Η Ευρώπη και μία κόλλα χαρτί

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Κατ’ όνομα, η Ευρώπη χθες κέρδισε. Οι 26 κατόρθωσαν να ξεπεράσουν τις αντιρρήσεις του ενός, του Ούγγρου ηγέτη Βίκτωρα Ορμπάν και να συμφωνήσουν στη χορήγηση πακέτου στήριξης ύψους 50 δισ. ευρώ στην αμυνόμενη Ουκρανία «από την Ευρώπη των 27». Υπ’ αυτό το πρίσμα, κατόρθωσαν να επιδείξουν ένα ενιαίο μέτωπο στον αγώνα στήριξης της Ουκρανίας κατά της Ρωσίας.

Στην πραγματικότητα, όμως, η ΕΕ απέδειξε για ακόμη μία φορά ότι παραμένει δέσμια του όποιου κράτους- μέλους θελήσει να την εκβιάσει, για την εξασφάλιση των δικών του συμφερόντων, ακόμη κι αν το διακύβευμα αφορά στην ενότητά της και στην προάσπιση των πλέον θεμελιωδών αξιών της. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο Ορμπάν ήρθε ένα βήμα πλησιέστερα στο «ξεπάγωμα» κονδυλίων συνοχής ύψους 6,3 δισ. ευρώ, που ήταν στον «πάγο» ως αποτέλεσμα παραβιάσεων του κράτους δικαίου στην Ουγγαρία. Η υπόσχεση μίας θετικότερης ματιάς από την Κομισιόν, με μία γραμμή πρόσθετου κειμένου στα συμπεράσματα της Συνόδου του Δεκεμβρίου 2020, «βοήθησαν» τον Ορμπάν να άρει το βέτο του στα κονδύλια για την Ουκρανία.

Κι αν για τη μία εκ των δύο σημαντικότερων συρράξεων οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατόρθωσαν, μετά από μήνες, να φθάσουν σε ένα αίσιο αποτέλεσμα, για την άλλη σύρραξη, αυτή που μαίνεται στη Μέση Ανατολή, δεν κατόρθωσαν να βάλουν ούτε μία γραμμή στο κείμενο των συμπερασμάτων της χθεσινής συνόδου. Ούτε μία λέξη, για μία σύρραξη η οποία απειλεί με ανάφλεξη ολόκληρη την περιοχή και βεβαίως την άμεση γειτονιά μας.

«Εγώ δεν μάσησα τα λόγια μου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δεν περιποιεί τιμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση το γεγονός ότι δεν μπορέσαμε να καταλήξουμε για ακόμα μία φορά στα συμπεράσματα για τη Μέση Ανατολή. Και αυτό είναι κάτι το οποίο αδυνατίζει τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικά, σε μία εποχή όπου πολλοί άλλοι παίκτες φιλοδοξούν να παίξουν κάποιο ρόλο σε μια νέα ειρηνευτική προσπάθεια», είπε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε μία έμμεση πλην σαφή αναφορά στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η Τουρκία στην περιοχή.

Εδώ, βεβαίως, στο Μεσανατολικό, το «σκορ» του διχασμού δεν ήταν 26-1 αλλά πολύ πιο διευρυμένο, όπως μαρτυρούν πηγές με γνώση των συζητήσεων, γεγονός που αντικατοπτρίζει και το βάθος που χωρίζει τα εθνικά και πολιτικά συμφέροντα των κρατών που μετέχουν στο μπλοκ των 27.

Ακριβώς αυτό το χάσμα είναι που στέκει ως το κυριότερο εμπόδιο, ώστε να μπορέσει να αποκτήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, κάποια ημέρα, ενιαία εξωτερική και -ακόμη κυριότερα- αμυντική πολιτική.

Διότι, μπορεί η ΕΕ να αποφάσισε χθες να χρηματοδοτήσει τον αγώνα της Ουκρανίας, ενώ οι ΗΠΑ έχουν ακόμη παγωμένα κονδύλια άνω των 60 δισ. ευρώ που προορίζουν για τη συγκεκριμένη χώρα, όμως το κατόρθωσε μετά από μήνες αντιπαράθεσης και ενώ έκανε σαφείς υποχωρήσεις προς τον Ορμπάν, υποσχόμενη ευμενέστερη αντιμετώπιση του ζητήματος των παραβιάσεων στο κράτος δικαίου στην Ουγγαρία. Μάλλον μία Πύρρειος νίκη παρά η επίδειξη ενιαίου μετώπου και πυγμής.

Εάν, όμως, έχουν έτσι τα πράγματα σε ό,τι αφορά σε μία σύρραξη κυριολεκτικά μέσα στα πόδια της Ευρώπης, η οποία αφορά μάλιστα μία υπερδύναμη όπως η Ρωσία, τότε ποια θα μπορούσε να είναι η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε περίπτωση που απειληθούν τα σύνορα ενός κράτους-μέλους της; Πόσο μπορεί να βασίζεται η Ελλάδα στην κοινοτική στήριξη, εάν υλοποιηθεί η εξ Ανατολών απειλή;

Όλα αυτά συμβαίνουν δε σε μία εποχή κατά την οποία, υποτίθεται, ότι αναδεικνύεται ως αδιαμφισβήτητη η ανάγκη επανεξοπλισμού της Ευρώπης, υπό το φως των διαφόρων απειλών που αντιμετωπίζει και υποτίθεται έχει υπάρξει ένα ποιοτικό άλμα σκέψης προς αυτή την κατεύθυνση…

Προφανώς, ο δρόμος είναι ακόμη -αν μη τι άλλο- μακρύς, έως ότου υπάρξει μία ουσιαστικότερη προσέγγιση του στόχου για ενιαία εξωτερική και αμυντική πολιτική. Έως τότε, όμως, η ΕΕ δεν θα είναι τίποτε άλλο παρά μία «κουτσή» οντότητα... τυλιγμένη σε μία κόλλα χαρτί.