Φορο-τραγέλαφος για τους επενδυτές!

Σε διευκρινιστική ανακοίνωση προχώρησε το υπουργείο Οικονομικών μετά τον σάλο που δημιουργήθηκε από την πρόβλεψη του νομοσχεδίου που οδηγεί στην υποχρέωση τήρησης βιβλίων εσόδων - εξόδων από τους επενδυτές της ΕΝ.Α.

Σε αυτή προσπαθεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις αναφέροντας ότι «διευκρινίζεται ρητά, για την άρση παρερμηνειών και την προσέλκυση επενδύσεων, ότι ο κανόνας, σύμφωνα με τον οποίο τρεις ομοειδείς συναλλαγές που λαμβάνουν χώρα εντός εξαμήνου θεωρούνται επιχειρηματική συναλλαγή, δεν εφαρμόζεται για τους τίτλους που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη αγορά ή που εκδίδονται από εισηγμένες εταιρείες, καθώς και για τα κρατικά ομόλογα, εκτός από τις περιπτώσεις όπου ο φορολογούμενος ασχολείται κατ’ επάγγελμα με τις ανωτέρω συναλλαγές. Δεν τίθεται συνεπώς κανένα ζήτημα διατήρησης βιβλίων για όσους επενδυτές πραγματοποιούν πάνω από τρεις συναλλαγές εντός εξαμήνου στους ανωτέρω τίτλους».

Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr πάντως θα υπάρξει εγκύκλιος με την οποία θα συμπεριληφθούν στην εξαίρεση από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων εσόδων - εξόδων και οι επενδυτές της ΕΝ.Α. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η επιχειρηματολογία που επικαλείται το υπουργείο Οικονομικών είναι ότι η ΕΝ.Α. «φορολογικά» θεωρείται «οργανωμένη αγορά».

Νωρίτερα το Euro2day.gr κατέγραφε τις αλγεινές εντυπώσεις που έχει αποκομίσει η αγορά από όλη τη διαδικασία των συγκεκριμένων φορολογικών διατάξεων: 

«Σε απλά ελληνικά: Όταν άνθρωποι που έχουν άγνοια των πραγματικών συνθηκών της αγοράς -και επιπλέον αρνούνται πεισματικά και χωρίς προφανή εξήγηση να συνεργασθούν με τους αρμόδιους φορείς- καλούνται να οργανώσουν και τελικά να ορίσουν τις νέες παραμέτρους που θα διέπουν τη λειτουργία της κεφαλαιαγοράς, τότε τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά και τελικά αποτρεπτικά για όλους τους εμπλεκομένους. Όταν όλα αυτά συμβαίνουν σε μία περίοδο όπου η χρηματιστηριακή αγορά καλείται να λειτουργήσει ως πηγή χρηματοδότησης και άντλησης κεφαλαίων, οι ευθύνες των παραπάνω είναι τεράστιες».

Αυτή είναι η ηπιότερη δήλωση που έγινε χθες στο Euro2day.gr από ανώτατο στέλεχος της κεφαλαιαγοράς, μετά τη γνωστοποίηση των διατάξεων που αφορούν τον επικείμενο φόρο υπεραξίας από 1η/1/2014, οι οποίες συμπεριελήφθησαν στο σχέδιο νόμου «Ενιαίος φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων & Άλλες Διατάξεις».

Σε έναν φόρο που έρχεται να προστεθεί από την 1η/1/2014 και αφορά το 15% της υπεραξίας από συναλλαγές στο χρηματιστήριο, οι αντιδράσεις όλων ανεξαιρέτως των φορέων της κεφαλαιαγοράς είναι οξείες και τα αποτελέσματα των νέων διατάξεων αμφίβολα.

Πρώτο ουσιαστικό πλήγμα για την εγχώρια αγορά: Ο καθηγητής Απ. Ρεφενές (ο οποίος είναι και πρόεδρος της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχου) που ηγούνταν της ομάδας η οποία συνομιλούσε με τους εκπροσώπους της τρόικας, υπέπεσε σε μέγιστο σφάλμα. Έδειξε να αγνοεί, ή αγνόησε τελικά χωρίς να δικαιούται, την ύπαρξη της Εναλλακτικής Αγοράς του Χ.Α., με αποτέλεσμα οι μέτοχοι τίτλων εταιρειών αυτής να θεωρούνται στο εξής επιτηδευματίες εάν πραγματοποιούν περισσότερες των τριών συναλλαγών στο εξάμηνο.

Πρόκειται για στοιχείο που δεν έχει ακόμα γίνει ευρέως αντιληπτό και αναμένεται να προκαλέσει σειρά αντιδράσεων τόσο από τους εκπροσώπους των εισηγμένων στην ΕΝ.Α. εταιρειών όσο και από στελέχη του χρηματιστηρίου. Στη σχετική διάταξη του σχεδίου νόμου εξαιρούνται του ορισμού «επιτηδευματίες» όσοι πραγματοποιούν συναλλαγές επί μετοχών ή παραγώγων σε οργανωμένη αγορά.

Η Εναλλακτική Αγορά του Χ.Α. είναι η επίσημη ΜΗ οργανωμένη αγορά, η οποία δημιουργήθηκε για να συνδράμει και να προσελκύσει μικρομεσαίες και καινοτόμες επιχειρήσεις.

Aνώτατα και έμπειρα στελέχη της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και του χρηματιστηρίου, που συμμετείχαν σε όλες τις διαβουλεύσεις των προηγούμενων μηνών, δήλωναν πριν από λίγες ώρες στο Euro2day.gr πως «οι ανεπαρκείς τεχνοκρατικές γνώσεις σε συνδυασμό με ισχυρό άνευ ουσιαστικής αιτίας εγωισμό οδήγησαν τα πράγματα στη σημερινή καθόλου ευνοϊκή για την κεφαλαιαγορά κατάσταση».

Ευθείες είναι οι βολές κατά του επικεφαλής της ομάδος εργασίας του ΥΠΟΙΚ Απ. Ρεφενέ και το σύνολο των εκπροσώπων της κεφαλαιαγοράς κάνει λόγο για «συμπεριφορά ερασιτεχνική με στοιχεία εμμονής και απόλυτη άρνηση συζήτησης με τους αρμόδιους εκπροσώπους».

Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, ο πρόεδρος του ΣΜΕΧΑ αναμένεται να συγκαλέσει σήμερα έκτακτο διοικητικό συμβούλιο με θέμα ακριβώς τις εξελίξεις επί των προωθούμενων διατάξεων και στη συνέχεια να προβεί σε επίσημες ανακοινώσεις.

Χθες το βράδυ, το Euro2day.gr επικοινώνησε με τον πρόεδρο του ΣΜΕΧΑ Σπύρο Κυρίτση, ο οποίος δήλωσε τα εξής: «Το κείμενο του σχεδίου νόμου δεν απηχεί στο ελάχιστο τις απόψεις των φορέων της κεφαλαιαγοράς. Περιλαμβάνει διατάξεις που όχι μόνο δε θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη αυτής, αντιθέτως θα συνδράμουν στον περιορισμό της. Καλούμε το Ελληνικό Κοινοβούλιο να αξιολογήσει τις προτάσεις του ΣΜΕΧΑ όπως αυτές εστάλησαν σε όλους τους εκπροσώπους της Βουλής. Δεν υπάρχει χρόνο για νέες επιβαρύνσεις, αντιθέτως έχουμε ήδη χάσει πολύτιμο χρόνο για επανεκκίνηση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς».

Με την εισαγωγή των προτεινόμενων διατάξεων του Κεφαλαίου Γ’, οι οποίες αποτέλεσαν αντικείμενο ευρείας και εκτεταμένης διαβούλευσης με θεσμικούς φορείς, όπως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η Ένωση Τραπεζών, ο ΣΕΒ και το χρηματιστήριο, τροποποιείται μία σειρά ρυθμίσεων του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, ο οποίος τίθεται σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2014, προς την κατεύθυνση αφενός του εξορθολογισμού του περιεχομένου τους και αφετέρου της νομοτεχνικής τους βελτίωσης, ώστε να δοθεί μεγαλύτερη σαφήνεια στο περιεχόμενό τους για λόγους ασφάλειας δικαίου.

Η παραπάνω παράγραφος στην αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου προκάλεσε την έκρηξη του συνόλου των εκπροσώπων των παραπάνω φορέων, οι οποίοι κάνουν λόγο για ερασιτεχνισμούς που θα χρεώσουν σε αδικαιολόγητο βαθμό την ελληνική κεφαλαιαγορά.

«Στο υπουργείο Οικονομικών οφείλουν να γνωρίζουν τους τρόπους με τους οποίους οι επενδυτές, Έλληνες και ξένοι, μπορούν να τοποθετούνται στο χρηματιστήριο. Άπαντες οφείλουν να έχουν αντιληφθεί τις συγκροτημένες προσπάθειες που γίνονται τους τελευταίους μήνες ώστε το Χ.Α. να αποτελέσει πηγή άντλησης κεφαλαίων για τις επιχειρήσεις. Είναι απορίας άξιον πώς επετράπη σε μη γνώστες του αντικειμένου να ηγηθούν ομάδων εργασίας και να συνομιλήσουν με τους εκπροσώπους της τρόικας. Οι άνθρωποι αυτοί δεν ήξεραν πως υπάρχει στην εγχώρια αγορά και η Εναλλακτική Αγορά, της οποίας τώρα περιόρισαν τη δράση».

«Ο ΣΕΔΥΚΑ θα προσφύγει στα φορολογικά δικαστήρια προκειμένου να διορθώσει την ανικανότητα των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών», δηλώνει στο Εuro2day.gr ο πρόεδρος του συνδέσμου Γ. Πολυχρονίου, ενώ ο πρώην πρόεδρος και νυν μέλος του ΣΜΕΧΑ Αλέξανδρος Μωραϊτάκης σημειώνει: «Φαίνεται πως η έλλειψη ουσιαστικής γνώσης επικράτησε. Απαράδεκτο. Σημειώνω τον πανευρωπαϊκής εμβέλειας Ν. 3606, ο οποίος περιγράφει επακριβώς τα χρηματοοικονομικά προϊόντα. Ούτε σε αυτό δεν προέκυψαν έτοιμοι οι υποτιθέμενοι αρμόδιοι».

Επί της ουσίας, με το νομοσχέδιο:

- Από 1η/1/2014 ξεκινά η εφαρμογή του φόρου υπεραξίας (15%) παράλληλα με αυτή επί του φόρου συναλλαγών 0,20% επί των πωλήσεων.

- Απαλλάσσονται του όρου επιτηδευματίες που πραγματοποιούν συναλλαγές επί τίτλων ή παραγώγων στην οργανωμένη αγορά του Χ.Α. Εξαιρείται η Εναλλακτική Αγορά.

- Απαλλάσσονται εν γένει της φορολογίας οι ξένοι επενδυτές, στοιχείο που ήταν απολύτως αναμενόμενο να γίνει κατανοητό ακόμα και από την ομάδα Ρεφενέ, δεδομένου ότι οι αλλοδαποί προστατεύονται ούτως ή άλλως από τις συνθήκες αποφυγής διπλής φορολόγησης που ισχύουν ήδη.

- Χάθηκε η διεκδίκηση του αφορολόγητου ύψους 25.000 ευρώ στην υπεραξία, γεγονός που προκαλεί σφοδρές αντιδράσεις.

- Σε περίπτωση μεταβίβασης μη εισηγμένων τίτλων, η τιμή πώλησης προσδιορίζεται με βάση την αξία των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας που εκδίδει τους μεταβιβαζόμενους τίτλους κατά τον χρόνο της μεταβίβασης ή το τίμημα που αναγράφεται στη σύμβαση μεταβίβασης, εφόσον αυτό είναι υψηλότερο. Αν η τιμή κτήσης δεν μπορεί να προσδιοριστεί, θεωρείται ότι είναι μηδενική.

-Με το σχέδιο νόμου προσδιορίζεται ως έτος αναφοράς το 1999 (έναρξη αποϋλοποίησης τίτλων) για τους εισηγμένους τίτλους και προστίθεται η εξής νέα παράγραφος: «Εφόσον η αγορά των τίτλων πραγματοποιείται μετά την ημερομηνία ολοκλήρωσης της διαδικασίας αποϋλοποίησης των τίτλων στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, ήτοι την 29η Σεπτεμβρίου του έτους 1999. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού της τιμής κτήσης, με αναγωγή στην ημερομηνία της 29ης.9.1999, στις περιπτώσεις όπου οι μεταβιβαζόμενοι τίτλοι έχουν αποκτηθεί πριν από την ημερομηνία αυτή». Αναμένεται ειδικός... αλγόριθμος από το υπουργείο Οικονομικών βάσει του οποίου θα προσδιορίζεται η τιμή κτήσης τίτλων για περιόδους προ του 1999. 

- Οι συναλλαγές σε χρηματοοικονομικά εργαλεία που δεν ανήκουν σε οργανωμένη αγορά εφόσον ξεπεράσουν τις τρεις ανά εξάμηνο καθιστούν πλέον τον ιδιώτη επενδυτή επιτηδευματία, κάτι αδιανόητο σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, κατά τα οποία η ρύθμιση, εκτός των άλλων, βάζει ταφόπλακα σε νέους θεσμούς χρηματοδότησης που αναπτύσσονται ταχέως στο εξωτερικό, όπως το peer to peer lending και το crowdfunding.

Ανησυχούν οι ξένοι για ρευστότητα και αύξηση των χρεώσεων

Εν τω μεταξύ, μπορεί οι ξένοι επενδυτές, που εδρεύουν σε χώρες με συμφωνίες αποφυγής διπλής φορολόγησης με την Ελλάδα, να απαλλάσσονται από το φόρο υπεραξίας ωστόσο υπάρχουν ζητήματα στις νέες διατάξεις που προκαλούν έντονη ανησυχία.

Το πρώτο άπτεται της ίδιας της διαδικασίας για την απαλλαγή από το φόρο υπεραξίας. Λόγω της γνωστής ελληνικής γραφειοκρατίας οι ξένοι επενδυτές φοβούνται ότι θα αποβεί χρονοβόρος και κυρίως κοστοβόρος η διαδικασία πιστοποίησης της απαλλαγής.

Υπάρχει άλλωστε το προηγούμενο της γειτονικής Τουρκίας όπου η επιβολή φόρου υπεραξίας συνοδεύτηκε από τέτοια αύξηση των χρεώσεων όσων διαμεσολαβούσαν στην τουρκική αγορά (θεματοφύλακες, tax advisors κ.ά.) για λογαριασμό τους, που οδήγησε σε κύμα αποεπένδυσης και τελικώς απόσυρση του φόρου. Την αύξηση των χρεώσεων φοβούνται οι ξένοι και στην περίπτωση της Ελλάδας.

Συνδεόμενο με το παραπάνω θέμα είναι και το κλίμα που θα περάσουν οι εγχώριες ΑΧΕ στους ξένους πελάτες τους. «Αν επιδιώξουν να βγάλουν τζίρο ως το τέλος του έτους, τρομάζοντας τους ξένους με τις νέες ρυθμίσεις, τότε η ζημιά στο κλίμα της αγοράς μπορεί να είναι σημαντική» σημειώνουν ανώτατα στελέχη της κεφαλαιαγοράς στο Euro2day.gr.

Το δεύτερο σημείο τριβής για τους ξένους είναι η ρευστότητα της αγοράς. Η επιβολή φόρου υπεραξίας στους Έλληνες επενδυτές και το γεγονός ότι δεν απαλλάσσονται οι intra day συναλλαγές δημιουργούν ανησυχία για μείωση της συναλλακτικής δραστηριότητας από πλευράς εγχώριων παικτών κάτι που θα έχει επίπτωση στη ρευστότητα της αγοράς.

* Δείτε το νομοσχέδιο στη δεξιά στήλη «Συνοδευτικό Υλικό».