To Aκτιβιστικό Μανιφέστο και το φάντασμα του Μαρξ

Δύο αιώνες μετά την γέννηση του Καρλ Μαρξ δύο ένθερμοι οπαδοί του καπιταλισμού ξαναγράφουν το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο».

«Ένα φάντασμα πλανάται πάνω από τον κόσμο. Το φάντασμα του ακτιβισμού. Όλες οι δυνάμεις του παλιού κόσμου που φεύγει ενώθηκαν σε μια ιερή συμμαχία για να κυνηγήσουν αυτό το φάντασμα».

Με αυτή τη φράση ξεκινάει το βιβλίο που έγραψαν οι Ρούπερτ Γιάνγκερ και Φρανκ Παρτνόι, το οποίο ακολουθεί τη δομή του κλασσικού έργου των Μαρξ και Ένγκελς και διατηρεί το 74% των λέξεων του πρωτότυπου.

Οι δύο συγγραφείς, καθηγητές στα πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Μπέρκλεϊ, επιχείρησαν να φανταστούν τι θα έγραφαν οι Μαρξ και Ένγκελς το 2018, μια δεκαετία μετά από μια καταστροφική οικονομική κρίση και εν μέσω μιας γενικευμένης απέχθειας για το χρηματοοικονομικό κεφάλαιο.

Οι ίδιοι τονίζουν πως δεν τάσσονται υπέρ της δήμευσης της ιδιωτικής περιουσίας και της κατάργησης της κληρονομίας, ενώ πιστεύουν ότι οι δέκα προτάσεις του Μανιφέστου δεν «θα πέρναγαν την βάση» σήμερα και χρειάζονται μια αναδιατύπωση. «Η δεξιά και η αριστερά απορρίπτουν τα επιχειρήματα του για την εργασία και την ιδιοκτησία. Ακόμα και ηγέτες των λεγόμενων κομμουνιστικών κρατών ενστερνίζονται τις αγορές και την μη κεντρική διαχείριση» γράφουν σε άρθρο τους στους Financial Times.

Ωστόσο, θεωρούν ότι η επίθεση που εξαπολύουν οι Μαρξ και Ένγκελς στην ανισότητα είναι επίκαιρη σήμερα όσο ήταν και την εποχή που γράφτηκε το έργο. «Με την έναρξη του 21ου αιώνα, είμαστε αντιμέτωποι με το εξωφρενικό γεγονός ότι το πλουσιότερο 1% του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει τους ίδιους πόρους όσο και το υπόλοιπο 99%. Αυτοί που βρίσκονται στον πάτο έχουν μικρότερη κινητικότητα προς τα πάνω σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές. Η είσοδος στις πλούσιες κλειστές κοινότητες έχει σφραγιστεί, όχι μόνο από ιδιωτικές δυνάμεις ασφαλείας, αλλά και από τα όλο και πιο απαγορευτικό κόστος της υγείας, της τεχνολογίας και της εκπαίδευσης» γράφουν στο Ακτιβιστικό Μανιφέστο το οποίο είναι διαθέσιμο ελεύθερα στο διαδίκτυο (σ.σ. μπορείτε να το κατεβάσετε στο www.activistmanifesto.org).

Εκκινώντας από την κριτική στις ανισότητες που παράγει ο καπιταλισμός, το δίδυμο των Γιάνγκερ και Παρτνόι προσπαθεί να προσαρμόσει τις προτάσεις του Μανιφέστου στις σημερινές ιστορικές συνθήκες. Αντικαθιστούν τον «κομμουνισμό» με τον «ακτιβιστιμό» και το «προλετάριο και την μπουρζουαζία» με τους «έχοντες και τους μη έχοντες».

Όπως και το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» το «Ακτιβιστικό Μανιφέστο» περιλαμβάνει μια πολιτική πλατφόρμα με δέκα βασικά μέτρα που καλούνται να προωθήσουν οι ακτιβιστές:

1. Εγγυηθείτε ένα κατώτατο αποδεκτό όριο διαβίωσης και ουσιαστικές ευκαιρίες για εργασία.

2. Διατηρήστε το περιβάλλον και τα συμφέροντα των μελλοντικών γενεών.

3. Σεβαστείτε τη διαφορετικότητα, όσον αφορά και το φύλο, τη φυλή, την εθνικότητα και τις σεξουαλικές προτιμήσεις.

4. Προσφέρετε πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή υγειονομική περίθαλψη.

5. Διευκολύνετε την εκπαίδευση, την παραγωγή γνώσης και την ελεύθερη έκφραση.

6. Εξαλείψτε και κυνηγήστε τη διαφθορά και την εδραίωση εξουσίας, στον κρατικό και στον ιδιωτικό τομέα.

7. Προσφέρετε ασφάλεια και προστατεύστε την ιδιωτική ιδιοκτησία, συμπεριλαμβανομένης και της πνευματικής ιδιοκτησίας.

8. Διευκολύνετε την πρόσβαση στην νέα τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένης και της σύνδεσης υψηλής ταχύτητας στο διαδίκτυο.

9. Δημιουργείστε κίνητρα για ένα χρηματοοικονομικό σύστημα που στηρίζει την πραγματική οικονομική ανάπτυξη και την παραγωγικότητα.

10. Ενισχύστε τις τοπικές κοινότητες έναντι του κράτους.

Στόχος τους είναι να ενώσουν διάφορες μορφές ακτιβισμού σε μια κοινή ιδεολογική ομπρέλα, όπως οι Μαρξ και Ένγκελς επιχείρησαν να ενώσουν διαφορετικά μεταξύ τους κοινωνικά κινήματα κάτω από μια κοινή ομάδα προτάσεων.

Όπως γράφουν στο άρθρο τους στους Financial Times, αν οι διάφορες μορφές ακτιβισμού ενωθούν - ο πολιτικός, εταιρικός, περιβαλλοντικός, κοινωνικός και χρηματοοικονομικός ακτιβισμός – θα αποτελέσουν μια ισχυρή κοινωνική δύναμη αλλαγής.