Stratfor: Γιατί οι ελληνικές εκλογές προβληματίζουν τους πιστωτές

Η ελληνική προεκλογική εκστρατεία ξεκίνησε μόλις πριν λίγες μέρες, αλλά τα ελληνικά πολιτικά κόμματα δίνουν ήδη σημάδια ότι η επόμενη κυβέρνηση στην Αθήνα θα προσπαθήσει να τροποποιήσει τους όρους της συμφωνίας διάσωσης που έκλεισε πρόσφατα.

Στο μεταξύ, οι δημοσκοπήσεις συνεχώς υπονοούν ότι ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει να σχηματίσει συμμαχία με ένα ή περισσότερα κόμματα, αν επιθυμεί να επανεκλεγεί στις 20 Σεπτεμβρίου. Οι πιστωτές της Ελλάδας έχουν μέχρι τώρα παραμείνει σιωπηλοί, διότι δε θέλουν να κατηγορηθούν για παρέμβαση στην προεκλογική εκστρατεία, αλλά αρχίζουν να προετοιμάζονται για την πιθανή περίπτωση οι συζητήσεις για συνασπισμό να κρατήσουν εβδομάδες.

Όταν ο Τσίπρας ανακοίνωσε την παραίτησή του, οι αξιωματούχοι του Eurogroup ήταν σίγουροι ότι η Αθήνα θα κρατούσε τις υποσχέσεις της σε ό,τι αφορά στη διάσωση, για τον απλό λόγο ότι τα περισσότερα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα στηρίζουν τη συμφωνία. Ενώ αυτό είναι αληθές, οι πιστωτές πιθανότατα δε συνυπολόγισαν το γεγονός ότι η εκστρατεία θα ανάγκαζε τα κόμματα να προσπαθήσουν να διαφοροποιηθούν το ένα από το άλλο, κάνοντας τις δικές τους προτάσεις για τη διάσωση.

Τις τελευταίες ημέρες, ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα είπε ότι θα πουλήσει μόνο τα μισά από τα κρατικά περιουσιακά στοιχεία που προορίζονται για ιδιωτικοποίηση σύμφωνα με τη συμφωνία διάσωσης και το συντηρητικό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας είπε ότι δε θα στηρίξει μία αμφιλεγόμενη φορολογία στους Έλληνες αγρότες.

Στις 2 Σεπτεμβρίου, ο ΣΥΡΙΖΑ είπε επιπλέον ότι θα καταργήσει το φόρο στην ιδιωτική εκπαίδευση, τον οποίο το κόμμα ενέκρινε μόλις πριν λίγες εβδομάδες. Ενώ είναι συνηθισμένο τα πολιτικά κόμματα σε όλο τον κόσμο να αθετούν κάποιες από τις προεκλογικές τους υποσχέσεις αφού εκλεγούν, οι κύριοι ανταγωνιστές στις ελληνικές εκλογές καθιστούν εντελώς ξεκάθαρο το ότι δε σχεδιάζουν να μείνουν σταθεροί σε όλους τους όρους της τρέχουσας συμφωνίας.

Επιπλέον, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει τη στήριξή του. Αν και ο Τσίπρας είναι ακόμη ο πιο δημοφιλής πολιτικός στην Ελλάδα, η απόσταση ανάμεσα στον ίδιο και στον υποψήφιο της Νέας Δημοκρατίας συρρικνώνεται. Το ελληνικό σύνταγμα δίνει περισσότερες έδρες στο κόμμα που κερδίζει τις εκλογές, το οποίο σημαίνει ότι ακόμη και μία νίκη με μικρή διαφορά θα έβαζε τον Τσίπρα σε πλεονεκτική θέση ώστε να σχηματίσει κυβέρνηση.

Αλλά και πάλι θα χρειαστεί συμμάχους, τους οποίους πιθανώς θα κερδίσει μέσα από μακρές και πολύπλοκες διαπραγματεύσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει εστιάσει στο να επιτίθεται στην Νέα Δημοκρατία, μία θέση επάνω στην οποία θα πρέπει να διαπραγματευτεί με τις μικρότερες δυνάμεις όπως το κεντρώο Ποτάμι και το κεντροαριστερό ΠΑΣΟΚ. Δημιουργώντας μεγαλύτερη σύγχυση, οι δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ότι ένας σημαντικός αριθμός των Ελλήνων ψηφοφόρων είναι αναποφάσιστοι, το οποίο αυξάνει την αβεβαιότητα σχετικά με την τελική έκβαση των εκλογών.

Αυτός ο συνδυασμός –κόμματα που προτείνουν να αλλάξουν τους όρους της διάσωσης και η προοπτική μακρών συζητήσεων για το συνασπισμό- κάνει τους πιστωτές νευρικούς. Το Eurogroup θα συνεδριάσει στις 12 Σεπτεμβρίου για να συζητήσει τα επόμενα βήματα στην ελληνική διάσωση.

Οι πιστωτές υποτίθεται πως θα αξιολογήσουν την εξέλιξη του ελληνικού προγράμματος τον Οκτώβριο, αλλά, με μία προεκλογική εκστρατεία το Σεπτέμβριο και τις διαπραγματεύσεις για το συνασπισμό στις αρχές Οκτωβρίου, είναι απίθανο η Αθήνα να εισάγει ουσιαστικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις πριν την αξιολόγηση. Κατά συνέπεια, οι πιστωτές θα μπορούσαν να αποφασίσουν να χωρίσουν την επόμενη δόση της διάσωσης (3 δισ. ευρώ) σε μικρότερες δόσεις που θα συνδέονται με τις πιο μετριοπαθείς μεταρρυθμίσεις.

Αυτό δε θα είναι απαραίτητα ένα τρομερό πρόβλημα για την Ελλάδα: Αφού έχει κάνει τεράστιες πληρωμές χρέους στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, η Αθήνα έχει ένα σχετικά ελαφρύ πρόγραμμα αποπληρωμών από το Σεπτέμβριο μέχρι τον Νοέμβριο. Από καθαρά οικονομική άποψη, η Αθήνα μπορεί να αντέξει μία καθυστέρηση στην εκταμίευση της επόμενης δόσης της διάσωσής της. Το πρόβλημα είναι κυρίως πολιτικό, αν και η συμφωνία διάσωσης είναι εύθραυστη και η επιτυχία της αβέβαιη.

Οι βόρειες ευρωπαϊκές χώρες έχουν μέχρι στιγμής παραμείνει σιωπηρές επάνω στο θέμα, αλλά οι συντηρητικές δυνάμεις στη Γερμανία, την Ολλανδία, τη Φινλανδία και αλλού δε θα ανεχθούν επ' αόριστον καθυστερήσεις στην εφαρμογή των οικονομικών μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα. Αυτό θα δημιουργήσει νέες διαμάχες πριν το τέλος του χρόνου, καθώς οι ηγέτες της βόρειας Ευρώπης θα αντιμετωπίσουν τους Έλληνες πολιτικούς που θα προσπαθούν να επιβραδύνουν το ρυθμό των διαπραγματεύσεων.