Τα αδιέξοδα του ΟΠΕΚ που οδηγούν σε βουτιά το πετρέλαιο

Για έξι χρόνια, οι εξαμηνιαίες συνεδριάσεις του Οργανισμού Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (ΟΠΕΚ) στη Βιέννη κατέληγαν σε ένα συμπέρασμα: η αγορά ήταν καλά εφοδιασμένη και η τιμή του πετρελαίου ανταποκρίνεται στα συμφέροντα των παραγωγών και των καταναλωτών.

Με την τιμή του να κυμαίνεται μεταξύ 100-120 δολαρίων από τα τέλη του 2010 και τα μέσα του 2014, οι χώρες που παράγουν απολάμβαναν ισχυρά έσοδα.

Μέσα σε έξι μήνες όμως, η κατάσταση άλλαξε: οι τιμές έχουν μειωθεί κατά 30% καθώς έχουν πέσει κάτω από τα 80 δολάρια. Τι θα κάνει ο ΟΠΕΚ; Το σίγουρο είναι ότι ο Οργανισμός παρά τις διαφωνίες των μελών του έχει ακόμα μια δύναμη στην αγορά. "Η ιστορική ανάλυση των θέσεών του ΟΠΕΚ σε περιπτώσεις απότομης πτώσης των τιμών δείχνει ότι όταν λαμβάνει μια σταθερή και αξιόπιστη απόφαση ή προχωρά σε μια αναθεώρηση των ποσοστώσεων παραγωγής, οι τιμές ...αντιδρούν" , δήλωσε ο Olivier Appert, πρόεδρος του γαλλικού Ινστιτούτου Πετρελαίου Energies Nouvelles.

Αυτό έγινε το 1986. Ίδιο σενάριο κατά την περίοδο 1998-1999, μετά την ασιατική κρίση. Η σύμπραξη είχε μειώσει την ημερήσια παραγωγή του για να σταματήσει την πτώση. Αυτή η πολιτική ακολουθήθηκε και το 2008, τρεις μήνες μετά την πτώχευση της Lehman Brothers και την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

Σήμερα, όμως τα δεδομένα έχουν αλλάξει, καθώς -εκτός των άλλων- οι χώρες του ΟΠΕΚ έχουν να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό από χώρες εκτός ΟΠΕΚ. Ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός, η Ρωσία δεν έχει καμία πρόθεση να μειώσει τη παραγωγή της αν και η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου έχει επηρεάσει αρνητικά τα έσοδα του προϋπολογισμού της. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, με το σχιστολιθικό πετρέλαιο επηρεάζουν και αυτή την αγορά καθώς «σε δύο χρόνια, δημιούργησαν μία δεύτερη Νορβηγία!», όπως λέει ο γάλλος αναλυτής.

Αυτό σημαίνει ότι το μερίδιο των μελών του ΟΠΕΚ στην παγκόσμια αγορά έχει μειωθεί. Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα τα μέλη του έχουν διαφορετική στάση και προτεραιότητες. Για παράδειγμα, η Σαουδική Αραβία έχει συγκεντρώσει τεράστια συναλλαγματικά αποθέματα και έχει την πολυτέλεια να περιμένει. Το ίδιο ισχύει και για άλλες πετρελαϊκές μοναρχίες του Περσικού Κόλπου.

Αλλά όλες οι χώρες του ΟΠΕΚ δεν έχουν "βαθιές τσέπες". Για παράδειγμα η Βενεζουέλα και το Ιράν, οι οποίες εξαρτώνται άμεσα από τα έσοδα του πετρελαίου.

Τα τελευταία τριάντα χρόνια, ο ΟΠΕΚ έχει παρέμβει πενήντα φορές στην αγορά σήμερα όμως είναι εντελώς αβέβαιο αν μπορεί να το κάνει. 'Άλλωστε, η οικονομία της Κίνας επιβραδύνεται σημαντικά, γεγονός που αποδεικνύεται από τη μείωση των κινεζικών επιτοκίων. Επιβράδυνση παρατηρείται επίσης σε Ιαπωνία και Ευρώπη. Άρα, παράγοντες της παγκόσμιας ζήτησης είναι πιο σημαντικοί από τις τιμές που θέλει ο ΟΠΕΚ.

Εν μέσω αυτής της αδυναμίας το brent κατρακύλησε σήμερα σε χαμηλό τεσσάρων ετών στα 76,48 δολάρια το βαρέλι