Η Οδύσσεια των Κούρδων και ο ρόλος των ΗΠΑ

Για άλλη μια φορά, η Ουάσιγκτον βλέπει ότι χρειάζεται τους Κούρδους του Ιράκ για να σώσει το Ιράκ και έτσι ξεκίνησε πρόσφατα ακόμη και αεροπορικές επιδρομές εναντίον της σουνιτικής μαχητικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Συρίας (ISIS), που ονομάζεται επίσης και Ισλαμικό Κράτος (IS).

Η γεωγραφία και η realpolitik ήταν σκληρή για τους Κούρδους. Χωρισμένοι σε τέσσερις χώρες, έχουν γίνει εύκολη λεία για οποιονδήποτε είναι διατεθειμένος να εμπλακεί σε αναστάτωση και μηχανορραφίες. Από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Κούρδοι έζησαν την άγρια καταστολή κάθε φορά που εμπλέκονταν στους διεθνείς διακανονισμούς που γίνονταν στην περιοχή τους προκειμένου να αποκτήσουν κρατική υπόσταση.

Μετά το πραξικόπημα από το Μπάαθ το 1968, το Ιράκ ταλαντεύθηκε προς τη σοβιετική πλευρά. Τότε οι Σοβιετικοί ενθάρρυναν τους ηγέτες του Μπάαθ να λύσουν το κουρδικό πρόβλημα. Το 1970 οι δύο πλευρές πέτυχαν μια συμφωνία δίνοντας αυτονομία στους Κούρδους και οι Κούρδοι τάχθηκαν ενάντια στην ιμπεριαλιστική Δύση.

Η κατάσταση αυτή δεν κράτησε πολύ γιατί ο Σαντάμ δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για μια πραγματική συμφωνία και έτσι ξεκίνησαν οι συγκρούσεις. Μέχρι το 1972 οι Κούρδοι ικέτευαν για δυτική βοήθεια, ενώ το 1974 οι Σοβιετικοί στήριξαν το Ιράκ. Αντίθετα το φιλοαμερικανικό -τότε- Ιράν έδωσε όπλα και πολιτική στήριξη στους Κούρδους.

Φυσικά κανείς δεν ενδιαφερόταν για τους Κούρδους. Το Ιράν τους χρησιμοποίησε για να πάρει τον έλεγχο του ποταμού Σατ αλ-Αράμπ από το Ιράκ, το οποίο τελικά το κατόρθωσε το 1975. Μόλις ο Σαντάμ και ο Σάχης υπέγραψαν τη συμφωνία, η ιρανική υποστήριξη στους Κούρδους χάθηκε και ξεκίνησε μία σκληρή καταστολή.

Στη συνέχεια ο Σαντάμ εισέβαλε στο Ιράν για να ακυρώσει τις παραχωρήσεις που είχε κάνει προς αυτό το Ιράκ το 1975. Καθώς το Ιράν αντιστάθηκε, ο πόλεμος έφθασε στους Κούρδους που πολέμησαν μαζί με το Ιράν κατά του Σαντάμ, ο οποίος κατέφυγε στη χρήση χημικών όπλων εναντίον των Ιρανών στρατιωτών και των Κούρδων αμάχων. Η ρίψη αερίων στην πόλη Halabja στο ιρακινό Κουρδιστάν είχε ως αποτέλεσμα περίπου 5.000 θανάτους μέσα σε δύο μέρες και έγινε σύμβολο της μοίρας των Κούρδων. Οι ΗΠΑ έχοντας επιλέξει το στρατόπεδο του Σαντάμ δεν αντέδρασαν στη γεγονοκτονία, που ονομάστηκε Anfal.

Λιγότερο από δύο χρόνια αργότερα, ο Σαντάμ εισέβαλε στο Κουβέιτ και οι Ηνωμένες Πολιτείες άλλαξαν στρατόπεδο και πάλι. Τότε ο Σαντάμ έστρεψε τα όπλα του εναντίον των σιιτικών και κουρδικών πληθυσμών στο Ιράκ, οι οποίοι είχαν και πάλι επαναστατήσει εναντίον της κεντρικής κυβέρνησης. Σε διάρκεια λίγων εβδομάδων, περισσότεροι από 1 εκατομμύριο Κούρδοι κατέφυγαν στις ορεινές περιοχές που συνορεύουν με το Ιράν και την Τουρκία.

Οι φρικιαστικές εικόνες των εξαθλιωμένων Κούρδων αμάχων ανάγκασαν την Ουάσιγκτον να επιβάλει μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων στο βόρειο Ιράκ, ενώ ταυτόχρονα εγκατέστησαν ένα μικρό βοηθητικό σώμα συμμαχικών στρατευμάτων, έτσι ώστε οι Κούρδοι να μπορούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Έτσι ξεκίνησε μια νέα σχέση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και των Κούρδων του Ιράκ. Χάρη στις συμμαχικές, αλλά ως επί το πλείστον τις αμερικανικές προσπάθειες, η κουρδική περιοχή παρέμεινε ασφαλής από τις δυνάμεις του Σαντάμ.

Η αμερικανική εισβολή στο Ιράκ το 2003 εδραίωσε τους δεσμούς μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ιράκ. Οι Κούρδοι χαρακτηρίζουν ως σήμερα την εισβολή των ΗΠΑ «απελευθέρωση» καθώς κέρδισαν το δικό τους αυτόνομο καθεστώς μέσα σε ένα ομοσπονδιακό Ιράκ το 2005.

Οι ΗΠΑ βρέθηκαν ανάμεσα στην επιθυμία τους να διατηρηθεί ένα ενιαίο Ιράκ και στις δεσμεύσεις απέναντι στους Κούρδους. Υποστηριζόμενοι από την Τουρκία, οι Κούρδοι του Ιράκ προσπάθησαν να αναπτύξουν τους δικούς τους πόρους πετρελαίου και φυσικού αερίου, κάτι που έφερε την οργή της Βαγδάτης. Το Ιράκ ανταπέδωσε στις αρχές του 2014, κόβοντας τα κονδύλια. Ο Μαλίκι έφθασε να απολύσει όλους τους Κούρδους υπουργούς, από το υπουργικό συμβούλιο. Πιστή στην ιστορία της, η Ουάσιγκτον ήθελε να διατηρήσει τη φιλία της με τους Κούρδους, αλλά αρνήθηκε να ανεχθεί οποιαδήποτε κίνηση θα μπορούσε να υπονομεύσει την ενότητα του Ιράκ.

Αλλά τότε ήρθε η ISIS, η οποία αντιμετώπισε μικρή αντίσταση από τον ιρακινό στρατό, καθώς προέλαυνε μέσα στο Ιράκ. Οι Κούρδοι προσπάθησαν να καλύψουν το κενό που δημιουργήθηκε από τη φυγή των ιρακινών δυνάμεων. Ωστόσο, απροετοίμαστοι για τις επιθέσεις από την ISIS, οι πεσμεργκάς υποχώρησαν από ορισμένες κρίσιμες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της κύριας περιοχής των Yezidi, τη Sinjar.

Η ανθρωπιστική καταστροφή ανάγκασε την κυβέρνηση Ομπάμα να παρέμβει με αεροπορικές επιδρομές. Πλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεργάζονται με τους Κούρδους για να ανακόψουν την προέλαση της ISIS και να εξασφαλίσουν υποδομές ζωτικής σημασίας, όπως το μεγαλύτερο φράγμα του Ιράκ, το Φράγμα της Μοσούλης, το οποίο είχε πέσει στα χέρια της ISIS στις αρχές Αυγούστου.

Για άλλη μια φορά, λοιπόν, η Ουάσιγκτον βλέπει ότι χρειάζεται τους Κούρδους του Ιράκ για να σώσει το Ιράκ.

Πηγή: Premium.paratiritis.gr