Βιομηχανία: Η αχίλλειος πτέρνα του Grecovery!

Σοκ προκάλεσε στην κοινή γνώμη η απόφαση της Χαλυβουργικής να θέσει για έξι εβδομάδες σε διαθεσιμότητα το 95% των εργαζομένων της.

Και αυτό γιατί η συγκεκριμένη κίνηση προέρχεται από μια από τις γνωστότερες ελληνικές βιομηχανίες, οι μέτοχοι της οποίας είχαν επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ την προηγούμενη δεκαετία.

Ο βασικότερος λόγος που ώθησε τη Χαλυβουργική στη συγκεκριμένη ενέργεια είναι το επαχθέστατο κόστος ενέργειας που καλούνται να καταβάλουν οι ελληνικές βιομηχανίες και το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι πως, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, «η Χαλυβουργική αποτελεί απλώς την κορυφή του παγόβουνου. Έχουμε να δούμε πολλά ακόμη…». Μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες τις αμέσως επόμενες ημέρες μεγάλη ενεργοβόρα βιομηχανία αναμένεται να ανακοινώσει ανάλογα μέτρα.

Στον αέρα η επιδιωκόμενη ανάπτυξη

Η ελληνική κυβέρνηση, αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπουν για φέτος ρυθμό ανάκαμψης 0,6%. Ακόμη πιο αισιόδοξη είναι η εκτίμηση της Alpha Bank, η οποία στο πρόσφατο εβδομαδιαίο Οικονομικό της Δελτίο μιλά για «περαιτέρω ενίσχυση των προσδοκιών για θετική αύξηση του ΑΕΠ από το πρώτο τρίμηνο του 2014 και για αύξησή του κατά ποσοστό άνω του 1% το 2014 ως συνόλου».

Στην ανάγκη ύπαρξης έντονης ανάπτυξης έχει σταθεί και ο πρόεδρος του ΣΕΒ Δημήτρης Δασκαλόπουλος υποστηρίζοντας πως «πρέπει να καταλάβουμε ότι εδώ που έφτασε η Ελλάδα, η επιστροφή σε έναν οριακό ρυθμό ανάπτυξης δεν αρκεί.  Πρέπει να γίνουμε πιο φιλόδοξοι και πιο ριζοσπαστικοί.  Χρειάζεται να επανεφεύρουμε την ανάπτυξη»! 

Πόσο πειστική ωστόσο είναι μια -μικρή έστω- ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας το 2014;

To πρώτο θετικό στοιχείο είναι πως από το φθινόπωρο του περασμένου έτους ο ρυθμός ύφεσης στην πραγματική οικονομία έχει αρχίσει να αποκλιμακώνεται και μάλιστα με έντονους ρυθμούς. Ενδεικτικά άλλωστε είναι τα παρακάτω:

*Ο όγκος των λιανικών πωλήσεων άρχισε για πρώτη φορά να παρουσιάζει τάση σταθεροποίησης από το τελευταίο τρίμηνο του 2013. Συγκεκριμένα, αναμένεται να καταγράψει οριακή υποχώρηση το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, έναντι πτώσης γύρω στο 7%-9% που σημείωσε το εννεάμηνο της περασμένης χρονιάς.

*Οι πωλήσεις αυτοκινήτων έχουν ξεκινήσει να αυξάνονται από τον Νοέμβριο.

*Η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε μεν κατά 3,6% στο σύνολο του 2013, ωστόσο τον τελευταίο μήνα της προηγούμενης χρονιάς σημείωσε άνοδο 0,5%. Σύμφωνα επίσης με την Alpha Bank, «η ανάκαμψη της βιομηχανικής παραγωγής από το πρώτο τρίμηνο του 2014 προεξοφλείται τώρα και από την άνοδο του Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών στο 51,2 τον Ιανουάριο του 2014, από 49,6 τον Δεκέμβριο του 2013 και από 41,7 τον Ιανουάριο του 2013. Ειδικότερα, ο δείκτης αυτός διαμορφώθηκε πάνω από το 50 (που δείχνει αύξηση παραγωγής) για πρώτη φορά μετά τον Αύγουστο του 2009».

*Λέγεται πως το ύψος των μεταφορών αποτελεί καλό δείκτη για το πώς θα κινηθεί μελλοντικά η οικονομία. Οι πωλήσεις καυσίμων (σε όγκο) αυξήθηκαν τον Νοέμβριο. Επίσης, η Εθνική Χρηματιστηριακή αναμένει πως η κίνηση στην Αττική Οδό θα αρχίσει να ανακάμπτει από το δεύτερο εξάμηνο του 2014.

*Παρατηρείται αποκλιμάκωση της ύφεσης στον ασφαλιστικό κλάδο, τάση που επιβεβαιώθηκε μέσα στο 2013 και εκτιμάται από παράγοντες της αγοράς ότι θα συνεχιστεί και φέτος. Ειδικότερα, η περυσινή πτώση της παραγωγής ήταν 13,2% στο πρώτο τρίμηνο, 11,1% στο εξάμηνο, 10,1% στο εννεάμηνο και 9,3% στο έτος.

*Κάποια επιμέρους τμήματα της οικοδομικής δραστηριότητας έχουν αρχίσει να παρουσιάζουν σημάδια σταθεροποίησης ή και ελαφριάς ανάκαμψης. Χαρακτηριστική η δήλωση του προέδρου της Ικτίνος Μάρμαρα Ε. Χαϊδά, πως «σε τμήματα της οικοδομικής δραστηριότητας, όπως οι ακριβές κατασκευές, παρατηρείται κινητικότητα, τάση που πολύ πιθανόν να συνεχιστεί».

Το δεύτερο θετικό στοιχείο είναι πως η φετινή οικονομική πορεία της χώρας προβλέπεται να επηρεαστεί θετικότερα σε σχέση με πέρυσι, εξαιτίας μιας σειράς παραγόντων, όπως:

α) η νέα φετινή άνοδος του εισερχόμενου τουρισμού, β) η αυξημένη απορρόφηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, γ) η επανέναρξη υλοποίησης των μεγάλων οδικών αξόνων, δ)  η -δειλή έστω- ανάκαμψη που θα σημειωθεί στις οικονομίες της Ευρώπης, ε) η βελτίωση των δεδομένων και του οικονομικού κλίματος σε περίπτωση ευνοϊκής συμφωνίας με τους Ευρωπαίους για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους.

Παρ' όλα αυτά, κύκλοι της αγοράς φοβούνται πως το ελληνικό recovery story έχει τη δική του αχίλλειο πτέρνα, η οποία δεν είναι άλλη από τη βιομηχανία και κατ’ επέκταση τις εξαγωγικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας (τα πρώτα αρνητικά σήματα έχουν δοθεί εδώ και αρκετούς μήνες).

Συγκεκριμένα οι οικονομικοί παράγοντες υποστηρίζουν πως αν θέλουμε να δούμε βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, αυτή δεν μπορεί να στηρίζεται στην κατανάλωση, αλλά αντίθετα στην παραγωγή. Και πως μεγάλο κομμάτι της βιομηχανικής παραγωγής δεν θα μπορέσει να αντέξει αν δεν περιοριστεί άμεσα η υπερφορολόγηση όχι επί των κερδών, αλλά επί του κόστους παραγωγής.

Ενδεικτική άλλωστε ήταν και η χθεσινή αναφορά στο συγκεκριμένο θέμα από τον πρόεδρο του ΣΕΒ Δημήτρη Δασκαλόπουλο, στo πλαίσιo της ομιλίας του με θέμα «Παραγωγική ανασυγκρότηση, η επόμενη μέρα»: «Πώς να υπάρξει ανάπτυξη όταν φορολογούνται επαχθώς η περιουσία και η παραγωγή, ενώ θα έπρεπε να φορολογούνται μόνο το εισόδημα και τα κέρδη;».

Χαλυβουργική: Η κορυφή του παγόβουνου

«Η περίπτωση της Χαλυβουργικής αποτελεί μόνο ένα παράδειγμα των παραγωγικών εταιρειών που τα τελευταία χρόνια έχουν δει τη ζήτηση να υποχωρεί κατά 50%, ή 70%, ή ακόμη και 90%, την ίδια περίοδο που το κόστος της ενέργειας έχει εκτιναχθεί και τα επιτόκια χορηγήσεων είναι τα υψηλότερα της ευρωζώνης» αναφέρει υψηλόβαθμο στέλεχος μεταλλουργικού ομίλου, το οποίο δεν έκρυψε τον έντονο προβληματισμό του για το μέλλον:

«Φέτος μπορεί να αυξήσουμε ως έναν βαθμό τις πωλήσεις μας λόγω της επανεκκίνησης των οδικών αξόνων, αλλά το όποιο θετικό EBITDA σημειώσουμε δεν φτάνει… ούτε για ζήτω ώστε να καλύψουμε το ύψος των τόκων που θα κληθούμε να καταβάλουμε στις τράπεζες. Εμείς εξαντλήσαμε κάθε δυνατότητα περικοπής κόστους και τώρα το μπαλάκι της συνέχισης των περισσότερων βιομηχανιών περνάει στην κυβέρνηση και στις τράπεζες».

Μεταξύ των παραγωγικών κλάδων που παρουσιάζουν εντονότατα οικονομικά προβλήματα, πέρα από τον μεταλλουργικό, συγκαταλέγονται και πολλοί άλλοι όπως η τσιμεντοβιομηχανία, η βιομηχανία ξύλου, οι κλωστοϋφαντουργίες, οι ιχθυοκαλλιέργειες, οι αλλαντοβιομηχανίες και οι βιομηχανίες επίπλου.

Η κατάρρευση της εσωτερικής αγοράς για κλάδους που συνδέονται με την οικοδομή και όχι μόνο οδήγησε  τις περισσότερες επιχειρήσεις να αναζητήσουν διέξοδο στις αγορές του εξωτερικού. Η εξαγωγική τους δραστηριότητα την πρώτη περίοδο της κρίσης έδωσε διέξοδο στην απασχόληση του παραγωγικού τους δυναμικού με τα οριακά περιθώρια που προσέφερε.  Στη συνέχεια ωστόσο και ιδιαίτερα μετά το 2012, με την επιβολή φορολογίας επί της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου και την τεράστια αύξηση των τιμολογίων ηλεκτρικού, οι εξαγωγές των περισσότερων επιχειρήσεων και κυρίως των τσιμεντοβιομηχανιών και των χαλυβουργιών έγιναν ζημιογόνες.  

Έτσι εν αναμονή  της λήψης μέτρων που η κυβέρνηση υποσχέθηκε στη βιομηχανία, πολλές  βιομηχανικές επιχειρήσεις συνέχισαν την παραγωγική τους δραστηριότητα έστω και με μειωμένους ρυθμούς. 

Το τελευταίο διάστημα έγινε εμφανές ότι η κυβέρνηση αδυνατεί να προτείνει μέτρα ενίσχυσης της εγχώριας βιομηχανίας, αντίστοιχων αυτών που λαμβάνουν άλλες κοινοτικές χώρες, δείχνοντας ότι δεν θέλει να ενοχλήσει τα μονοπώλια. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως χθες ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Ανάπτυξης έσπευσε να κατηγορήσει την τρόικα υποστηρίζοντας ότι δεν αντιλαμβάνεται τις τεράστιες δυσκολίες.

Ως εκ τούτου οι φόβοι της βιομηχανίας ότι η Χαλυβουργική είναι μόνο η αρχή είναι περισσότερο από βάσιμοι…