Η όμορφη Ευρώπη όμορφα «καίγεται»

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Οι λόγοι για τη δημιουργία του ενιαίου ευρωπαϊκού σχήματος που ακούει στο όνομα «Ευρωπαϊκή Ένωση» δεν είναι της παρούσης. Η μέθοδος όμως που ακολουθήθηκε για τη δημιουργία του είναι,  καθώς χθες η Ιταλία πρωτοστάτησε στην κατακρήμνιση ενός εκ των κυριότερων πυλώνων αυτού του οικοδομήματος: του ελευθέρου εμπορίου.

«Αξιοποιώντας» ευρωπαϊκούς κανονισμούς που θεσπίστηκαν μόλις τον Ιανουάριο φέτος, εκ μέρους της Κομισιόν, εμπόδισε τη φαρμακευτική εταιρεία AstraZeneca από την εξαγωγή 250.000 δόσεων του εμβολίου της κατά της Covid-19 στην Αυστραλία.

Πρόκειται για την πρώτη εφαρμογή  αυτού του κανονιστικού πλαισίου, το οποίο θεσμοθετήθηκε στον απόηχο τόσο των αυξημένων εξαγωγών εμβολίων προς το Ηνωμένο Βασίλειο όσο και της ανακοίνωσης των εμπλεκόμενων φαρμακευτικών εταιρειών για μειωμένες παραδόσεις εμβολίων προς την ΕΕ.

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά γι' αυτή την υπόθεση, η Ιταλία ενημέρωσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν προχωρήσει στο συγκεκριμένο εξαγωγικό «μπλόκο». Ωστόσο, αν και η Κομισιόν είχε τη δυνατότητα να ασκήσει βέτο, δεν το έπραξε.

Υπό το διαμφισβητούμενο νέο καθεστώς κανόνων, κατασκευαστές εμβολίων οφείλουν να λάβουν την έγκριση των εθνικών κυβερνήσεων στην επικράτεια των οποίων παράγουν τα εμβόλιά τους, για να μπορέσουν να τα εξαγάγουν σε χώρες εκτός ΕΕ. Τον Ιανουάριο, η AstraZeneca ανακοίνωσε μία τερατώδη υστέρηση στις παραδόσεις εμβολίων στην ΕΕ, από 100 εκατ. δόσεις σε 40 εκατ. δόσεις για το Α’ τρίμηνο, επικαλούμενη προβλήματα παραγωγής.

Η κίνηση της Ιταλίας, όσο αναγκαία ή επιτακτική για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας κι αν χαρακτηριστεί, συνιστά την πρώτη έμπρακτη εφαρμογή ενός ευρωπαϊκού κανονισμού που αντιβαίνει στο πνεύμα μίας εκ των βασικών ελευθεριών επί των οποίων εδράζεται το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Η ελεύθερη διακίνηση αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίου και πολιτών μπορεί να θεσπίστηκε για το εσωτερικό της ΕΕ, όμως αντανακλά την πεμπτουσία του ευρωπαϊκού πνεύματος σε ό,τι αφορά στο εμπόριο και στη διακίνηση κεφαλαίων και πολιτών καθώς θεωρούνται ως τα κυριότερα επιτεύγματα του όλου μορφώματος που ακούει στο όνομα Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Ιταλία, βέβαια, μπορεί να πρωτοστάτησε στην παραβίαση της ελεύθερης διακίνησης προϊόντων, όμως θύμα αυτής της πανδημίας έχει υπάρξει και η ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών και μάλιστα από τα πρώτα στάδια εκδήλωσης της κρίσης, καθώς μεμονωμένα κράτη-μέλη προχώρησαν στο κλείσιμο των συνόρων τους, δίχως να περιμένουν καν ενιαίο ευρωπαϊκό συντονισμό.

Υπ’ αυτό το πρίσμα, το έδαφος είχε ήδη προλειανθεί για τη χθεσινή εξέλιξη, καταδεικνύοντας την ευκολία με την οποία καταρρίπτονται μία προς μία οι θεμελιώδεις αρχές και αξίες της ΕΕ.

Ούτως ή άλλως, κράτη-μέλη όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία, καθώς και οι λοιπές της ομάδος Βίζενγκραντ, έχουν δώσει λαμπρά παραδείγματα και κατά το παρελθόν, μεσούσης  της μεταναστευτικής κρίσης, ως προς τη δυνατότητα κατάρριψης αυτών των ευρωπαϊκών επιτευγμάτων, με το κλείσιμο των συνόρων τους στο προσφυγικό/μεταναστευτικό ρεύμα.

Κινήσεις όπως αυτές ίσως θα όφειλαν να μην ξενίζουν. Δεν παύουν όμως να καθιστούν σαφές ότι δίχως μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ενοποίηση, το περίφημο “integration”, το όλο οικοδόμημα παραμένει ιδιαίτερα ευάλωτο σε κρίσεις και προκλήσεις.

Ούτως ή άλλως, δίχως ενιαία εξωτερική και αμυντική πολιτική, τα θεμέλιά του είναι σαθρά. Κάτι που είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε και στη χώρα μας εσχάτως, επ’ αφορμή της στάσης της Γερμανίας στα ελληνο-τουρκικά!