Οι φρούδες ελπίδες της Χάγης

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Το πάγιο ελληνικό αφήγημα περί της μόνης διαφοράς μας με τη γείτονα Τουρκία συνοψίζεται στο ανοικτό ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και κατά προέκταση της ΑΟΖ και στην περίπτωση αδιεξόδου στις μεταξύ μας επαφές, βάσει του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θάλασσας, στην παραπομπή του ζητήματος στη Χάγη, προς επίλυση.

Πρόκειται για ένα αφήγημα που προτάσσουμε διεθνώς, έναντι κάθε συνομιλητή, τονίζοντας με έμφαση τον σεβασμό που τρέφουμε στη διεθνή νομιμότητα και την προθυμία μας να εμπιστευτούμε την έκβαση ενός εθνικού ζητήματος μείζονος σημασίας, σε αυτό το διεθνές δικαστήριο. Ευελπιστούμε, δε, ότι δεδομένου του συνεχιζόμενου αδιεξόδου, η Τουρκία θα δεχθεί, βάσει ενός συνυποσχετικού το οποίο θα θέτει το πλαίσιο της διαφοράς, να παραπεμφθεί το συγκεκριμένο ζήτημα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Πρόκειται για φρούδες ελπίδες.

Η Τουρκία ουδεμία επιθυμία έχει να «επιλύσει» οτιδήποτε στο Αιγαίο ή στην Ανατ. Μεσόγειο, βάσει του διεθνούς ή οποιουδήποτε άλλου δικαίου, πλην εκείνου του «ισχυροτέρου».

Οι πράξεις της αλλά και τα λεγόμενά της το αποδεικνύουν. Από την υιοθέτηση του διαβόητου casus belli κατά της χώρας μας, με το οποίο καθιστά αιτία κήρυξης πολέμου κατά της Ελλάδας την άσκηση των νόμιμων δικαιωμάτων της για την επέκταση των χωρικών της υδάτων, έως τη σύναψη μνημονίου με τη Λιβύη, το οποίο αντίκειται σε κάθε έννοια του διεθνούς δικαίου, η Τουρκία έχει καταδείξει έμπρακτα ότι ουδένα σεβασμό τρέφει προς τη διεθνή νομιμότητα.

Μόνον εφέτος, δε, με τρεις διαφορετικές επιστολές του στον ΟΗΕ, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Τουρκίας Φεριντούν Σινιρλίογλου έχει περιγράψει ως «εκκρεμή» μεταξύ των δύο κρατών ζητήματα τα οποία άπτονται ευθέως ζητημάτων κυριαρχίας -εν προκειμένω, προφανώς, της ελληνικής-, τα οποία ουδεμία ελληνική κυβέρνηση θα διανοείτο να θέσει σε διεθνή διαπραγμάτευση ή διαιτησία.

Στις 13 Ιουλίου, στις 30 Σεπτεμβρίου και μόλις πρόσφατα, στις 19 Νοεμβρίου, ο κ. Σινιρλίογλου χαρακτήρισε ως υπεραπλουστευτικό τον προσδιορισμό ως μόνου εκκρεμούς ζητήματος εκείνου της υφαλοκρηπίδος και συμπεριέλαβε ζητήματα όπως το εύρος των χωρικών υδάτων και του εθνικού εναέριου χώρου, την κυριαρχία νησιών, νησίδων και βράχων, που -σύμφωνα με τον ίδιο - δεν παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα μέσω έγκυρων διεθνών πράξεων, την παραβίαση του αποστρατικοποιημένου καθεστώτος των νησιών Ανατολικού Αιγαίου από την Ελλάδα και το θέμα των περιοχών εξυπηρέτησης (FIR, SAR και NAVTEX).

Με άλλα λόγια, υιοθετώντας αυτό το απαράδεκτο πακέτο διεκδικήσεων, η Τουρκία απέκλεισε, εμμέσως πλην σαφώς, το ενδεχόμενο οποιασδήποτε προσπάθειας εξεύρεσης συμβιβαστικής λύσης στη Χάγη για το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ και μετατόπισε την ευθύνη απόρριψης τυχόν διευθέτησης της υπόθεσης από το Διεθνές Δικαστήριο, στην Ελλάδα.

Δίχως αμφιβολία, οποιαδήποτε συζήτηση μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας συνιστά, επί της ουσίας, διαπραγμάτευση και στο πλαίσιο κάθε διαπραγμάτευσης υποβάλλονται μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις, ώστε το έδαφος συμβιβασμού που τυχόν επιτευχθεί να αφορά νέες κατακτήσεις. Πρόκειται για μία τακτική απολύτως θεμιτή, η οποία εφαρμόζεται ευρέως και διεθνώς. Στην περίπτωση της Τουρκίας, ωστόσο, αυτές οι διεκδικήσεις τίθενται στο τραπέζι του διαλόγου με μόνο στόχο να τερματίσουν τον διάλογο, δίχως όμως με ανάληψη ευθύνης για αυτό το γεγονός.

Αντίθετα, επιδιώκεται να καταδειχθεί η Ελλάδα ως η χώρα που επιδεικνύει αδιαλλαξία, αρνούμενη τον διάλογο. Απροκάλυπτα, δε, η Τουρκία χρησιμοποιεί παρουσία ναυτικών δυνάμεων ώστε να αμφισβητήσει στην πράξη τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας, όπως έπραξε πρόσφατα στην περίπτωση των παρενοχλήσεων του ερευνητικού σκάφους Nautical Geo, στα νότια της Κρήτης.

Υπό το φως όλων αυτών, οφείλουμε να μην τρέφουμε αυταπάτες. Ελπίδες «διευθέτησης» στη Χάγη της ελληνοτουρκικής διαφοράς είναι μάταιες, καθώς το μόνο δίκαιο που ασπάζεται η Τουρκία είναι το δίκαιο του ισχυροτέρου. Αυτή είναι, εντέλει, η μόνη γλώσσα που αντιλαμβάνεται και αυτήν θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουμε.