Κτηματαγορά εκτός σχεδίου και εκτός λογικής

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Ασφάλεια δικαίου, μία έννοια θεμελιώδης για τον λεγόμενο «προηγμένο κόσμο», προκύπτει αφενός όταν οι νόμοι είναι σαφείς, αφετέρου, όταν οι επιπτώσεις τους είναι προβλέψιμες για όσους υπόκεινται σε αυτούς.

Υπ’ αυτό το πρίσμα, η Ελλάδα δεν προσφέρει ασφάλεια δικαίου, τουλάχιστον στον τομέα της κτηματαγοράς, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη θέση της τόσο στον λεγόμενο «προηγμένο κόσμο» όσο και ως επενδυτικού προορισμού.

Δύο παραδείγματα, για την τεκμηρίωση των παραπάνω.

Πρώτον, η έκδοση δασικών χαρτών για περιοχές όπως η Αττική, βάσει των οποίων χαρακτηρίζονται ως δασικά τμήματα ιδιοκτησιών τα οποία ήδη έφεραν τον χαρακτηρισμό του «μη δασικού», βάσει γνωμοδοτήσεων των αρμόδιων δασικών υπηρεσιών και επί των οποίων είχαν ανεγερθεί απολύτως νόμιμα κτίσματα, βάσει οικοδομικών αδειών, των κατά τόπους πολεοδομικών υπηρεσιών.

Μολονότι οι υποθέσεις αυτές αφορούν πρόδηλα σφάλματα κατά τη σύνταξη των δασικών χαρτών, εναντίον των οποίων προσέφυγαν χιλιάδες ιδιοκτήτες-παθόντες και η αρμόδια δασική υπηρεσία ενέκρινε τα αιτήματά τους, εντούτοις οι σχετικές ιδιοκτησίες παραμένουν σε ομηρεία και δεν μπορούν να μεταβιβαστούν, καθώς εκκρεμεί από διετίας και πλέον η ανάρτηση κυρωμένων δασικών χαρτών σε σειρά περιοχών και βεβαίως στην Αττική, όπου εντοπίζεται το μεγαλύτερο μέρος του προβλήματος.

Δεύτερον, η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ, υπ' αριθ. 176/2023, βάσει της οποίας κρίνονται ως μη άρτια και οικοδομήσιμα οικόπεδα εκτός σχεδίου που δεν «βλέπουν» σε νόμιμο κοινόχρηστο δρόμο και είναι με άλλα λόγια «τυφλά». Και τούτο, παρά την ενδεχόμενη ύπαρξη νομίμως εκδοθέντων οικοδομικών αδειών για την ανέγερσή κτιρίων σε αυτά.

Εκπρόσωποι εμπλεκόμενων φορέων, συμπεριλαμβανομένων των συμβολαιογράφων, των δικηγόρων, τοπογράφων-μηχανικών και βεβαίως των ιδιοκτητών ύψωσαν χθες κραυγή διαμαρτυρίας σχετικά με την ανακολουθία της Πολιτείας, να εκδίδει οικοδομικές άδειες μέσω των αρμόδιων υπηρεσιών της και στη συνέχεια τούτες να καθίστανται άκυρες ενώπιον της δικαιοσύνης.

Τι είδους σαφήνεια έχει η νομοθεσία, όταν είναι αυτά τα αποτελέσματά της για τους πολίτες; Πόσο ασφαλείς μπορούν να αισθάνονται αυτοί οι πολίτες έναντι του νόμου και σε τι βαθμό υφίσταται ισονομία, όταν για τις μικροϊδιοκτησίες απαγορεύεται η ανέγερση οικιών, μολονότι έχουν εκδοθεί νόμιμες οικοδομικές άδειες ενώ για τις μεγάλες επενδύσεις σε ακίνητα, υφίστανται άλλοι κανόνες fast track σε ό,τι αφορά στην εκτός σχεδίου δόμηση;

Εντέλει, πόσο ίσοι είμαστε όλοι έναντι του νόμου και πώς γίνεται ορισμένοι να είναι πιο ίσοι από άλλους;

Αυτά τα δύο παραδείγματα είναι ενδεικτικά, μεταξύ πολλών άλλων, των προβλημάτων που υφίσταται σήμερα η ελληνική κτηματαγορά, η οποία εξακολουθεί να μη διαθέτει ολοκληρωμένο κτηματολόγιο, παρά τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα μας για την ολοκλήρωσή του εδώ και δεκαετίες και βεβαίως στη διάρκεια των μνημονίων.

Ενόσω, όμως, τούτα τα προβλήματα διατηρούνται, τόσο οι πολίτες, κάτοχοι των όποιων ιδιοκτησιών, όσο και οι όποιοι ξένοι ή εγχώριοι επενδυτές θα βρίσκονται ενώπιον ανασφάλειας δικαίου, με προφανείς επιπτώσεις στον βαθμό εμπιστοσύνης που θα τρέφουν έναντι της ελληνικής πολιτείας.

Υπ’ αυτό το πρίσμα και ενώ ο τόπος οδεύει σε -πιθανώς διπλές- εκλογές, ο πολιτικός κόσμος της χώρας οφείλει να τοποθετηθεί έναντι αυτών των προβλημάτων, ώστε οι χιλιάδες εμπλεκόμενοι πολίτες και ψηφοφόροι να μπορέσουν και οι ίδιοι να καθορίσουν τη στάση τους προ της κάλπης.

Περιουσίες απαξιώνονται ή τελούν υπό άτυπη ομηρεία και ο πολιτικός κόσμος εμφανίζεται να κωφεύει στο πρόβλημα. Πρέπει να υπάρξει ένα τέλος.