Το ΝΑΤΟ, οι νεοφερμένοι και η άβουλη Ευρώπη

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η Φινλανδία και η Σουηδία, τα δύο πλέον πρόσφατα μέλη του ΝΑΤΟ και χώρες ιστορικά αντίπαλες της Ρωσίας, ζητούν την επιβολή και νέων κυρώσεων κατά της Μόσχας από την ΕΕ, αυτήν τη φορά για τον θάνατο του Ρώσου αντικαθεστωτικού Αλεξέι Ναβάλνι, στη φυλακή.

Εάν το αίτημά τους εγκριθεί από τα λοιπά μέλη της ΕΕ, θα πρόκειται για τον 14ο γύρο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, περίπου προ διετίας.

Αν και η ΕΕ διατείνεται ότι αυτές οι κυρώσεις οδηγούν σε συρρίκνωση τη ρωσική οικονομία, στην πραγματικότητα αυτή ανθεί. Είτε ως αποτέλεσμα της δραστηριοποίησης της πολεμικής της βιομηχανίας είτε χάρις στις ενεργειακές ανατιμήσεις, η ρωσική οικονομία αντιστέκεται σθεναρά και πάντως δεν υποχωρεί, όπως περιγράφει και ο φίλτατος Τάκης Μίχας.

Αντίθετα, η Ευρώπη ή τουλάχιστον οι κυριότερες οικονομίες της, όπως η γερμανική, νιώθουν βαρύ το αποτύπωμα αυτών των κυρώσεων, ιδίως στο ενεργειακό πεδίο, το οποίο ευλόγως συμπαρέσυρε στη διάρκεια της τελευταίας διετίας και τις τιμές σειράς αγαθών.

Πρόκειται για το απότοκο της πολιτικής εναπόθεσης του κύριου βάρους ενεργειακών προμηθειών στη Ρωσία. Πολιτική αντίστοιχη εκείνης που υιοθέτησε μεταπολεμικά η Ευρώπη, εναποθέτοντας την ευθύνη της αμυντικής της ασφάλειας στο ΝΑΤΟ, δηλαδή, στις ΗΠΑ.

Ακόμη και σήμερα, που ο πόλεμος βρίσκεται κυριολεκτικά στο κατώφλι της, στην Ουκρανία, η ΕΕ εμφανίζεται διχασμένη αναφορικά με τον επανεξοπλισμό της και πάντως σε ό,τι αφορά στη χρηματοδότηση αυτού του επανεξοπλισμού.

Η πρόταση περί χρηματοδότησης των κοινών αμυντικών προμηθειών μέσω της έκδοσης ευρωομολόγου, με την οποία ευθέως συντάχθηκε η Ελλάδα, οδηγήθηκε στις… ελληνικές καλένδες, καθώς στα συμπεράσματα της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ υπήρξε μόνο μία χαλαρή δέσμευση για τη διερεύνηση τρόπων χρηματοδότησης αυτών των προμηθειών και την υποβολή σχετικής έκθεσης, μετά από ένα τρίμηνο, τον Ιούνιο 2024.

Πρόκειται, φυσικά, για πολιτική «καθυστερήσεων», καθώς αντικατοπτρίζει την πάγια επιφυλακτικότητα με την οποία αντιμετωπίζει ο δημοσιονομικά εχέφρων ευρωπαϊκός Βορράς οποιαδήποτε προσπάθεια από κοινού άντλησης κεφαλαίων στην ΕΕ ή ακόμη και την Ευρωζώνη.

Μολονότι τόσο ο SSM όσο και το Ταμείο Ανάκαμψης συνιστούν σαφή παραδείγματα εξαιρέσεων αυτής της στάσης, ακόμη και σήμερα τούτη εκδηλώνεται σε όλο της το μεγαλείο, ανεξαρτήτως των κινδύνων που προβάλλουν για τη Γηραιά Ήπειρο. Εάν συνδυαστεί δε αυτή η πολιτική με την απουσία ενιαίας αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής στην ΕΕ, παρά τους ενιαίους… κινδύνους που αυτή αντιμετωπίζει, τότε τα πράγματα τίθενται στην πλήρη τους διάσταση. Αυτή της απουσίας πραγματικής βούλησης για την από κοινού αντιμετώπιση των προκλήσεων που βρίσκονται σήμερα ενώπιον της Ευρώπης.

Ενδεχομένως οι μνήμες του Β' Π.Π., οι οποίες παραμένουν νωπές για πολλούς και βρέθηκαν στο επίκεντρο για τη δημιουργία της ΕΕ, να αποτελούν την κυριότερη αιτία για την οποία πολλοί ακόμη αντιστέκονται στον επανεξοπλισμό κρατών όπως η Γερμανία.

Η διατήρηση, όμως, της πολιτικής εναπόθεσης της ευθύνης για την αμυντική ασφάλεια της Ευρώπης στις ΗΠΑ οδηγείται, εκ των πραγμάτων, στη… δύση της. Οι επερχόμενες εκλογές στις ΗΠΑ είναι πολύ πιθανόν να επαναπροσδιορίσουν τη στάση της υπερδύναμης και να ανοίξουν, συνεπακόλουθα, μία νέα εποχή στην ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια.

Είναι κάτι για το οποίο η ΕΕ οφείλει να είναι έτοιμη.