Το Σύνταγμα, οι 180 και η ουσία

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Στη συζήτηση περί αλαζονείας ή σεμνότητας ενόψει της επόμενης κάλπης, η οποία εξελίσσεται ατύπως πλην δημοσίως μεταξύ κορυφαίων στελεχών της κυβερνώσας παράταξης, στον απόηχο του θεαματικού αποτελέσματος που έφερε η ΝΔ στην αναμέτρηση της 21ης Μαΐου, υπάρχει και μία παράμετρος η οποία ετέθη χθες από την… αντίπερα όχθη.

Η όλη υπόθεση του εκλογικού αποτελέσματος της επόμενης κάλπης δεν αφορά μόνον τη δυνατότητα ή την αδυναμία της ΝΔ να εξασφαλίσει αυτοδυναμία ή ακόμη και πλειοψηφία 180 εδρών, βάσει του εκλογικού συστήματος της ενισχυμένης αναλογικής, όσο κυριότερα το είδος της διακυβέρνησης που μία πλειοψηφία αυτού του είδους θα μπορούσε να προσφέρει στη χώρα. Ιδίως, ενόψει του διακηρυγμένου στόχου της ΝΔ να προχωρήσει σε συνταγματική αναθεώρηση.

Έτσι, λοιπόν, όσο κι αν η χθεσινή τοποθέτηση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Α. Τσίπρα, περί «ασφυκτικών συνθηκών για τη Δημοκρατία», και περί ενός ενδεχομένως «ανεξέλεγκτου ηγεμόνα» υπό το φως του θεαματικού εκλογικού αποτελέσματος υπέρ της ΝΔ, αντικατοπτρίζει έως έναν βαθμό την πικρία και την απογοήτευση τόσο του ιδίου όσο και του κόμματος του οποίου ηγείται, δεν παύει να απηχεί και υπαρκτές ανησυχίες ενός ευρύτερου κύκλου ανθρώπων ως προς την ισχύ των θεσμών έναντι μίας κυβέρνησης που θα διαθέτει πλειοψηφία άνω των 180 εδρών στη Βουλή.

Κυριότερα, δε, αυτή η ανησυχία δεν εντοπίζεται μόνο σε όσα υποστήριξε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ περί σεβασμού ή απουσίας του, εκ μέρους της κυβέρνησης, στο κράτος δικαίου, όσο στο ενδεχόμενο η διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης να εκκινήσει βάσει των ψήφων μόνον ενός κόμματος.

Σύμφωνα με το άρθρο 110 του Συντάγματος, η αναθεώρησή του δύναται να πραγματοποιηθεί εάν εγκριθεί πρόταση ως προς αυτό, εκ μέρους τουλάχιστον 50 βουλευτών, με πλειοψηφία 180 βουλευτών στη διάρκεια δύο ψηφοφοριών, οι οποίες θα απέχουν η μία από την άλλη τουλάχιστον ένα μήνα.

Κατά την έγκριση αυτή καθορίζονται και ποιες διατάξεις του Συντάγματος πρέπει να αναθεωρηθούν. Εάν η αναθεώρηση αποφασιστεί από τη Βουλή, τότε η αμέσως επόμενη Βουλή αποφασίζει σχετικά με τις αναθεωρητέες διατάξεις.

Εάν στην αρχική έγκριση η απόφαση ελήφθη με πλειοψηφία τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών, (180) τότε κατά την επόμενη Βουλή, η έγκριση επί των αναθεωρητέων διατάξεων μπορεί να προχωρήσει στη βάση της απλής πλειοψηφίας των 151 βουλευτών. Εάν όχι, τότε απαιτείται πλειοψηφία 180 ψήφων.  

Τούτων δοθέντων είναι σαφές ότι η αναθεώρηση του Συντάγματος, όπως έχει προβλεφθεί στο ισχύον Σύνταγμα, αφορά μία ευρύτερα συναινετική διαδικασία, η οποία -κατά κανόνα- υπερβαίνει τις δυνάμεις της εκάστοτε κυβερνώσας παράταξης ή ακόμη και τη διάρκεια μίας Βουλής. Και τούτο διότι το Σύνταγμα, ως ο καταστατικός χάρτης της χώρας, οφείλει να χαίρει ευρύτερης αποδοχής και να μην εδράζεται μόνον στις όποιες θέσεις μίας πολιτικής παράταξης ή ενός κόμματος.

Υπό αυτό το πρίσμα, ακόμη κι αν η Νέα Δημοκρατία, ως πιθανότερος νικητής των επόμενων εκλογών, μπορέσει να εξασφαλίσει διευρυμένη πλειοψηφία έως και 180 κοινοβουλευτικών εδρών, θα όφειλε, στο πνεύμα του παρόντος Συντάγματος, να αναζητήσει ευρύτερες συναινέσεις στη Βουλή, ούτως ώστε η όποια αναθεωρητική διαδικασία προωθηθεί, να φέρει σφραγίδα συναίνεσης και όχι μόνον εκείνην της κυβερνώσας παράταξης.

Κατά τα λοιπά, φίλτατοι, το Σύνταγμα είναι ξεκάθαρο: εάν υφίσταται πλειοψηφία τουλάχιστον 180 βουλευτών, στην πρώτη Βουλή -ακόμη και εάν αυτή προέρχεται μόνον από ένα κόμμα-, τότε σε εκείνη που την ακολουθεί απαιτείται μόνον απλή πλειοψηφία για την αναθεώρηση των όποιων διατάξεων…