Η στροφή της Ευρώπης προς τα ακροδεξιά

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Την προοπτική ανάληψης της εξουσίας στην Αυστρία από έναν πολιτικό σχηματισμό με επικεφαλής την ακροδεξιά, για πρώτη φορά μετά το τέλος του Β’ Π.Π., ανοίγει η  εντολή σχηματισμού κυβέρνησης που έλαβε χθες το Κόμμα της Ελευθερίας (FPÖ), υπό τον Χέρμπερτ Κικλ, από τον πρόεδρο της χώρας, Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν.

«Μόνος συνομιλητής» του FPÖ, το οποίο έλαβε ποσοστό 28,8% στις εκλογές του προηγουμένου Σεπτεμβρίου, αυξάνοντας την ισχύ του κατά 12,6 μονάδες από την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση, εμφανίζεται να είναι το Λαϊκό Κόμμα (OVP), το οποίο κατέλαβε την δεύτερη θέση στη συγκεκριμένη εκλογική αναμέτρηση.

Σε περίπτωση που οι συνομιλίες των δυο κομμάτων οδηγήσουν στον σχηματισμό κυβέρνησης στην Αυστρία, τα ηνία της εξουσίας θα κατέχει ένα ευρωσκεπτικιστικό και ρωσόφιλο κόμμα οι πολιτικές του οποίου είναι, όμως, περίπου ταυτόσημες με εκείνες του OVP σε ζητήματα μεταναστευτικής πολιτικής.

Πρόκειται, δε, για μία διαδικασία η οποία θα εξελίσσεται «παράλληλα» με την προεκλογική περίοδο στην γειτονική Γερμανία, όπου το επίσης ευρωσκεπτικιστικό εθνικιστικό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) εμφανίζεται ενισχυμένο στις δημοσκοπήσεις ενόψει των πρόωρων βουλευτικών εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου.

Το AfD επανέλαβε πρόσφατα την πρότασή του για  έξοδο της Γερμανίας από την ΕΕ και την Ευρωζώνη, αν και αναλυτές εκτιμούν ότι πρόκειται για μία λαϊκιστική και ανεφάρμοστη πρόταση, η οποία διατυπώνεται από την άνεση που παρέχει η θέση της αντιπολίτευσης.

Συνολικά, δε, το 2024 υπήρξε ένα έτος που είδε την Ευρώπη να «γέρνει» δεξιότερα, ενισχύοντας ακόμη και τμήματα του πολιτικού φάσματος που θεωρούνταν «ταμπού» μεταπολεμικά. Στην Ιταλία κυριαρχούν οι «Φρατέλι ντ' Ιτάλια», «Τα Αδέλφια της Ιταλίας» της Τζόρτζια Μελόνι, στην Γαλλία η ακροδεξιά σημείωσε επιτυχίες, όπως και στην Ολλανδία και βεβαίως στην Αυστρία. Εάν, δε, συνδυαστούν αυτές οι εξελίξεις με τον εδραιωμένο πλέον στην εξουσία της Ουγγαρίας Βίκτωρ Ορμπάν, τότε η εικόνα της «στροφής» ολοκληρώνεται.

Ως αποτέλεσμα αυτής της δεξιάς έως και ακροδεξιάς στροφής υπήρξε και – αναμένεται να ενταθεί – η «ενσωμάτωση» πολιτικών που προτάσσει, στην συνολική πολιτική της ΕΕ, όπως αυτή εκφράζεται τόσο από τις Βρυξέλλες όσο και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

«180 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες ψήφισαν τον περασμένο Ιούνιο το νέο Ευρωκοινοβούλιο και έδειξαν ότι επιθυμούν μια αλλαγή πορείας. Μια νέα πολιτική. Καταψήφισαν τους Πράσινους στο κοινοβούλιο», δηλώνει ο επικεφαλής της ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ.

Τα αίτια αυτής της μεταστροφής είναι, ενδεχομένως, ποικίλα. Μετά βεβαιότητας, όμως, συμπεριλαμβάνουν τόσο την οικονομική ανασφάλεια που βιώνει μία μεγάλη μερίδα Ευρωπαίων πολιτών εξαιτίας του κύματος ακρίβειας και της μείωσης της αγοραστικής τους ικανότητας, όσο και των ανησυχιών που επιφέρει η υπόθεση του μεταναστευτικού.

Πρόκειται για δυο ζητήματα τα οποία η ΕΕ απέτυχε έως τώρα να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά, τροφοδοτώντας έτσι τον ευρωσκεπτικισμό και τα πολιτικά άκρα που προτείνουν ακόμη και αποχώρηση από την ΕΕ. Πρόκειται για μία τάση η οποία θα εδραιωθεί και θα οδηγήσει την ΕΕ σε αποσύνθεση; Η απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα αφορά στον τρόπο και την αποφασιστικότητα με την οποία θα προσεγγίσει εφεξής αυτά τα δυο ζητήματα η ΕΕ.

Ένα είναι σίγουρο, ωστόσο. Ενόσω η ΕΕ παραμένει διστακτική και αναποφασιστική στην λήψη δραστικών πολιτικών, το φαινόμενο της στροφής προς τα άκρα θα εντείνεται.