Ούτε από νόμους πάμε καλά

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Μολονότι είθισται να λέμε ότι «από νόμους πάμε καλά» και ότι για τα δεινά μας φταίει η μη εφαρμογή τους, στην πραγματικότητα, ουδέποτε η ποιότητα του νομοθετείν ήταν ιδιαίτερα υψηλή στην πατρίδα μας. Έρευνα της  διαΝΕΟσις, ήδη από εξαετίας, αποτυπώνει κατά τρόπο γλαφυρό την πολυνομία και την κακονομία που υφίσταται στην Ελλάδα καθώς και τις επιπτώσεις που έχει αυτό το φαινόμενο στην οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου.

Πρόκειται για μία εικόνα που οξύνεται, δε, στις περιόδους προ των εκλογών ή των διακοπών Χριστουγέννων, Πάσχα και καλοκαιριού, καθώς «άπαντες», των βουλευτών συμπεριλαμβανομένων, επιθυμούν να εκδράμουν στην περιφέρειά τους ή όπου δει. Έρευνα του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ), που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, λέει τα πράγματα με το όνομά τους: «Η ποιότητα της νομοθέτησης υποχωρεί σημαντικά πριν τη διακοπή εργασιών της Βουλής για εκλογές, καθώς και τις διακοπές του καλοκαιριού και των Χριστουγέννων, ενώ παράλληλα αυξάνεται σημαντικά ο αριθμός των τροπολογιών που ψηφίζονται».

Ακόμη και υπό το φως αυτών των πρακτικών και αυτών των κοινοβουλευτικών «παραδόσεων», όμως, όσα διαδραματίζονται αυτές τις ημέρες στο ελληνικό Κοινοβούλιο εκπλήσσουν κατά τρόπο ιδιαίτερα αρνητικό.

Μπαράζ τροπολογιών σε άσχετα με το αντικείμενο νομοσχέδια και δη την τελευταία στιγμή, πολυνομοσχέδια τα οποία αποτελούν ψηφιδωτά, με διατάξεις σειράς υπουργείων και νομοθετήματα τα οποία κυριολεκτικά προωθούνται την ύστατη ώρα, κατακλύζουν το Κοινοβούλιο και αποτυπώνουν την προχειρότητα με την οποία προωθείται η νομοθετική εργασία ενόψει της λήξης του έτους και της διακοπής των εργασιών της Βουλής. Όλα αυτά, δε, καθ’ υπέρβαση του άρθρου 74 του Συντάγματος, το οποίο προβλέπει, μεταξύ πολλών άλλων, ότι «νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που περιέχει διατάξεις άσχετες με το κύριο αντικείμενό τους δεν εισάγεται για συζήτηση».

Όλα αυτά, όμως, ελάχιστη υπηρεσία προσφέρουν στον τόπο. Αποτυπώνουν το χαμηλό επίπεδο οργάνωσης της ελληνικής κεντρικής διοίκησης, η οποία δεν αξιοποίησε, κατά τον προσήκοντα τρόπο το προηγούμενο χρονικό διάστημα, ώστε να προωθήσει τα όποια νομοθετήματα έπρεπε να προωθήσει και πλέον, υπό τη χρονική πίεση του τέλους του έτους, αναγκάζεται να προχωρήσει σε νομοθετικά εκτρώματα.

Εάν υπάρχει ένας λόγος για τον οποίο η δουλειά πρέπει να γίνεται σωστά, αυτός, δίχως άλλο, αφορά τόσο την ποιότητα της διαφάνειας και άρα της δημοκρατίας στον τόπο μας, όσο και εκείνην του νομοθετείν. Το δε μήνυμα που στέλνει η κυβέρνηση, τόσο εγχωρίως όσο και στο εξωτερικό επιδεικνύοντας σπουδή αυτού του είδους στη νομοθέτηση, είναι το χειρότερο δυνατό. Δημιουργεί «προηγούμενο» επί του οποίου, είναι βέβαιον, θα κτιστούν ακόμη μεγαλύτερες στρεβλώσεις.

Εάν προβλέπονται διαδικασίες ανοικτής διαβούλευσης και στη συνέχεια κοινοβουλευτικής συζήτησης επί των διαφόρων νομοθετημάτων, τούτο γίνεται ώστε να εντοπιστούν τυχόν λάθη ή αβλεψίες και να υπάρξουν οι κατάλληλες διορθώσεις. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, αυτά τα λάθη και αυτές οι αβλεψίες θα γίνουν νόμος του κράτους.

Αντίστοιχα, όταν δεν τηρούνται τα προβλεπόμενα ως προς το νομοθετείν, δηλαδή, όταν στην αιτιολογική έκθεση που πρέπει να συνοδεύει το νομοθέτημα δεν υπάρχουν επαρκείς εξηγήσεις ως προς τη σκοπιμότητά του ή δεν παρατίθενται στη συνέχεια οι διατάξεις που αντικαθίστανται, τότε εγκαταλείπουμε τη σφαίρα της διαφάνειας και εισερχόμαστε σε εκείνην της αδιαφάνειας.

Αυτή είναι όμως, φίλτατοι, η εικόνα των πραγμάτων στη δύση του 2023 και ουδεμία προσδοκία υπάρχει ότι κάτι καλύτερο, τουλάχιστον επ’ αυτού του ζητήματος, θα ανατείλει το 2024.