του Ιεροκλή Καπογιάννη

O χαμηλός δείκτης P/E δεν αποτελεί πανάκεια και δεν μπορεί να είναι το μοναδικό κριτήριο επιλογής μετοχών. Και αυτό όχι μόνο γιατί ο συγκεκριμένος δείκτης δεν μπορεί να ”ενσωματώσει” τις προοπτικές μιας εταιρείας, αλλά και για αρκετούς άλλους λόγους, όπως:

* Ο επηρεασμός του από έκτακτης φύσεως αποτελέσματα, όπως πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων, κέρδη χαρτοφυλακίου, πωλήσεις θυγατρικών κ.λπ.

* Η εφαρμογή του σε έναν έντονα κυκλικό κλάδο σε περίπτωση που ο κλάδος βρίσκεται αρκετά κοντά στο υψηλό σημείο της ανοδικής φάσης.

* Η πιθανή στρέβλωσή του από την υπάρχουσα εποχικότητα, όταν δεν χρησιμοποιείται με βάση τα ετήσια αποτελέσματα, αλλά με βάση τα αποτελέσματα εξαμήνου, ή εννεαμήνου.

* Η αδυναμία του να αξιολογήσει εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου λόγω της χαρακτηριστικής αστάθειας των κερδών των τελευταίων.

Στον σχετικό πίνακα παρουσιάζονται τα 40 χαμηλότερα P/E με βάση τις τιμές της 16ης Ιανουαρίου και τα κέρδη εννεαμήνου του 2006.

Οι πολύ χαμηλές επιδόσεις για την Info-Quest και τη ΝΕΛ (0,79 και 2,76 αντίστοιχα) οφείλονται στο γεγονός ότι και οι δύο εταιρείες ”έγραψαν” φέτος υψηλά, μη επαναλαμβανόμενα κέρδη, η πρώτη από την πώληση της Q-Telecom και η δεύτερη κυρίως από επαναδιαπραγμάτευση των όρων σε προϋπάρχοντα δάνεια.

Ανάλογος επηρεασμός υπάρχει και στη Νεοχημική (9,59) καθώς πέρσι προστέθηκαν υψηλά κεφαλαιακά κέρδη από την αποτίμηση της θυγατρικής Lamda Detergent.

Με πολύ χαμηλούς δείκτες P/E βρέθηκαν επίσης οι μετοχές της ΑΝΕΚ και της ΚΡΙ-ΚΡΙ λόγω (και) του ότι οι δύο αυτές εταιρείες εξαιτίας της αρνητικής εποχικότητας που παρουσιάζουν στο τελευταίο τρίμηνο κάθε έτους, στο σύνολο της χρονιάς εμφανίζουν χαμηλότερα κέρδη απ’ ό,τι στο εννεάμηνο. Η ΚΡΙ-ΚΡΙ, για παράδειγμα, εκτιμά ότι για το 2006 θα εμφανίσει καθαρά κέρδη γύρω στα 3 εκατ. ευρώ, έναντι 4,7 εκατ. στο εννεάμηνο. Παρά το γεγονός αυτό πάντως, τα P/E και των δύο μετοχών συγκαταλέονται στα χαμηλά της Σοφοκλέους.

Ο πολύ ελκυστικός δείκτης στις εταιρείες Μπήτρος, Αφοί Κορδέλλου και ΣΙΔΜΑ οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι φέτος υπάρχουν σημαντικά κέρδη λόγω της ανόδου στην τιμή του χάλυβα σε σχέση με το 2005. Σε ό,τι αφορά την Εργάς, εμφανίζει κέρδη και το χαμηλό P/E προήλθε κυρίως από την υποχώρηση της τιμής της μετοχής της λόγω του ότι αφαιρέθηκε από την εταιρεία το πτυχίο με το οποίο μπορεί να διεκδικήσει έργα. Τα στελέχη της εισηγμένης ισχυρίζονται ότι πρόκειται για προσωρινή κατάσταση και ότι σύντομα το πτυχίο θα ανακτηθεί.

Με πολύ χαμηλό P/E και οι τρεις εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου Altius, Αιολική και Δίας, ωστόσο ο συγκεκριμένος δείκτης ελάχιστη σημασία έχει, καθώς υπάρχουν έντονες διακυμάνσεις στην κερδοφορία από μήνα σε μήνα και από έτος σε έτος και κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί τη διατηρησιμότητα των κερδών των εταιρειών του κλάδου.

Σε ό,τι αφορά το χαμηλό P/E ορισμένων άλλων εταιρειών, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα αποτελέσματά τους έχουν επηρεαστεί είτε από σημαντικά κέρδη χαρτοφυλακίου (π.χ. Sanyo), είτε από πώληση κάποιου πάγιου στοιχείου τους (π.χ. η Δομική Κρήτης πούλησε τη Δομική Ακινήτων, η Spider τη Spider Ενεργειακή, η Lamda Development το 50% του The Mall Athens, ενώ έκτακτα κέρδη ύψους 3 εκατ. ευρώ σημείωσαν πέρσι και τα Πλαστικά Θράκης -σύμφωνα πάντως με τις εκτιμήσεις, το P/E του τίτλου με βάση τα επαναλαμβανόμενα κέρδη κυμαίνεται μεταξύ του 11 και του 12).

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 461 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 19-23/1/2007.