Το μέρισμα της πανδημίας

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Την ίδια ώρα που η διεθνής κοινότητα εμφανίζεται να ερίζει γύρω από την ιδέα επιβολής ενός παγκόσμιου ελάχιστου εταιρικού φόρου ως τρόπου αποφυγής των λεγόμενων «φορολογικών παραδείσων», μία άλλη ιδέα -και πάλι από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού- έρχεται στο προσκήνιο.

Το «μοίρασμα» των κερδών της κρίσης ή, ακριβέστερα, κατά το ΔΝΤ που φέρει την πατρότητα της ιδέας, η επιβολή ενός έκτακτου φόρου, κάτι σαν τον δικό μας φόρο αλληλεγγύης, προς όσους έχουν υψηλά εισοδήματα και προς τις εταιρείες εκείνες οι οποίες καταφανώς αύξησαν τα κέρδη τους εν μέσω της πανδημίας και της οικονομικής λαίλαπας που τη συνόδευσε. Χαρακτηριστικά παραδείγματα θα μπορούσε να θεωρήσει κανείς, ενδεχομένως, τις φαρμακευτικές, τις τηλεπικοινωνιακές, τους διαδικτυακούς κολοσσούς, τις εταιρείες διανομών, τα σούπερ μάρκετ κ.ο.κ.

Πρόκειται για δύο ανεξάρτητες πλην «παράλληλες» ιδέες, οι οποίες προέρχονται, η μεν πρώτη από την υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ (και πρώην ισχυρά κυρία της FED) Τζάνετ Γέλεν και η δεύτερη από το ΔΝΤ και κατατείνουν, αφενός, στην εξασφάλιση ενός τρόπου αποφυγής φαινομένων μεταφοράς κερδών σε φορολογικούς παραδείσους και άρα αποφυγής φορολόγησης -πρακτική στην οποία εντρυφούν κυρίως πολυεθνικοί κολοσσοί- και αφετέρου, ενός δικαιότερου μοιράσματος της πίτας σε καιρούς κρίσης, όπως οι παρόντες. Αμφότερες, δε, εκτιμάται ότι θα οδηγούσαν στο κλείσιμο της ψαλίδας και στη μείωση των ανισοτήτων που δημιούργησαν η οικονομική κρίση και τα πολλαπλά lockdowns.

Κατά τον Βίτορ Γκάσπαρ, επικεφαλής του ΔΝΤ για δημοσιονομικά ζητήματα, (FT) μια συμβολική αύξηση της φορολόγησης σε αυτούς που ευνοήθηκαν πέρυσι θα ενίσχυε την κοινωνική συνοχή ακόμα και αν δεν υπήρχε πιεστική ανάγκη για κάποια δημοσιονομική προσαρμογή.

Αν και η παρακολούθηση της συζήτησης -σε παγκόσμιο επίπεδο- σχετικά με τον προσδιορισμό των λεγομένων «υψηλών εισοδημάτων» υπόσχεται έντονες συγκινήσεις, δεδομένου του τι ακριβώς εκτιμά ως «υψηλά» ο έφορος στην Ελλάδα ή στις ΗΠΑ, ουδεμία αμφιβολία υπάρχει ότι η πρόταση του ΔΝΤ έχει ουσία.

Η παρούσα πανδημία, το τέλος της οποίας αποτελεί ακόμη ζητούμενο, συνοδεύτηκε από μία πρωτοφανή οικονομική κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και από μία εξίσου πρωτοφανή ευκαιρία πλουτισμού για τις εταιρείες εκείνες οι υπηρεσίες των οποίων έτυχαν ζήτησης εξαιτίας αυτής της πανδημίας. Αποτελεί, λοιπόν, λογικό επόμενο να διαθέσουν ένα μέρισμα από αυτά τα υπερκέρδη, χάριν όσων γνώρισαν την οικονομική δυσπραγία εξαιτίας της πανδημίας. Ως προς αυτό, έχει δίκιο ο φίλτατος Γκασπάρ.

Αρκεί, βεβαίως, να μη διυλίσουμε τον κώνωπα… ώστε να καταπιούμε την καμήλα! Εάν οι πολυεθνικοί κολοσσοί και όσοι άλλοι φίλτατοι επιδίδονται στην απόκρυψη κερδών, με τη μεταφορά τους σε φορολογικούς παραδείσους, αφεθούν να δρουν δίχως έλεγχο, τότε μικρή σημασία έχουν τα περί μερίσματος της πανδημίας και τα λοιπά συναφή. Τι να φορολογηθεί, όταν αυτό έχει βγάλει ήδη «φτερά»; 

Υπ’ αυτό το πρίσμα, οι συζητήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, με τη συμμετοχή περίπου 140 κρατών, στον ΟΟΣΑ, στο ΔΝΤ και βεβαίως σε διακρατικό επίπεδο (χαρακτηριστική η κατ’ αρχάς αποδοχή της πρότασης Γέλεν από Γαλλία και Γερμανία) για το ζήτημα της διεθνούς φορολογίας βρίσκονται στο επίκεντρο των προσπαθειών εξασφάλισης κάποιου είδους ισονομίας, διεθνώς. 

Ως προς αυτό, δε, είναι ευτύχημα ότι πλέον ο ένοικος του Λευκού Οίκου ακούει στο όνομα Μπάιντεν και όχι Τραμπ…