Το καλάθι του νοικοκυριού, η κόντρα, οι θεσμοί και η ουσία

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Το καλάθι του νοικοκυριού συνιστά ένα πείραμα εκ μέρους της κυβέρνησης, στη μάχη κατά του πληθωρισμού, με στόχο τη συγκράτηση των τιμών σε μία επιλεγμένη κατηγορία ειδών ευρείας κατανάλωσης, η οποία θα ανανεώνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Στη διάρκεια του τελευταίου δεκαπενθημέρου, αυτό το «καλάθι» βρίσκεται στο επίκεντρο διαλόγου μεταξύ του Υπουργείου Ανάπτυξης, εκπροσώπων των αλυσίδων λιανικών πωλήσεων και της ελληνικής μεταποίησης, για την αποσαφήνιση πτυχών του ενώ επ’ αυτού αναμένεται να αποφανθεί και η Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Την προηγουμένη Πέμπτη, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδ. Γεωργιάδης, ερωτηθείς, στη διάρκεια συνεδρίου για το καλάθι του νοικοκυριού, τόνισε ότι η διάταξη νόμου θα έρθει στη Βουλή την επόμενη εβδομάδα, ενώ εξήγησε ότι η καθυστέρηση οφείλεται στην παρέμβαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που ο ίδιος εκτιμά ότι θα βγάλει απόφαση μέσα στις επόμενες ημέρες.

Την ακριβώς επόμενη ημέρα, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού Γιάννης Λιανός, με δημόσια ανάρτησή του, υποστήριξε ότι η πρωτοβουλία του καλαθιού του καταναλωτή εξετάζεται κατά προτεραιότητα.

Συγκεκριμένα, δήλωσε ότι «χθες για πρώτη φορά λάβαμε επίσημες διευκρινίσεις για την πρωτοβουλία του καλαθιού του καταναλωτή και το εξετάζουμε κατά προτεραιότητα.

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού κάνει τη δουλειά της για την προστασία της ανταγωνιστικής δομής της αγοράς και του συμφέροντος των καταναλωτών. Καλό θα είναι πρωτοβουλίες με πιθανές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό να υπόκεινται σε προληπτικό έλεγχο, πριν τεθούν σε ισχύ.

Αυτό σίγουρα θα είχε επιταχύνει τις διαδικασίες, βελτιώνει τον σχεδιασμό και εξασφαλίζει ότι καμία πρωτοβουλία δεν θα αντιμετωπίσει προβλήματα με το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο, εξασφαλίζοντας έτσι τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις, αλλά και το δημόσιο συμφέρον».

Μία ημέρα μετά, το Σάββατο, η «αντιπαράθεση» συνεχίστηκε, με τον αναπληρωτή υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νίκο Παπαθανάση να δηλώνει ότι το καλάθι του νοικοκυριού θα ανακοινωθεί στις 2 Νοεμβρίου, θα διατηρείται για επτά μέρες και θα αλλάζει κάθε Τετάρτη. «Η Επιτροπή Ανταγωνισμού κάνει τη δουλειά της κι εμείς τη δική μας», σχολίασε ο ίδιος απαντώντας σε ερώτηση εάν θα έχει προλάβει η Επιτροπή να γνωμοδοτήσει τις επόμενες επτά ημέρες, καθώς, όπως είπε, η νομοθετική ρύθμιση θα έρθει στη Βουλή για ψήφιση εντός της προσεχούς εβδομάδας.

Με άλλα λόγια, στη διάρκεια της προηγούμενης εβδομάδας εξελίχθηκε ένας πόλεμος ανακοινώσεων μεταξύ της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και της Επιτροπής Ανταγωνισμού αναφορικά με το καλάθι του νοικοκυριού.

Ποιο το νόημα αυτής της αντιπαράθεσης και ποιο μήνυμα αποστέλλεται έτσι προς τις δυνάμεις της αγοράς αλλά και τον κάθε πολίτη, αφενός, ως προς τον σεβασμό της κεντρικής διοίκησης προς τις ανεξάρτητες αρχές, αφετέρου, ως προς το επίπεδο της μεταξύ τους συνεργασίας;

Τα τελευταία χρόνια, καλώς ή κακώς, η Ελλάδα έχει υιοθετήσει στο δίκαιό της κοινοτικές προβλέψεις περί της λειτουργίας ανεξάρτητων αρχών, δηλαδή, φορέων που θα λειτουργούν ανεξάρτητα από την εκάστοτε βούληση της κυβέρνησης, για την εποπτεία σειράς τομέων, μεταξύ των οποίων και ο Ανταγωνισμός.

Σήμερα, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης, υπό το προφανές βάρος που της δημιουργεί η ανάγκη χαλιναγώγησης των τιμών, την τρέχουσα -καταφανώς προεκλογική- περίοδο, αμφισβητεί με τις τοποθετήσεις της το συγκεκριμένο καθεστώς πραγμάτων.

Κατά πόσον μπορεί να υπάρξει όφελος, όμως, από την αμφισβήτηση των θεσμών, ιδίως σε καιρούς κρίσης όπως οι παρόντες; Κατά πόσον εξυπηρετείται ο κάθε πολίτης και συνολικά το κύρος των θεσμών;