Το μοντέλο Ουγγαρίας για λύση του δημογραφικού

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Το υπαρξιακό στοίχημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, εξαιτίας του δημογραφικού της προβλήματος, συνιστά έναν γνήσιο εθνικό κίνδυνο, όπως τον χαρακτήρισε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε πρόσφατη ομιλία του.

Το 2022 «η χώρα κατέγραψε ουσιαστικά μία γέννηση ανά δύο θανάτους. Είναι ένα αρνητικό ισοζύγιο, το οποίο όμως, δυστυχώς, κλιμακώνεται εδώ και σχεδόν μισό αιώνα», σημείωσε μεταξύ άλλων ο κ. Μητσοτάκης, οι κυβερνήσεις του οποίου, τόσο κατά την προηγούμενη θητεία όσο και κατά την παρούσα, προχώρησαν, όντως, σε ορισμένα βήματα για την άμβλυνση του προβλήματος.

Αύξηση του αφορολόγητου ορίου για νοικοκυριά με παιδιά, το οποίο επεκτείνεται κατά ακόμη 1.000 ευρώ για κάθε παιδί, χορήγηση εφάπαξ επιδόματος 2.000 ευρώ για κάθε νέα γέννηση, αναδιαμόρφωση των γονικών αδειών, ενίσχυση των βρεφονηπιακών σταθμών και αύξηση των θέσεων που προσφέρουν, κ.ά. Φευ, όμως, όλα τούτα συνιστούν σταγόνα στον ωκεανό έναντι των δυσχερειών, οικονομικών και άλλων, με τις οποίες είναι αντιμέτωπα τα νέα ζευγάρια αλλά και συνολικά η ελληνική οικογένεια.

Το δημογραφικό, ευλόγως, δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα. Αφορά ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως μας θύμισε και ο υπουργός Εργασίας Α. Γεωργιάδης, και υπ’ αυτό το πρίσμα δεν θα ήταν άτοπο να κοιτούσαμε λύσεις που έχουν ήδη επιχειρηθεί αλλού.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ίσως, η περίπτωση της Ουγγαρίας, μιας χώρας 9,7 εκατ. κατοίκων, η οποία αν και εμφανίζει ακόμη πτωτικό ρυθμό γεννήσεων, 9,279 γεννήσεις ανά 1.000 κατοίκους, από το 2010 έως σήμερα έχει κατορθώσει να αυξήσει τον ρυθμό γεννήσεων κατά 25%, από 1,21 το 2010 σε 1,56 ανά γυναίκα το 2022, ανερχόμενη από τη χαμηλότερη θέση στη σχετική κλίμακα της ΕΕ σε επίπεδα ελαφρά υψηλότερα του μέσου κοινοτικού όρου των 1,5 γεννήσεων ανά γυναίκα.

Πώς όμως κατόρθωσε η συγκεκριμένη χώρα αυτό το επίτευγμα; Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα του
Politico, η χώρα δαπανά περί το 5% του ΑΕΠ της σε πολιτικές ενθάρρυνσης της δημιουργίας οικογενειών, συμπεριλαμβανομένων φοροαπαλλαγών, χαμηλότοκων δανείων για την αγορά στέγης για οικογένειες με παιδιά και δωρεάν παροχής εξωσωματικών γονιμοποιήσεων (IVF). Κυρίως, όπως επισημαίνεται, ώθηση υπήρξε και από μέτρα όπως η «αφορολόγητη μητέρα».

Συγκεκριμένα, με νόμο που τέθηκε σε εφαρμογή το 2020, τα υφιστάμενα φορολογικά βοηθήματα, η οικογενειακή φοροαπαλλαγή που ισχύει με εισοδηματικά κριτήρια για όλες τις οικογένειες και η επιπρόσθετη φοροαπαλλαγή που ισχύει ειδικά για νέα ζευγάρια, συμπληρώθηκαν με την πλήρη απαλλαγή φόρου για κάθε μητέρα με 4 ή περισσότερα παιδιά, έως το εισοδηματικό πλαφόν των 2.588 ευρώ ή 880.000 φιορινιών (HUF) μηνιαίως.

Ουσιαστικά πρόκειται για την κατάργηση της φορολογικής επιβάρυνσης για οικογένειες άνω των 4 τέκνων, η οποία έχει ως στόχο την αύξηση του αριθμού των γεννήσεων και άρα τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης με χρονικό ορίζοντα... 20ετίας.

Πρόκειται για ένα μέτρο το οποίο, αν και ενισχύει κυρίως τις οικογένειες μεσαίων ή και ανώτερων εισοδημάτων, που αποτελούν σχετικά μικρό ποσοστό επί του συνόλου των φορολογουμένων, είναι σαφώς ρηξικέλευθο και ελπίζεται ότι θα αναχαιτίσει τον ακόμη πτωτικό ρυθμό των γεννήσεων στη χώρα.

Η Ουγγαρία, υπ’ αυτό το πρίσμα, προχώρησε σε ορισμένες γενναίες δημοσιονομικές αποφάσεις για να αντιμετωπίσει ένα σοβαρό υπαρξιακό πρόβλημα. Για το ίδιο πρόβλημα, εδώ στην Ελλάδα, τι είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε;