικητικών τους εξόδων και όχι στις συντάξεις που πληρώνουν.

«Τη δεκαετία του '80, ο Ορτέγκα ήταν μέρος ενός προγράμματος επαναστατικών αλλαγών ενώ σήμερα είναι απλά ένας καπιταλιστής ερωτευμένος με την εξουσία και αφοσιωμένος στην αύξηση των προνομίων και του πλούτου του δικού του και της τάξης του», δήλωνε η πρώην αντάρτισσα Μόνικα Μπαλτοντάνο.

Αλλά ουδέν κακό αμιγές καλού. Και στην περίπτωσή μας, η κατάληξη της κρίσης με την απόσυρση των μέτρων απέδειξε περίτρανα για μια ακόμη φορά όπως λένε εδώ, «pueblo unido jamas sera vencido!».