Μια στάλα συναίνεση για το Σύνταγμα

Η υπό όρους και προϋποθέσεις πιθανότητα συναίνεσης που διαφάνηκε χθες εκ μέρους των κυριότερων πολιτικών σχηματισμών της χώρας σχετικά με την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, περί δημόσιων (ιδιωτικών) ΑΕΙ, δημιουργεί προσδοκίες για πιθανόν ευρύτερες συναινέσεις μεταξύ τους τόσο επί ζητημάτων συνταγματικής αναθεώρησης όσο και -ενδεχομένως- επί άλλων θεμάτων, όπως τα εθνικά.

Αν και από την παρούσα, προεκλογική, συγκυρία εξέλιπαν προσεγγίσεις αυτού του είδους μεταξύ τους, η αφορμή αυτής της προσέγγισης δόθηκε διά του Τύπου, με συνέντευξη που παραχώρησε στον διευθυντή της «Καθημερινής» Αλέξη Παπαχελά ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης, η οποία είδε χθες το φως της δημοσιότητας.

Σ' αυτήν επεσήμαινε, μεταξύ άλλων, ότι «η θέση μας για την παιδεία, και μιλάω και σε σχέση με το Σύνταγμα, είναι ότι δεν θα μπούμε εμπόδιο στην ίδρυση ενός ιδιωτικού πανεπιστημίου», αν και προσέθεσε, «αλλά προτεραιότητά μας είναι η ενίσχυση του δημόσιου πανεπιστημίου, της δημόσιας Παιδείας», τονίζοντας ότι η παροχή αυτής της συναίνεσης είναι υπό όρους και προϋποθέσεις επί του θέματος.

Τη σκυτάλη παρέλαβε λίγο αργότερα ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος ερωτηθείς σχετικά στη διάρκεια διακαναλικής συνέντευξης που παραχώρησε, χαρακτήρισε ως θετική τη στάση του κ. Ανδρουλάκη, αν και τόνισε ότι «δεν θα προχωρούσα σε καμία (σ.σ. συνταγματική) αλλαγή χωρίς τη συναίνεση ενός τουλάχιστον κόμματος».

Στην αντίστοιχου χαρακτήρα συνέντευξη που παραχώρησε στη συνέχεια ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Αλέξης Τσίπρας, αναφερόμενος ειδικά στο άρθρο 16 επεσήμανε: «Αν με έπειθε κάποιος ότι με την αναθεώρησή του θα είχαμε Χάρβαρντ, Κέμπριτζ και Οξφόρδη στην Ελλάδα, θα το συζητούσα», για να προσθέσει ευθύς αμέσως ότι «αλλά δεν πρόκειται γι' αυτό. Το σχέδιο είναι το ίδιο με εκείνο για την Υγεία: η ανώτατη Παιδεία να γίνει χώρος που θα ευνοείται η ιδιωτική κερδοφορία, με ταυτόχρονη υποβάθμιση των δημόσιων πανεπιστημίων, όπως υποβαθμίστηκε το ΕΣΥ».

Αν και οι αιτιάσεις κατά των πολιτικών τους αντιπάλων, οι αμφισβητήσεις και η ανταλλαγή κατηγοριών δεν έπαυσαν να χαρακτηρίζουν τα λεγόμενα των τριών ανδρών, επί παντός άλλου θέματος, η ύπαρξη κοινού εδάφους μεταξύ τους -εντός της ίδιας ημέρας και μάλιστα σε χρονικό διάστημα ολίγων ωρών- στο ζήτημα της αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος, έστω υπό όρους και προϋποθέσεις, δεν παύει να αποτελεί μια «θεάρεστη» εξέλιξη.

Μια εξέλιξη που δύναται να αποτελέσει, πρώτον, μια κοινή βάση διαλόγου, συμβιβασμών και πιθανώς σύγκλισης μεταξύ τους για ευρύτερα ζητήματα συνταγματικής αναθεώρησης και, δεύτερον, για θέματα εθνικού χαρακτήρα ή και άλλα. Κατ’ αυτό τον τρόπο, ικανοποιείται σε μεγάλο βαθμό η επιταγή του συνταγματικού νομοθέτη για ευρύτερες συναινέσεις, υπό το φως των διευρυμένων πλειοψηφιών και των διαδοχικών «Κοινοβουλίων» που έθεσε ως προϋποθέσεις για την εκάστοτε συνταγματική αναθεώρηση.

Αν και, όπως θύμισε χθες ο κ. Μητσοτάκης, τούτη δεν είναι δυνατή πριν το 2025, εξαιτίας των χρονικών περιθωρίων που προβλέπει το Σύνταγμα, το μεταξύ διάστημα προσφέρεται για διαβουλεύσεις προς αυτή την κατεύθυνση.

Υπ’ αυτό δε το πρίσμα, προσφέρεται ενδεχομένως και για μεγαλύτερη ώσμωση μεταξύ των κυριότερων πολιτικών δυνάμεων, με στόχο την εξασφάλιση συνθηκών συναίνεσης, φερειπείν, επί κρίσιμων εθνικών θεμάτων, τα οποία πιθανολογείται ότι θα ανακύψουν κατά το επόμενο διάστημα.