Παγκόσμιες ανατροπές και ελληνικά συμφέροντα

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Κατά πόσον είναι προετοιμασμένη σήμερα η Ελλάδα να ανταποκριθεί έναντι των γεωπολιτικών μεταβολών που παρατηρούνται παγκοσμίως; Στο πλευρό ποιων εκ των έως τώρα συμμάχων της θα βρεθεί και πώς ωφελούνται από αυτές τις αλλαγές οι παραδοσιακοί εχθροί της;

Στον απόηχο των θεαματικών ανατροπών στο Αφγανιστάν αλλά και εκείνων που συνδέονται με τη δημιουργία της AUKUS, ήτοι της συμμαχίας μεταξύ Αυστραλίας, Ηνωμένου Βασιλείου και ΗΠΑ, και των αντιδράσεων που αυτή προκάλεσε στη Γαλλία, οδηγώντας στην πρωτοφανή ανάκληση των πρέσβεων αυτής της χώρας από τις ΗΠΑ και την Αυστραλία, τίθενται σαφή ερωτήματα ως προς τον ρόλο παραδοσιακών συμμαχιών, όπως το ΝΑΤΟ, που πλέον καλούνται -και ως εξ αυτού του λόγου- να επαναπροσδιορίσουν την ατζέντα τους.

Όπως δήλωσε ο πρόεδρος της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ Ναύαρχος Ρομπ Μπάουερ, σε συνέντευξη Τύπου στο πλαίσιο του Συνεδρίου της Επιτροπής στην Αθήνα, 17-19 τρέχοντος, οι σχέσεις της Συμμαχίας «με τη Ρωσία βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου» ενώ χαρακτήρισε προκλητικές και τις ενέργειες της Κίνας σε επίπεδο διεθνών σχέσεων.

Αποτελεί σχήμα οξύμωρο, δε, ότι την ίδια ώρα που ο πρόεδρος της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ διετύπωνε αυτές τις παρατηρήσεις ως προς την κυριότερη πολιτικο-στρατιωτική συμμαχία της Δύσης, οι επικεφαλής εννέα ευρωπαϊκών κρατών της Μεσογείου (EUMED 9), με την παρουσία της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, διετύπωναν, μεταξύ άλλων, την ανάγκη σύστασης ενός πραγματικού ευρωστρατού, ως απάντηση στις προκλήσεις που εμφανίζονται έναντι της ΕΕ.

Σε πλήρη αρμονία με επισημάνσεις του προέδρου της Γαλλίας Εμ. Μακρόν, από την Αθήνα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επεσήμαινε «... την αναγκαιότητα της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, τη χάραξη του δικού της δρόμου στην άμυνα, την ασφάλεια, την ενέργεια, την οικονομία, την υγεία». Αποτύπωνε, δε, ευθέως το τρέχον δίλημμα περί των συμμαχιών μας αλλά και των ρόλων που καλούμαστε να αναλάβουμε, λέγοντας ότι «είναι προβλήματα που θέτουν, πια, επιτακτικά στο τραπέζι τα ίδια τα γεγονότα αλλά και οι πρόσφατες αναδιατάξεις στην παγκόσμια σκακιέρα. Είναι μία επιλογή που, προφανώς, προϋποθέτει νέους συνδυασμούς στο πλέγμα των συμμαχιών μας. Αλλά προβάλλει, πλέον, ως αδήριτος στόχος και για την επίτευξή του η Ελλάδα θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή».

Για να γίνει δε η εξίσωση ακόμη πιο περίπλοκη, η αναβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της Τουρκίας ως αποτέλεσμα των εξελίξεων στο Αφγανιστάν, θέτουν σε νέο φως τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και συνεπακόλουθα επαναπροσδιορίζουν συνολικά τον ρόλο που διαδραματίζει η Γαλλία στη Μεσόγειο. Όλα αυτά, δε, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται κυριολεκτικά μία ανάσα από την υπογραφή πενταετούς ανανέωσης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Στρατιωτικής Συνεργασίας με τις ΗΠΑ, βάσει της οποίας αυξάνεται σημαντικά η παρουσία των ΗΠΑ στη χώρα μας και στην ευρύτερη περιοχή.

Ευλόγως, εξελίξεις ακριβώς όπως αυτές οδηγούν την Ελλάδα σε ένα κομβικό σημείο και σε επιλογές οι οποίες θα καθορίσουν την πορεία της για σειρά ετών. Αυτές οι επιλογές, αυτές οι αποφάσεις, οι οποίες θα καθορίσουν ζητήματα τα οποία υπερβαίνουν τον συνταγματικό βίο οποιασδήποτε κυβέρνησης, θα ληφθούν στη χώρα μας δίχως ευρύτερη διαβούλευση; Με τη νομιμοποίηση μόνον της παρούσας κυβέρνησης;

Συνταγματικώς, προφανώς, τούτο είναι εφικτό. Εθνικά, ωστόσο, είναι η πλέον ενδεδειγμένη λύση; Όταν χώρες όπως η γείτονα ή οι ΗΠΑ διαθέτουν θεσμούς όπως το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, εμείς εξακολουθούμε να τους προσεγγίζουμε μόνον κατ’ όνομα και όχι επί της ουσίας.

Δίχως αμφιβολία, οι κανόνες του παγκόσμιου γεωστρατηγικού παιχνιδιού έχουν αλλάξει κατά τρόπο που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση. Εμείς θα παραμείνουμε σε αυτό το παιχνίδι, βάσει των… παλιών κανόνων ή θα ήταν σκόπιμο να υπάρξει συναίνεση, τουλάχιστον επί των εθνικών θεμάτων;