Οι μπερδεμένες γραμμές της Ευρώπης

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία η Ευρώπη και ειδικά η Γερμανία εξαρτάτο ενεργειακά από τη Ρωσία και αμυντικά από τις ΗΠΑ. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις το οικονομικό όφελος, ελέω φθηνών υδρογονανθράκων αλλά και “δωρεάν” αμυντικής ασφάλειας, ήταν κολοσσιαίο.

Τρία χρόνια μετά, η πρώτη εξάρτηση έχει τερματιστεί αλλά όχι και η απαγκίστρωση από τη δεύτερη. Όσο κι αν επιμένουν περί του αντιθέτου φωνές των Βρυξελλών.Του λόγου το αληθές καταδεικνύουν οι εντελώς διαφορετικές γραμμές που ακολούθησαν χθες, από τη μία η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας και από την άλλη, ο -κατά πάσα βεβαιότητα απερχόμενος – Γερμανός Καγκελάριος, Όλαφ Σόλτς, στο ζήτημα των αμυντικών δαπανών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να αντικαταστήσει τις ΗΠΑ ηγούμενη της στρατιωτικής υποστήριξης της Ουκρανίας, «αν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν επιθυμούν να το κάνουν», δήλωνε χθες το μεσημέρι η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας.

Οι δηλώσεις της σημειώνονταν στον απόηχο των επανειλημμένων τοποθετήσεων του Ντ. Τραμπ περί τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία, μετά την ανάληψη των καθηκόντων του στην προεδρία των ΗΠΑ, στις 20 τρέχοντος, αν και, όπως πρόσθεσε η κα Κάλας, είναι «βέβαιη» ότι «η Ουάσιγκτον θα συνεχίσει τη στήριξή της προς την Ουκρανία».

Μόλις λίγη ώρα αργότερα, ωστόσο, ο  Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σόλτς διετύπωνε ένα ηχηρό “nein” στην απαίτηση του Τραμπ να αυξηθούν οι αμυντικές δαπάνες των μελών του ΝΑΤΟ στο 5% του ΑΕΠ τους, υπογραμμίζοντας ότι αυτό θα σήμαινε «πολλά χρήματα» για τον γερμανικό προϋπολογισμό. «Θεωρώ προτιμότερο να επικεντρωθούμε στα όσα έχει συμφωνήσει το ΝΑΤΟ εδώ και καιρό», είπε ο Σολτς, αναφερόμενος στην υποχρέωση των κρατών μελών του ΝΑΤΟ να επενδύουν το 2% του ΑΕΠ τους στις στρατιωτικές δαπάνες.

Πώς ακριβώς “συμβιβάζονται” αυτές οι δυο τοποθετήσεις, εντός πλαισίου λογικής;

Όταν το ισχυρότερο οικονομικά ευρωπαϊκό κράτος και τρίτο παγκοσμίως (ονομαστικό ΑΕΠ 2023 στα 4,46 τρισ. ευρώ) αρνείται να καλύψει τις δικές του, εθνικές, αμυντικές δαπάνες, στο αυξημένο ποσοστό που ζητούν οι ΗΠΑ, οι οποίες από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έχουν δαπανήσει αστρονομικά ποσά για την ευρωπαϊκή άμυνα, πώς είναι δυνατόν έστω και να ισχυρίζεται η ΕΕ ότι είναι σε θέση να υποκαταστήσει τον ρόλο των ΗΠΑ στην Ουκρανία; Πρόκειται για ένα πραγματικό διαζύγιο με την λογική, ιδίως υπό το φως της απειλής που συνιστά πλέον και για την ίδια την Ευρώπη, η Ρωσία.

Από αυτό το μετερίζι κάναμε λόγο χθες για ευρωπαϊκή κατάντια, υπό το φως της αμηχανίας των Βρυξελλών σε ό,τι αφορά στην άρνηση Τραμπ να αποκλείσει στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ κατά της… Γροιλανδίας και μόλις μία ημέρα μετά τη θέση της αμηχανίας κατέλαβε μία γνήσια … ιλαροτραγωδία.

Η ιλαρότητα προκύπτει από τη στιγμή που καταλύεται η κοινή λογική και αναδεικνύεται η αντίφαση μεταξύ Βρυξελλών και Βερολίνου και η τραγωδία από τη στιγμή και μετά που επιβεβαιώνεται η συνεχιζόμενη απροθυμία ακόμη και του ισχυρότερου ευρωπαϊκού κράτους να απαγκιστρωθεί από την άνεση και ασφάλεια που προσφέρει η αμερικανική αμυντική ομπρέλα.

Εάν, όμως, έχουν όντως έτσι τα πράγματα – και ουδέν οδηγεί σε διαφορετικό συμπέρασμα – τότε ποιο το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Δίχως ενιαία εξωτερική και αμυντική πολιτική και – κυριότερα – με το έλλειμμα ηγεσίας που σήμερα την χαρακτηρίζει, μόνον μελανό εμφανίζεται το μέλλον της Γηραιάς Ηπείρου.