Το κόλπο Ερντογάν στον διάλογο με Ελλάδα

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η δυνατότητα απευθείας συνομιλιών μεταξύ ηγετών κρατών, ιδίως όταν υπάρχουν εντάσεις όπως αυτές που χαρακτηρίζουν τις σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας, ενίοτε μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη. Δεν μπορεί όμως να υποκαταστήσει είτε τις θεσμοθετημένες οδούς επικοινωνίας μεταξύ κρατών είτε το πλαίσιο των «συμμαχιών» στις οποίες αυτά εντάσσονται.

Υπ’ αυτό το πρίσμα, όσο ευπρόσδεκτος κι αν είναι ο προτεινόμενος απευθείας διάλογος μεταξύ της διπλωματικής συμβούλου του πρωθυπουργού, πρέσβεως Ελένης Σουρανή και του συμβούλου του κ. Ρ.Τ. Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, στον οποίο αναφέρθηκε χθες ο Τούρκος πρόεδρος, με δηλώσεις του προς εκπροσώπους του Τύπου, δεν παύει να συνιστά μία παρέκκλιση, η οποία δυνητικά ελλοχεύει κινδύνους.

Κυρίως, διότι με τις «απευθείας» συνομιλίες επιτυγχάνεται ο πάγιος στόχος της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής να καταστεί ο όποιος διάλογος ένα ελληνοτουρκικό ζήτημα και όχι ένα ευρωτουρκικό, όπως έχει επιτύχει η Ελλάδα, αλλά και επειδή εμφανίζεται να παρακάμπτει την οδό των υπουργείων Εξωτερικών, ανοίγοντας την πόρτα σε πολλαπλές ερμηνείες της ακολουθούμενης εξωτερικής πολιτικής.

Σύμφωνα με όσα είδαν χθες το φως της δημοσιότητας, ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι κατά τις πρόσφατες συνομιλίες του με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, του είπε: «Ας μη φέρουμε ανάμεσά μας τρίτα μέρη, θεσμικά όργανα ή κράτη, αν είναι να προχωρήσουμε, ας κάνουμε αυτή τη δουλειά μαζί. Ας συναντηθεί ο δικός μου αντιπρόσωπος με τον δικό σου αντιπρόσωπο και ας μας ενημερώσουν. Μετά ας συναντηθούμε εμείς. Τα βήματα ας τα κάνουμε με αυτό τον τρόπο».

Πρόσθεσε, δε, ώστε να μην υπάρχουν αμφιβολίες ως προς τις προθέσεις του, ότι «θεωρώ πως αυτό ήταν το πιο σημαντικό πράγμα που συμφωνήσαμε. Ελπίζω πως στο εξής, δεν θα έχουμε ενδιάμεσους στις συνομιλίες μας με την Ελλάδα, παρά μόνο τους ειδικούς μας εκπροσώπους. Νομίζω πως η συνάντηση με τον Μητσοτάκη πήγε καλά και όλα θα είναι εντάξει μετά από αυτή».

Σε ελεύθερη μετάφραση, ο Τούρκος πρόεδρος είπε δηλαδή, προς τον Έλληνα πρωθυπουργό: «Ας αφήσουμε εκτός συζήτησης ΕΕ και ΗΠΑ και ας συζητάμε μεταξύ μας». Εξαίρεσε, δε, από αυτόν τον διάλογο ακόμη και τα εκατέρωθεν υπουργεία Εξωτερικών, ελπίζοντας, ενδεχομένως, σε ηπιότερη προσέγγιση των πραγμάτων από το Μέγαρο Μαξίμου.

Αυτό που σαφώς, δε, υποκρύπτει η συγκεκριμένη κίνηση του Τούρκου προέδρου είναι η επιθυμία του ο ελληνοτουρκικός διάλογος να διεξαχθεί εκτός του πλαισίου που ορίζει το Διεθνές Δίκαιο και να υπερισχύσει έτσι το δίκαιο του ισχυροτέρου.

Από ελληνικής πλευράς, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, δεν έχει υπάρξει σχολιασμός των συγκεκριμένων δηλώσεων του κ. Ερντογάν και είναι άγνωστο κατά πόσον όντως θα υπάρξει. Θα εξέπληττε ωστόσο εάν η Αθήνα αποφάσιζε να απεμπολήσει όσα κατέκτησε, όταν κατέστησε τον διάλογο μεταξύ των δύο πλευρών μία ευρωτουρκική υπόθεση. Όπως επίσης θα εξέπληττε τυχόν παραγκωνισμός των θεσμοθετημένων οδών διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών, χάριν μίας υποτιθέμενης «προνομιακής» οδού επικοινωνίας.

Όσο καταλυτικός ή κομβικός κι αν υπήρξε ο ρόλος της κας Ε. Σουρανή και του κ. Ι. Καλίν, στη μέχρι τούδε επικοινωνία Αθηνών - Άγκυρας, αδυνατεί να υποκαταστήσει το πλαίσιο που τόσο πάσχισε η Ελλάδα να εξασφαλίσει, ώστε να καταστήσει τα ελληνοτουρκικά μία ευρωπαϊκή υπόθεση. Όπως αντίστοιχα θα ισοδυναμούσε με απεμπόληση του οφέλους που συνεπάγεται για τη χώρα μας ο αναπροσανατολισμός της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής αλλά και η αναβάθμιση της αμυντικής συμφωνίας Ελλάδας - ΗΠΑ.

Συμπαθή τα τερτίπια Ερντογάν αλλά και... επικίνδυνα.