του Γιώργου Α. Σαββάκη

Οι αγορές, εν μέσω γεωπολιτικών κινδύνων, πολεμικών συρράξεων, αυξήσεων στα επιτόκια αλλά και μειωμένων εκτιμήσεων για την ανάπτυξη, έχουν πάρει και πάλι το δρόμο της ανόδου!

Το καλό νέο που κρατά ακόμα την αισιοδοξία σε υψηλά επίπεδα είναι η εταιρική κερδοφορία, η οποία ”χτυπάει” νέα επίπεδα-ρεκόρ το 2006, ενώ και οι αποτιμήσεις των μετοχών εξακολουθούν να είναι σε λογικά ή και σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τους ιστορικούς μέσους όρους.

Η Σοφοκλέους σε αυτή την καλοκαιρινή ”απόδραση” των αγορών έδωσε δυναμικά το ”παρών”, σε συνδυασμό με την εγχώρια ”φιλολογία” για νέα deals, εξαγορές και εταιρικές συμφωνίες. Για την ελληνική αγορά δεν είναι μόνο οι πολλαπλασιαστές αποτίμησης ελκυστικοί, αλλά για μία ακόμα φορά τα μέχρι τώρα αποτελέσματα του δευτέρου τριμήνου ξεπερνούν τις προσδοκίες των επενδυτών και των αναλυτών.

Και ενώ η άνοδος δεν έχει απομακρύνει τις επιφυλάξεις για το μέλλον, ίσως η εικόνα να μην είναι τόσο μαύρη και θολή όσο σκιαγραφείται.

Ενδέχεται η αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ να μειωθεί στο μέλλον, τα επιτόκια να έχουν ανέλθει, αλλά οι αγορές διαθέτουν ακόμα υψηλή ρευστότητα, ελκυστικές αποτιμήσεις και stories. Το μπρα ντε φερ των ”αρκούδων” και των ”ταύρων” για την πορεία των αγορών θα συνεχιστεί, με το ενδιαφέρον στο ταμπλό να παραμένει αμείωτο!

Οι διεθνείς αγορές μετοχών φαίνεται να προεξοφλούν την αποκλιμάκωση στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, εξ ου και η άνοδος από τα τέλη Ιουλίου, παρά το γεγονός ότι η διεθνής διπλωματία δεν έχει καταφέρει να φέρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τις αντίπαλες πλευρές, ούτε βέβαια να σταματήσει τις πολεμικές επιχειρήσεις.

Το πόσο γρήγορα θα τελειώσει ο πόλεμος στον Λίβανο ενδεχομένως να μην αποτελεί το σημαντικότερο στοιχείο στην υπόθεση, αφού ήδη προεξοφλείται στα τωρινά επίπεδα τιμών.

Η εκ νέου αλλαγή του status quo στη Μέση Ανατολή πιθανόν να προκαλέσει μια νέα έξαρση τρομοκρατικών ενεργειών ανά τον κόσμο, αφού είναι άλλο να υπάρξει λύση μέσω του ΟΗΕ και τελείως διαφορετικό να υπάρξει κλιμάκωση των εχθροπραξιών στην ευρύτερη περιοχή.

Από την άλλη πλευρά, από τα τέλη του 2001 οι αγορές έχουν μάθει να πορεύονται χέρι χέρι με το γεωπολιτικό φόβο και δείχνουν να τα καταφέρνουν καλά. Οι σωρευτικές αποδόσεις των βασικών δεικτών στην πενταετία είναι θετικές, με τις αναπτυγμένες αλλά και τις αναδυόμενες αγορές να προσφέρουν σημαντικότατα κέρδη στους επενδυτές.

Αντίθετα, η μάχη στο μέτωπο των επιτοκίων είναι πιο ξεκάθαρη. Η αμερικανική και η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα έχουν προχωρήσει σε αυξήσεις των παρεμβατικών τους επιτοκίων, ενώ για την Ευρώπη μάλλον έπεται και συνέχεια. Η προσπάθεια ελέγχου του αυξανόμενου πληθωρισμού, θυσιάζοντας μέρος της μελλοντικής ανάπτυξης, δείχνει να έχει αποτέλεσμα από πλευράς κεντρικών τραπεζών.

Για τις ”αρκούδες” η μη αύξηση των επιτοκίων στην τελευταία συνεδρίαση της Fed δε σημαίνει απαραίτητα και το τέλος στο γαϊτανάκι των αυξήσεων, αλλά ούτε είναι και καλό νέο για τις μετοχές. Οι τιμές των βασικών μετάλλων και του πετρελαίου, έπειτα από την παραμονή τους σε υψηλά επίπεδα, έχουν αρχίσει να επηρεάζουν δομικά στοιχεία των οικονομιών, ενώ οι εκτιμήσεις για πτώση των τιμών στα βασικά μέταλλα και το πετρέλαιο δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ισχυρές.



Στην αύξηση της κερδοφορίας βοηθάει και ο εξορθολογισμός του κόστους, τα μειωμένα επενδυτικά προγράμματα των εταιρειών και η μεταστροφή των αναπτυγμένων οικονομιών σε κλάδους υπηρεσιών, δίνοντας όλο και μεγαλύτερη βαρύτητα στις νέες τεχνολογίες. Από την αρχή του έτους οι προβλέψεις των αναλυτών για την κερδοφορία των εταιρειών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού έχουν αυξηθεί σημαντικά, ενώ και για το 2007 ο πήχης των εταιρικών κερδών δε ”λέει” να κατέβει αισθητά.

Οι απαισιόδοξοι εξηγούν ότι η εξαιρετική αύξηση των εταιρικών κερδών που παρατηρούμε από το 2003 και έπειτα δεν μπορεί να κρατήσει για πάντα, με αποτέλεσμα μια επιβράδυνση κερδών να φαίνεται αναπόφευκτη. Για το 2007 ο πήχης της εταιρικής κερδοφορίας τίθεται ακόμα πιο ψηλά, αλλά, όπως υποστηρίζουν οι ”αρκούδες”, οι προβλέψεις των αναλυτών είναι μάλλον υπεραισιόδοξες.

Το επιχείρημα των ”ταύρων” είναι απλό αλλά δυνατό: ”Το ίδιο έλεγαν για το 2003, το 2004 και το 2005, αλλά τελικά έπεσαν έξω στις προβλέψεις τους και φέτος τα κέρδη είναι ισχυρά σε όλες σχεδόν τις μετοχικές αγορές!”.

Από την άλλη πλευρά, ειδικά για φέτος, που η εταιρική κερδοφορία και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ”φαίνεται” να χτυπάει νέα ρεκόρ, είναι γεγονός ότι μια μερίδα από τους συμμετέχοντες στις αγορές πιστεύει ότι από δω και πέρα τα κέρδη δεν μπορεί να συνεχίσουν να ανεβαίνουν με τόσο υψηλούς ρυθμούς.

Σημασία όμως δεν έχει μόνο το απόλυτο μέγεθος της κερδοφορίας και ο ρυθμός μείωσής της. Από μια απλή επιβράδυνση, που αποτελεί το καλύτερο σενάριο, έως μια κατάρρευση, όπως την περίοδο 2000-2002, οι διαφορές είναι μεγάλες, ενώ ο αντίχτυπος στις αγορές θα είναι πολύ διαφορετικός. Το πόσο θα μειωθούν τα κέρδη των εταιρειών συνεχίζει να είναι μια αναπάντητη ερώτηση στους διεθνείς κύκλους των θεσμικών επενδυτών.

Οι ”αρκούδες”, από τη μία πλευρά, φοβούνται σκληρή προσγείωση και επομένως συνιστούν μια πολύ αμυντική στρατηγική επένδυσης, ενώ από την άλλη οι ”ταύροι” προσδοκούν (αλλά και προεξοφλούν) μια ήπια προσγείωση των κερδών και δείχνουν διατεθειμένοι να αναλάβουν τον αυξημένο κίνδυνο επένδυσης.

* Μερική αναδημοσίευση από το φύλλο 438 της εφημερίδας ”Μέτοχος & Επενδύσεις”