Επτά ερωταπαντήσεις για το ενδεχόμενο πολέμου ΗΠΑ-Β. Κορέας

Καθώς το «παράθυρο» που έχουν οι ΗΠΑ για να σταματήσουν τον Κιμ Γιονγκ Ουν από το να αποκτήσει διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο με πυρηνική κεφαλή, κλείνει γρήγορα, αυτοί που παρακολουθούν τη Βόρεια Κορέα αρχίζουν να αναλύουν τις στρατιωτικές επιλογές που έχει ο Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με το Bloomberg..

Ο Αμερικανός πρόεδρος προειδοποίησε χθες πως η Βόρεια Κορέα θα έρθει αντιμέτωπη με «φωτιά και οργή» αν συνεχίσει να απειλεί. Μετά τη συμφωνία των Ηνωμένων Εθνών στις αυστηρότερες κυρώσεις που έχουν επιβληθεί μέχρι τώρα στο καθεστώς του Κιμ, η Βόρεια Κορέα επανέλαβε τη στάση της πως το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων της είναι απαραίτητο για να αποτρέψει μια αμερικανική εισβολή. Για τον Τραμπ και τις ΗΠΑ δεν υπάρχουν εύκολες επιλογές.

1. Δεν μπορούν οι ΗΠΑ να επιχειρήσουν «χειρουργικό» χτύπημα;

Πιθανότατα δεν θα ήταν αρκετά αποτελεσματικό. Οι πυραυλικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις της Βόρειας Κορέας είναι διασκορπισμένες και κρυμμένες σε όλο το ορεινό έδαφος της χώρας. Αν δεν χτυπηθούν όλες, τότε περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι στη Σεούλ, 38 εκατομμύρια στο Τόκιο και δεκάδες χιλιάδες στρατιωτικού προσωπικού στη βορειοανατολική Ασία θα ήταν ευάλωτα σε πυραυλικές επιθέσεις –είτε συμβατικές ή με πυρηνικές κεφαλές. Ακόμα και αν οι ΗΠΑ κατάφερναν να εξαλείψουν τα πάντα, η Σεούλ θα εξακολουθούσε να είναι ευάλωτη σε επιθέσεις από το πυροβολικό της Βόρειας Κορέας.

2.Γιατί μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικά ο Κιμ;

«Ακόμα και μια περιορισμένη επίθεση» από τις ΗΠΑ «θα κινδύνευε να εκληφθεί από τους Βορειοκορεάτες ως η αρχή μιας πολύ μεγαλύτερης επίθεσης, και ίσως επιλέξουν να χρησιμοποιήσουν τα πυρηνικά τους όπλα», σύμφωνα με τον Jeffrey Lewis, διευθυντή του προγράμματος τερματισμού της εξάπλωσης των πυρηνικών στην Ανατολική Ασία, του Ινστιτούτου Διεθνών Μελετών Middelbury. Οι ΗΠΑ θα έπρεπε με κάποιον τρόπο να σηματοδοτήσει τόσο στη Βόρεια Κορέα όσο και στην Κίνα –τον βασικό σύμμαχο και εμπορικό εταίρο της Πιονγκγιάνγκ- πως ένα «χειρουργικό» στρατιωτικό χτύπημα είναι περιορισμένο και πως θα πρέπει να αποφύγουν τα πυρηνικά αντίποινα.

3. Είναι επιλογή η αλλαγή καθεστώτος;

Η νέα ηγεσία δεν είναι απαραίτητο πως θα οδηγήσει σε έναν νέο τρόπο σκέψης στην ηγεσία της Βόρειας Κορέας. Η παρατεταμένη έκθεση του Κιμ στις αξίες της Δύσης όσο φοιτούσε στην Ελβετία, έκανε κάποιους να εικάσουν πως ίσως θα επέλεγε να ανοίξει τη χώρα του στον κόσμο –μέχρι που ανέλαβε την εξουσία και τους διέψευσε. Επιπλέον, αν ο Κιμ έμπαινε στο στόχαστρο για απομάκρυνση, τότε η κυβερνώσα ‘κλίκα’ που τον περιβάλλει θα έπρεπε και αυτή να μπει στο στόχαστρο –με αποτέλεσμα η λίστα τον στόχων που θα πρέπει να σκοτωθούν να γίνεται πολύ μεγάλη. Η Κίνα, υπό τον φόβο μιας προσφυγικής κρίσης αλλά και της παρουσίας Αμερικανών στρατιωτών στα σύνορά της, πιθανότατα θα προσπαθούσε να ενισχύσει το υπάρχον καθεστώς.

4. Αυτό σημαίνει πως η καλύτερη επιλογή των ΗΠΑ είναι ο πόλεμος;

Μια πλήρης εισβολή θα ήταν απαραίτητη ώστε να φύγει γρήγορα από την μέση το πυροβολικό της Βόρειας Κορέας καθώς και τα πυραυλικά και πυρηνικά προγράμματα της χώρας. Ωστόσο, η οποία ένδειξη επικείμενης επίθεσης –όπως η αύξηση των αμερικανικών δυνάμεων, η κινητοποίηση των στρατών της Νότιας Κορέας και της Ιαπωνίας και η εκκένωση Αμερικανών πολιτών στην περιοχή- θα μπορούσε να ωθήσει την Βόρεια Κορέα να επιτεθεί προληπτικά. Η Κίνα και η Ρωσία μπορεί να αναγκαστούν να «μπουν στο παιχνίδι». «Ρεαλιστικά, ο πόλεμος πρέπει να αποφευχθεί», σύμφωνα με τον John Delury, επίκουρο καθηγητή διεθνών μελετών του Πανεπιστημίου Yonsei της Νότιας Κορέας. «Αν κάνεις οποιαδήποτε ανάλυση κόστους/οφέλους, πρόκειται για τρέλα».

5. Τι αντίποινα μπορεί να κάνει η Βόρεια Κορέα;

Η πιο άμεση αντίδραση πιθανότατα θα ήταν μαζικά πυρά του πυροβολικού κατά της Σεούλ και των περιχώρων. Οι εγκαταστάσεις του πυροβολικού της Βόρειας Κορέας στα σύνορα μπορεί να ενεργοποιηθούν ταχύτερα απ’ ότι τα αεροπορικά ή ναυτικά assets και τους μεγαλύτερους βαλλιστικούς πυραύλους που μπορούν να πλήξουν νοτιοκορεατικές, ιαπωνικές ή αμερικανικές βάσει στην περιοχή με πυρηνικά, χημικά και βιολογικά όπλα. Οι χώρες αυτές έχουν συστήματα άμυνας κατά των βαλλιστικών πυραύλων, όμως δεν μπορούν να εγγυηθούν πως θα καταρρίψουν τα πάντα. Η Ιαπωνία έχει αρχίσει να συμβουλεύει τους πολίτες της για τι θα πρέπει να κάνουν αν πέσει δίπλα τους κάποιος πύραυλος –βασικά να προσπαθήσουν να πάνε υπογείως- και οι αμερικανικές εταιρείες προωθούν πυραυλικά καταφύγια. Αν και δεν είναι σαφές αν η Βόρεια Κορέα μπορεί να πλήξει επιτυχώς αμερικανικές πόλεις όπως το Ντένβερ και το Σικάγο με έναν πυρηνικό διηπειρωτικό πύραυλο, ωστόσο είναι εξίσου άγνωστο αν τα αμερικανικά αμυντικά συστήματα θα μπορέσουν να τον καταρρίψουν –αυξάνοντας το άγχος των ΗΠΑ.

6. Ποιο θα ήταν το οικονομικό τίμημα ενός πολέμου;

Η Νότια Κορέα αντιπροσωπεύει περίπου το 1,9% της παγκόσμιας οικονομίας και είναι η έδρα μεγάλων εταιρειών, όπως η Samsung Electronics και η Hyundai Motor. Μια σοβαρή πτώση της επιχειρηματικής δραστηριότητας λόγω πολέμου στην χερσόνησο θα προκαλούσε ευρύτερα πρόβλημα, τόσο στην περιοχή, όσο και παγκοσμίως –και αυτό χωρίς τη χρήση πυρηνικών όπλων από τη Βόρεια Κορέα κατά των γειτόνων της. Οι παγκόσμιες χρηματαγορές επίσης θα υφίσταντο ένα τεράστιο σοκ βραχυπρόθεσμα, με φυγή των επενδυτών προς «ασφαλή καταφύγια» όπως ο χρυσός, το αμερικανικό δολάριο και το ελβετικό φράγκο. «Η ανθρωπιστική κρίση και η οικονομική ανοικοδόμηση της Κορεατικής χερσονήσου μετά από μια τέτοια πυρηνική σύγκρουση θα απαιτούσε μεγάλης κλίμακας διεθνή συνεργασία, της οποίας θα ηγούνταν η Κίνα, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση, και πιθανότατα θα χρειάζονταν πάνω από μια δεκαετία για να ξαναχτιστεί η οικονομία», σύμφωνα με τον επικεφαλής οικονομολόγο για την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού της IHS Markit, Rajiv Biswas.

7. Ποιες επιλογές παραμένουν στο τραπέζι;

Πολλοί αναλυτές λένε πως ήρθε η ώρα να αρχίσουν συζητήσεις για να μην επιδεινωθεί η κατάσταση. Σύμφωνα με τον Lewis, το να αποτραπεί η Βόρεια Κορέα από την απόκτηση θερμοπυρηνικού όπλου, ή πιο προηγμένων πυραύλων στέρεων καυσίμων, είναι ένας στόχος που αξίζει να επιδιώξει κανείς. Όσο δυσάρεστο και αν φαίνεται, αυτό σημαίνει να προσφερθούν ανταμοιβές προκειμένου να δελεαστεί η Βόρεια Κορέα να επανέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Κατά τον Lewis, μια ανταμοιβή θα μπορούσε να είναι η μείωση των στρατιωτικών ασκήσεων, των οποίων ηγούνται οι ΗΠΑ, γύρω από τη Βόρεια Κορέα. Το ερώτημα του τι μπορεί να προσφερθεί στους Βορειοκορεάτες «είναι ένας διάλογος που θα πρέπει να γίνεται τόσο με το κοινό, με το Κογκρέσο και με τους Βορειοκορεάτες, αντί να γίνεται αυτή η φανταστική συζήτηση περί σεναρίων πολέμου», σύμφωνα με τον Delury. «Η ρεαλιστική επιλογή είναι διπλωματική, που θα επιβραδύνει τα πράγματα. Και θα απαιτήσει πολλές συζητήσεις».