Αμερικανικές ασκήσεις ισορροπίας στην Αν. Μεσόγειο

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Στον απόηχο του θορύβου που ξεσήκωσε το non paper το οποίο ενεχείρισε πρόσφατα η αμερικανική πλευρά στις κυβερνήσεις Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, σχετικά με τις ενστάσεις της στην κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου East Μed, δύο συμπεράσματα μπορούν ευχερώς να εξαχθούν:

Πρώτον -εάν υπήρχαν ποτέ αμφιβολίες περί αυτού-, η σημασία που εξακολουθούν να αποδίδουν οι ΗΠΑ στον ρόλο της Τουρκίας ως συμμάχου χώρας στην ευρύτερη περιοχή, παρά την όποια εξέλιξη των μεταξύ τους σχέσεων. Δεύτερον, η συνεχιζόμενη παροχή στήριξης προς την Ελλάδα, την Κύπρο και βεβαίως το Ισραήλ, ως προς τις επιδιώξεις τους στην ίδια γωνιά της Μεσογείου.

Πρόκειται για συμπεράσματα -εκ πρώτης όψεως- αντιφατικά, τα οποία, ωστόσο, ερμηνεύουν τη στόχευση των ΗΠΑ για την πολιτική ικανοποίηση όλων των εμπλεκόμενων πλευρών, επιβεβαιώνοντας τον πρωταγωνιστικό τους ρόλο στην περιοχή αλλά και την ανάγκη διατήρησης των σχέσεων αυτών των κρατών με την Ουάσιγκτον σε αγαστό επίπεδο.

Έτσι, με ένα άτυπο κείμενο, το οποίο ο απερχόμενος πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζ. Πάιατ χαρακτηρίζει ως «έκθεση» η οποία σφάλλει ως προς την (σ.σ. ιεράρχηση) της ατζέντας μας», οι ΗΠΑ εμφανίζονται να τάσσονται κατά της της κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου East Med, αλλά υπέρ των ηλεκτρικών διασυνδέσεων μεταξύ Ισραήλ, Ελλάδος, Κύπρου και ΕΕ για εμπορικούς και περιβαλλοντικούς λόγους. Υποστηρίζεται, παράλληλα, ότι η δημιουργία του East Med δημιουργεί εντάσεις στην Αν. Μεσόγειο, υπονοώντας εμμέσως πλην σαφώς τις ενστάσεις που εγείρει η Τουρκία.

Η κίνηση, η οποία σημειώνεται υπό το φως και των προβλέψεων του East Med Act αρχικώς εξελήφθη ως εγκατάλειψη των θέσεων των τριών εμπλεκόμενων κρατών στον αγωγό και ως εκ τούτου ως στήριξη της Τουρκίας.

Στην πραγματικότητα, όπως προκύπτει και από την ερμηνεία της δημόσιας τοποθέτησης του κ. Πάιατ, αφορά πρώτον, μία προσπάθεια πολιτικής «επανασύνδεσης» με την Τουρκία αλλά και ταυτόχρονης στήριξης των γεωπολιτικών επιδιώξεων Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου, αφού ενθαρρύνεται η δημιουργία τόσο του Euro-Asia Interconnector όσο και του Euro-Africa Interconnector.

Δεύτερον, αφορά στην πρόταξη παραμέτρων όπως η εμπορική βιωσιμότητα, περί της οποίας ανέκαθεν υπήρχαν αμφιβολίες και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την κατασκευή του East Med, αν και ως προς το τελευταίο αξίζει να σημειωθεί ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να στηρίζουν τη δημιουργία χερσαίων αγωγών μεταφοράς υδρογονανθράκων.

Υπό το φως όλων αυτών, το μείζον για την Ελλάδα παραμένει η στήριξη εκ μέρους της Ουάσιγκτον έργων τα οποία διέρχονται της ΑΟΖ που έχει ορίσει η χώρα μας με την Αίγυπτο, καθώς αυτή ήταν η πολιτική σκοπιμότητα, ευθύς εξαρχής, της προώθησης του αγωγού East Med, δεδομένης της αμφίβολης εμπορικής του βιωσιμότητας.

Πέραν τούτου, η τελευταία αμερικανική κίνηση επιδρά και ως υπενθύμιση του ειδικού βάρους που αποδίδει η Ουάσιγκτον στην Τουρκία, τις στοχεύσεις της οποίας επιχειρεί να ικανοποιήσει, τουλάχιστον έως έναν βαθμό, αυτό το μήνυμα των ΗΠΑ προς το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Κύπρο, με τελικό αποδέκτη βεβαίως την Άγκυρα.

Κατά πόσον πρόκειται για μία κίνηση που συνάδει με την έκταση στην οποία έχουν εξυπηρετηθεί οι αμερικανικές επιδιώξεις στην Ελλάδα, είναι -βεβαίως- ένα ερώτημα το οποίο εξακολουθεί να χρήζει απαντήσεως.