Κάνε μία εξεταστική να... υπάρχει

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Ο συνταγματικός νομοθέτης προέβλεψε τη σύσταση Εξεταστικών Επιτροπών (Άρθρο 68 παρ.2), όπως και των λοιπών κοινοβουλευτικών βημάτων πριν την τακτική δικαιοσύνη (προκαταρκτική - προανακριτική) στο πλαίσιο των αναγκών διερεύνησης και ενδεχόμενης απόδοσης ευθυνών για παραβιάσεις της νομοθεσίας εκ μέρους πολιτικών προσώπων σε θέσεις ευθύνης (υπουργών κ.λπ.).

Κατά πόσον τούτο μπορεί να συμβεί όταν πολιτικοί αναλαμβάνουν να διερευνήσουν τις πράξεις πολιτικών, αποτελεί ενδεχομένως ένα ζήτημα, ωστόσο δεν μπορεί να απαντηθεί δίχως μία νέα συνταγματική αναθεώρηση. Κάτι το οποίο δεν μπορεί να συμβεί, πριν παρέλθει τουλάχιστον μία πενταετία από την τελευταία αναθεώρηση (2019) και δεν μεσολαβήσουν δύο κοινοβουλευτικές περίοδοι. Δηλαδή, σε περίπου μία... δεκαετία.

Υπ’ αυτό το πρίσμα, η θεσμική οδός της σύστασης μίας Εξεταστικής Επιτροπής (επιτρέπονται δύο ανά κοινοβουλευτική περίοδο) πέραν όλων των άλλων λόγων που την καθιστούν αναγκαία, είναι πολύτιμη και πρέπει να προστατεύεται καθώς αφορά ευθέως την αξιοπιστία του πολιτικού προσωπικού της χώρας. Πρωτίστως, εκείνων των προσώπων τα οποία βρίσκονται στο επίκεντρο της διαδικασίας διερεύνησης αλλά βεβαίως και όσων τους αποδίδουν τις όποιες κατηγορίες.

Αποτελεί, δε, διαχρονική υποχώρηση σε ό,τι αφορά στην προστασία του κύρους αυτής της θεσμικής διαδικασίας, η εντύπωση «πολιτικής υποκειμενικότητας» που τη συνοδεύει και η οποία ενισχύεται με την -κατά κανόνα- έκδοση διαφορετικών πορισμάτων εκ μέρους της πλειοψηφίας και της μειοψηφίας στο πέρας των εργασιών της εκάστοτε εξεταστικής επιτροπής.

Έτσι, λοιπόν, όταν ένα πολιτικό κόμμα, εν προκειμένω ο ΣΥΡΙΖΑ, ζητά τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής της Βουλής για τη διερεύνηση «πράξεων χειραγώγησης της κοινής γνώμης», τις οποίες αποδίδει στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, τότε επιχειρείται μία διττή μάχη εντυπώσεων και ουσίας.

Των μεν εντυπώσεων στην πολιτική σκηνή, της δε ουσίας, ενώπιον του ακροατηρίου, όταν και εφόσον φθάσουμε εκεί. Ο εκλογικός κύκλος, δε, με εκείνον της δικαιοσύνης σπάνια συμπίπτουν.

Είναι απαραίτητο άραγε να θυμίσουμε ότι μόλις εφέτος τον Ιούλιο παραπέμφθηκε στο Ειδικό Δικαστήριο ο κ. Ν. Παππάς για την υπόθεση του διαγωνισμού των τηλεοπτικών αδειών επί υπουργίας του, μετά από εργασίες μίας προανακριτικής επιτροπής που διήρκεσαν επί περίπου ένα πεντάμηνο και χαρακτηρίστηκαν από ιδιαίτερη ένταση και αντικρουόμενα πορίσματα;

Όπως επίσης, είναι απαραίτητο να θυμίσουμε ότι η χώρα έχει ήδη εισέλθει ατύπως σε κατάσταση προεκλογικής προετοιμασίας, παρά τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, πως η κυβέρνησή του θα εξαντλήσει τη συνταγματική θητεία της;

Ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι όντως τηρείται το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και ότι οι εθνικές εκλογές (κατά πάσα πιθανότητα διπλές, ελέω απλής αναλογικής) πραγματοποιούνται το 2023, ένα σημαντικό τμήμα του μεσολαβούντος διαστήματος θα επικαλυφθεί από τις εργασίες αυτής της Εξεταστικής Επιτροπής, εφόσον βεβαίως εγκριθεί η σύστασή της από τη Βουλή. Με άλλα λόγια, αν και θα έχει δοθεί χρόνος και χώρος για τη δημιουργία των όποιων εντυπώσεων, η μάχη της ουσίας εκ των πραγμάτων δεν θα έχει κριθεί.

Όσο κρίσιμη και απολύτως αναγκαία είναι η ύπαρξη διαφάνειας και βεβαίως λογοδοσίας στην πολιτική ζωή του τόπου, άλλο τόσο είναι και η προστασία των θεσμών που το πολίτευμά μας διαθέτει για την εξασφάλιση αυτού του στόχου.

Αποτελεί πάγια συνταγματική αδυναμία, κατά ευρεία ομολογία, η διερεύνηση πολιτικών από πολιτικούς. Τουλάχιστον, οι ίδιοι ας προστατεύσουν τα όποια θεσμικά εργαλεία διαθέτουν προς αυτή την κατεύθυνση...

Εάν τώρα έπραξε καλώς ή κακώς, ο όποιος επιχειρηματίας ή εφοπλιστής, επιστρέφοντας στην κυβέρνηση τα χρήματα που εισέπραξε από τη «λίστα Πέτσα», ας μην το κρίνουμε ένα χρόνο μετά... Πού ήταν τότε η δικαιοσύνη;