των Στέφανου Κοτζαμάνη, Γιώργου Α. Σαββάκη

** Οι αναλυτικοί πίνακες με την κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. και των κύριων αγορών σε σχέση με το ΑΕΠ αλλά και τους ρυθμούς κερδοφορίας και την εξέλιξή τους στις αγορές το 2007 δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”

Με τη Σοφοκλέους να σπάει τα τελευταία χρόνια το ένα φράγμα μετά το άλλο, ολοένα και περισσότερο δημιουργείται το ερώτημα πόσο ακόμη θα διαρκέσει το ”πάρτι” ή, διαφορετικά, από πότε θα ξεκινήσει η φάση της διόρθωσης.

Αφορμές για μια τέτοια πορεία έχουν δοθεί πολλές στο παρελθόν, ενώ τελευταία τα μέτωπα που προβληματίζουν είναι αυτό των παρενεργειών από τα subprime loans, καθώς και η εκτόξευση της τιμής του πετρελαίου πάνω από το φράγμα των 80 δολαρίων το βαρέλι.

Ωστόσο, παρά το γενικότερο κλίμα ανησυχίας, υπάρχουν αρκετά στοιχεία ικανά να στηρίξουν τις τιμές των μετοχών και τον Γενικό Δείκτη της Σοφοκλέους:

1) Οι προβλέψεις για την κερδοφορία των εισηγμένων εταιρειών για φέτος και για το 2008 ολοένα και αυξάνονται, ωθώντας ακόμη πιο ψηλά τις τιμές-στόχους που θέτουν για τις μετοχές οι αναλυτές.

2) Το κλίμα στην ελληνική οικονομία βελτιώνεται σταδιακά, με αποτέλεσμα οι δείκτες οικονομικών προσδοκιών του ΙΟΒΕ όχι μόνο να βελτιώνονται από μήνα σε μήνα αλλά και να ξεπερνούν αυτούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για πρώτη φορά μετά το (προολυμπιακό) 2003.

3) Η συνολική κεφαλαιοποίηση του ελληνικού χρηματιστηρίου ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι από τις χαμηλότερες μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

4) Η έντονη κινητικότητα στον χώρο των επιχειρηματικών συνεργασιών, σε συνδυασμό με τη μετεκλογική κινητικότητα που αναμένεται στις κρατικού ενδιαφέροντος εισηγμένες εταιρείες, έχει δημιουργήσει θετικές προσδοκίες στην αγορά, δικαιολογώντας έτσι ίσως απαιτητικότερους χρηματιστηριακούς δείκτες.

Ο συνολικός δείκτης οικονομικού κλίματος του ΙΟΒΕ βελτιώθηκε τον Σεπτέμβριο στο 111,9 έναντι του 109,2 τον Αύγουστο και του 109,1 τον Ιούλιο.

Σύμφωνα με το εβδομαδιαίο οικονομικό δελτίο της Alpha Bank, ύστερα από συνεχή πορεία σύγκλισης από τα μέσα του 2005, ο ελληνικός δείκτης οικονομικής εμπιστοσύνης υπερβαίνει τώρα τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό, για πρώτη φορά μετά το καλοκαίρι του 2003.

Ο δείκτης αυτός δείχνει τον βαθμό αισιοδοξίας που επικρατεί στις επιχειρήσεις των βασικότερων κλάδων (βιομηχανία, κατασκευές, υπηρεσίες και λιανικό εμπόριο) και αποτελεί επίσης μία καλή ένδειξη για το πώς θα εξελιχθεί στο μέλλον η κερδοφορία των επιχειρήσεων.

Τι θα μπορούσε να διαταράξει - έστω σε κάποιον βαθμό- αυτή τη θετική προσδοκία; Ίσως η υιοθέτηση ενός αυξημένου συντελεστή στον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας και κάποια σαφής επιδείνωση της κατάστασης στο εξωτερικό.

Παρ’ όλα αυτά, η μέχρι σήμερα εικόνα δείχνει να είναι ξεκάθαρα θετική. Βασικός μέτοχος εμπορικής εισηγμένης εταιρείας δήλωσε ενώπιον αναλυτών ότι παρά τα κατά καιρούς λεγόμενα βλέπει ότι η ζήτηση είναι ισχυρή και πως πολλοί καταναλωτές ψωνίζουν ”σαν να μην υπάρχει αύριο”...

Τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα που ανατέθηκαν φέτος θα αρχίσουν μόλις από το 2008 να συνεισφέρουν τζίρους και κέρδη στους εισηγμένους ομίλους. Το 2008 αναμένεται να είναι μια ”χρυσή” χρονιά για τις τράπεζες κ.λπ.

Deals - ”κρατικόχαρτα”

Παρά το γεγονός ότι η αγορά έχει συνδέσει την υπόθεση των deals με τον όμιλο Marfin και με δύο - τρεις ακόμη ισχυρούς ”παίκτες” της αγοράς, η αλήθεια είναι ότι διεργασίες συντελούνται σε όλους τους κλάδους και από πάρα πολλές εταιρείες. Κάποιες από αυτές τις συζητήσεις αναμφίβολα θα ναυαγήσουν, ωστόσο δεν αναμένεται να είναι λίγες αυτές που θα καταλήξουν σε συμφωνία.

Έπειτα από πολλά χρόνια, επίσης, επικρατεί κινητικότητα και στον χώρο των ”οχημάτων”, με τη μορφή όχι τόσο εξαγοράς όσο προσέλκυσης στρατηγικού συνεταίρου.

Μόνο το τελευταίο χρονικό διάστημα, πέρα από τις κινήσεις της MIG, είχαμε την εξαγορά μαλτέζικης τράπεζας από την MPB, την απόκτηση του ελέγχου της Elmec Sport από τα ΚΑΕ, τις αναλήψεις ισχυρών brand names από τη Yalco και την Κλουκίνας - Λάππας κ.ά. Σύμφωνα με πληροφορίες, σημαντικές κινήσεις προετοιμάζονται και στους χώρους της υγείας, του εμπορίου, της ακτοπλοΐας αλλά και σε πολλούς άλλους κλάδους.

Στο θέμα των ”κρατικών χαρτιών”, είδαμε τη χρηματιστηριακή αγορά να προεξοφλεί μια σειρά από τομές-παρεμβάσεις κατά τη δεύτερη τετραετία της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας κι έτσι οι τιμές των μετοχών αυτών να παίρνουν την ανιούσα. Από την άλλη πλευρά, όμως, η κυβέρνηση έσπευσε να αλλάξει την εικόνα των προσδοκιών που ήθελαν αυτές οι τομές-παρεμβάσεις να πραγματοποιούνται ”εδώ και τώρα”.

Γι’ αυτόν τον λόγο είδαμε να αναβάλλεται η ανακοίνωση του business plan της ΔΕΗ, ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Γιώργος Αλογοσκούφης, να δηλώνει ότι οι μετοχοποιήσεις στον ΟΤΕ και στη ΔΕΗ θα γίνουν σε βάθος χρόνου και οι χειρισμοί του νέου υπουργού Ναυτιλίας, όσον αφορά στον ΟΛΠ και στον ΟΛΘ, να είναι προσεκτικότερες σε σχέση με αυτές του προκατόχου του.

Παρ’ όλα αυτά, στην αγορά πιστεύουν ότι το νερό έχει μπει στο αυλάκι και πως, παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν σε κάθε ένα από τα παραπάνω εγχειρήματα, τελικά αυτά θα προχωρήσουν με αρκετά ικανοποιητικό τρόπο.

ΑΝΕΒΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΡΔΗ

Tο growth momentum των ελληνικών εισηγμένων εταιρειών παραμένει ιδιαίτερα υψηλό για το 2007, ενώ και για το επόμενο έτος οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι ρυθμοί κερδοφορίας θα συνεχίσουν να βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα, ωστόσο όχι σε παρόμοια επίπεδα σε σχέση με την τρέχουσα χρήση.

Ωστόσο, μια μικρή επιφύλαξη όσον αφορά στις προβλέψεις των αναλυτών θα πρέπει να υπάρχει πάντα, πρώτον, γιατί οι εκτιμήσεις τους για το 2008 ίσως είναι ελαφρώς επηρεασμένες από την εκπληκτική φετινή απόδοση και, δεύτερον, διότι σε όλες τις προβλέψεις υπάρχει και το στοιχείο του λάθους!

Όμως, αν η παραπάνω αισιόδοξη προοπτική βγει αληθινή, οι ελληνικές μετοχές και οι δείκτες θα εξακολουθήσουν να αυξάνουν τα κέρδη τους με αισθητά ανώτερους ρυθμούς σε σχέση με τον μέσο όρο των βασικών ευρωπαϊκών δεικτών, με αποτέλεσμα οι πολλαπλασιαστές αποτίμησης να κινηθούν σε ικανοποιητικές ζώνες τιμών.

Σύμφωνα με τις συγκλίνουσες εκτιμήσεις της βάσης δεδομένων που διατηρεί η FactSet, η ελληνική αγορά μετοχών το διάστημα 2003 - 2006 κινήθηκε με ιδιαίτερα υψηλούς θετικούς ρυθμούς στα κέρδη ανά μετοχή, ενώ, όσον αφορά στο 2006, ο ρυθμός μεταβολής των EPS (Earnings per Share, κέρδη ανά μετοχή) ήταν της τάξεως του 31% για τον Γενικό Δείκτη και 38% για τον δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης.

Μετά την ανακοίνωση των εξαμηνιαίων αποτελεσμάτων των εισηγμένων εταιρειών, για το σύνολο του Χρηματιστηρίου Αθηνών η μέση εκτίμηση σχετικά με την αύξηση των καθαρών κερδών ανά μετοχή για το 2007 είναι 31,5% για τον Γενικό Δείκτη, 36,8% για τον δείκτη FTSE/ASE-20 και 47% για τον δείκτη της μεσαίας κεφαλαιοποίησης.

Μεγαλύτερη, όμως, σημασία από τα απόλυτα μεγέθη των εκτιμήσεων μπορεί να εμφανίζει η εξέλιξή τους στη διάρκεια του χρόνου. Οι ποσοστιαίοι ρυθμοί αύξησης των κερδών ανά μετοχή των εισηγμένων εταιρειών έχουν στην πραγματικότητα εκτοξευτεί από την αρχή του 2007.

Όσον αφορά στον Γενικό Δείκτη, στην αρχή του έτους η εκτίμηση για τον ρυθμό αύξησης των κερδών του 2007 βρισκόταν στο 15% και πλέον έχει υπερδιπλασιαστεί, υπερβαίνοντας το 30%. Αντίστοιχα για την υψηλή κεφαλαιοποίηση, το σημείο εκκίνησης ήταν 18% σχεδόν και επίσης υπερδιπλασιάστηκε.

Όσον αφορά στη μεσαία κεφαλαιοποίηση, το starting point ήταν 8% και έχει υπερτριπλασιαστεί. Αντίθετα, για τον δείκτη FTSE/ASE MID 40 η μέση ετήσια εκτίμηση κινήθηκε σχεδόν δύο ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα (+1,8%), για την ακρίβεια στο 50,3%, ενώ γα τον Γενικό Δείκτη η αύξηση ήταν της τάξεως του 0,6%, στο 25,9% πλέον.

Παράλληλα, όμως, μεγαλύτερη ικανοποίηση προκαλείται από τις μεταβολές στις προβλέψεις για τα καθαρά κέρδη ανά μετοχή στο επόμενο έτος, το οποίο είναι και σημαντικότερο αφού λίγο έως πολύ οι υψηλοί ρυθμοί κερδοφορίας του τρέχοντος έχουν ήδη αποτυπωθεί στο ταμπλό.

Για τον δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης η μεταβολή είναι τόσο οριακή που δεν χρήζει ανάλυσης, αλλά από την άλλη πλευρά για τη μεσαία κεφαλαιοποίηση η άνοδος είναι σημαντική. Από το 6,7% στις αρχές του 2007, η τρέχουσα νέα εκτίμηση των αναλυτών απογειώνεται στο 23%!

Για την αγορά, από το 15,6% η εκτίμηση έχει ήδη ”τσιμπήσει” 3,2% και έχει ανέβει σχεδόν στο 19%. Για να γίνει πλήρως κατανοητό το μέγεθος της αύξησης, στον Γενικό Δείκτη στις αρχές του 2007 τα συνολικά κέρδη προβλέπονταν κοντά στα 9,5 δισ. ευρώ και η πρόβλεψη βρίσκεται πλέον στα 10,6 δισ. ευρώ (1 δισ. ευρώ διαφορά!).

** Οι αναλυτικοί πίνακες με την κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. και των κύριων αγορών σε σχέση με το ΑΕΠ αλλά και τους ρυθμούς κερδοφορίας και την εξέλιξή τους στις αγορές το 2007 δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 500 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 19/10 - 23/10/2007