Τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν επιδέχονται πολλαπλές ερμηνείες. Το θαύμα που ζητήθηκε από την Ελλάδα δεν είναι πραγματοποιήσιμο. Σε συνδυασμό δε με την ξεκάθαρα ανοδική τάση των επιτοκίων στην Ευρώπη, οι στόχοι του μνημονίου ανήκουν πλέον στη σφαίρα της φαντασίας.

Τι μπορεί να γίνει τώρα;

Η κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει την "επανεκκίνηση" που ζήτησε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, ώστε να ξεπεραστεί η μεταρρυθμιστική κόπωση των τελευταίων μηνών.

Έτσι, για λόγους ουσίας αλλά και συμβολισμού της "επανεκκίνησης" θα ήταν απολύτως λογικό να αναμένουμε έναν ανασχηματισμό μετά το Πάσχα και πριν από την επίσημη κατάθεση των νομοσχεδίων του μεσοπρόθεσμου προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, νέων μέτρων και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας.

Στη συνέχεια, και με δεδομένο ότι η Ε.Ε. έχει ήδη συναινέσει σε μιας μορφής αναδιάρθρωση των δανείων που λαμβάνει η Ελλάδα από την τρόικα (μέσω επιμήκυνσης και μείωσης των επιτοκίων), καθόλου δεν θα εξέπληττε τις αγορές μια πρόταση "εθελοντικής" επαναδιαμόρφωσης του ελληνικού χρέους προς ιδιώτες, με αντίστοιχους όρους ως προς τη διάρκεια και τα επιτόκια των ομολόγων.

Κάτι τέτοιο, άλλωστε, θα ικανοποιούσε και τα ισχυρά ευρωπαϊκά τραπεζικά συμφέροντα, που πολλά θα είχαν να χάσουν από ένα σημαντικό "κούρεμα" του ελληνικού χρέους.

Μία συμφωνία αυτού του είδους με τους ιδιώτες πιστωτές (πάντα βεβαίως με την υποστήριξη του ΔΝΤ και της Ε.Ε.) θα έδινε πόντους στην κυβέρνηση και την ευκαιρία να μιλήσει για ανάκτηση της ελληνικής αξιοπιστίας.

Ακόμη πιο μεγάλο θα ήταν το οικονομικό και πολιτικό όφελος αν στη συνέχεια άνοιγε ο δρόμος για επαναδιαπραγμάτευση των όρων του μνημονίου, ώστε να αντικατοπτρίζει τη νέα πραγματικότητα ως προς την εξέλιξη του χρέους και την αποπληρωμή τοκοχρεολυσίων. Κάτι τέτοιον δεν πρέπει να θεωρείται απίθανο, ιδίως αν η Ελλάδα πείσει ότι προσπαθεί με την απαιτούμενη ένταση.

Τυχόν βελτίωση στους όρους του μνημονίου θα περνούσε θετικό μήνυμα στην κοινή γνώμη, δίνοντας την αίσθηση ότι οι θυσίες που έγιναν αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς. Και επιπροσθέτως, θα άφηνε περισσότερο χώρο για τη λήψη αναπτυξιακών μέτρων, προκειμένου να ξεφύγει η χώρα από τον υφεσιακό κύκλο στον οποίο την εγκλωβίζουν οι ασφυκτικοί όροι του τρέχοντος μνημονίου.

Οι πολιτικές "ατέλειες" που δυσχεραίνουν τις εξελίξεις

Δυστυχώς, όμως, δεν ζούμε σε έναν τέλειο κόσμο. Όπως φάνηκε καθαρά και από το κείμενο του μνημονίου που υποχρεώθηκε να υπογράψει πέρυσι η Ελλάδα, πέραν της καθαρά οικονομικής λογικής, υπάρχουν και οι πολιτικές παράμετροι.

Το υφιστάμενο μνημόνιο εξυπηρέτησε την ανάγκη να φανεί ότι η Ελλάδα τιμωρείται, κάτι που ήταν απαραίτητο για να ικανοποιηθεί έστω και μερικώς η κοινή γνώμη των βορειοευρωπαϊκών κρατών. Γι' αυτό άλλωστε περιλάμβανε όρους (όπως η έναρξη αποπληρωμής των δανείων το 2013) που ήταν ακόμη και τότε πασιφανές ότι δεν πρόκειται να ικανοποιηθούν. Και βεβαίως λιγότερο από έναν χρόνο αργότερα, ξεκίνησαν οι συζητήσεις για παράταση της διάρκειας και βελτίωση των επιτοκίων.

Στο εσωτερικό της χώρας, στη φάση αυτή, κρίσιμο ρόλο θα παίξουν όχι μόνο οι πολιτικές ισορροπίες στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος αλλά και οι δυνατότητές του να απορροφήσει τους κραδασμούς που θα προκαλέσουν οι συνδεδεμένες με αυτό συνδικαλιστικές οργανώσεις (με κυρίαρχο ίσως παράδειγμα τη ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ), απέναντι σε θέματα κρατικής περιουσίας αλλά και σε σχέση με τη νέα δέσμη μέτρων.

Εάν οι ισορροπίες ανατραπούν, τότε δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, γεγονός που μπορεί να αλλάξει άρδην το σκηνικό στο οποίο έχουμε κινηθεί έως σήμερα, ανοίγοντας τον δρόμο σε απρόβλεπτες εξελίξεις.

Ομοίως, στο εξωτερικό, υπάρχει ο φόβος της μετάστασης στην περίπτωση οποιασδήποτε ρύθμισης του ελληνικού χρέους αλλά και η ενίσχυση των φυγόκεντρων -ως προς την Ε.Ε.- πολιτικών δυνάμεων, που απειλούν να αλλάξουν τους συσχετισμούς στα εύπορα κράτη του ευρωπαϊκού "πυρήνα". Και γι' αυτό λειτουργούν ως τροχοπέδη στη διατύπωση μιας ολοκληρωμένης ευρωλύσης για τα προβλήματα κρατικών χρεών που αντιμετωπίζει η γηραιά ήπειρος.

Υ.Γ.: Η επέκταση της χρονικής διάρκειας των ελληνικών ομολόγων και η μείωση των επιτοκίων ενδέχεται να μην αποδειχτούν αρκετές σε βάθος χρόνου, εφόσον δεν ληφθούν δραστικά μέτρα για τον περιορισμό των ελλειμμάτων και την επιστροφή σε πλεονασματικούς προϋπολογισμούς.

Ας μην ξεχνάμε ότι τα κράτη λειτουργούν με δάνεια που συνεχώς ανακυκλώνονται, εφόσον υπάρχει η πεποίθηση ότι μπορούν να πληρωθούν. Συνεπώς, η επίτευξη πλεονασματικών προϋπολογισμών έχει στην πράξη μεγαλύτερη σημασία από το απόλυτο μέγεθος του χρέους.

Που σημαίνει ότι ακόμη και σε αυτό το "θετικό σενάριο" όπου περιγράφηκε η ριζική "μεταρρύθμιση" στις δομές του ελληνικού κράτους και της ελληνικής οικονομίας με επίπονα μέτρα θα είναι απαραίτητη.



* To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.