Η Μεσόγειος και το αβάσταχτο κόστος του συμβιβασμού

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Συμβιβασμός νοείται όταν αμφότερες οι διαπραγματευόμενες πλευρές κάνουν παραχωρήσεις για την επίτευξη συμφωνίας. Υπό αυτό το πρίσμα, οι κυβερνήσεις στην Αθήνα και την Άγκυρα είναι δέσμιες του εύρους και της έντασης των αντιδράσεων που θα εγείρει η ένθεν και ένθεν αντιπολίτευσή τους, σε όποιο είδος συμφωνίας -και παραχωρήσεων- κι αν καταλήξουν, όποτε κι αν υπάρξουν μεταξύ τους συνομιλίες για τη διευθέτηση των όποιων διαφορών.

Ακόμη κι αν υποθέσουμε, χάριν συζήτησης και μόνον, ότι καταβάλλεται ουσιαστική προσπάθεια διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών, ανεξαρτήτως πλαισίου και «στέγης», υπάρχει ποτέ πιθανότατα εξεύρεσης κοινού εδάφους μεταξύ Ελλάδος - Τουρκίας, δίχως την πρόκληση αντιδράσεων, είτε από «δεξιά» είτε από «αριστερά» για την κυβέρνηση Μητσοτάκη; Ομοίως, υφίσταται αντίστοιχη πιθανότητα για τον Ρ.Τ. Ερντογάν, είτε -ακόμη και από τον συγκυβερνώντα ακροδεξιό Μπαχτσελί-, είτε από τους κεμαλικούς;

Υπό αυτό το πρίσμα, το ενδεχόμενο προσφυγής στη Χάγη, στο Αμβούργο ή εντέλει σε κάποιου είδους διεθνή διαιτησία θα μπορούσε να προσφέρει τουλάχιστον την επίφαση τήρησης της διεθνούς νομιμότητας, παρέχοντας έτσι σε αμφότερες τις πλευρές την πολιτική νομιμοποίηση υπεράσπισης των «επιτευγμάτων» τους στα εσωτερικά τους ακροατήρια.

Έτσι, λοιπόν, η ευκαιρία διαλόγου που δίνεται στις δύο πλευρές, είτε κατά μόνας είτε υπό τη σκέπη αυτής της αμφιλεγόμενης διάσκεψης των χωρών της Μεσογείου στην οποία αναφέρθηκε το κοινό ανακοινωθέν της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, κατ’ αρχάς εκτονώνει την ένταση στο πεδίο και αφετέρου, παρέχει πολύτιμο χρόνο σε αμφότερες τις πλευρές να ανασυνταχθούν.

Ο μεν, πάντα φίλτατος, Κυριάκος Μητσοτάκης μπορεί δικαίως να υποστηρίζει ότι το σύνολο των ελληνικών θέσεων έγινε δεκτό, καθώς τέθηκε χρονοδιάγραμμα έως τον Δεκέμβριο για την επιβολή κυρώσεων κ.λπ., ο δε Ερντογάν μπορεί να υπερηφανεύεται ότι απέφυγε τις κυρώσεις, «παίζοντας» -μετά τη Μόσχα και την Ουάσινγκτον- και την ΕΕ. Σε αντάλλαγμα και η διαφαινόμενη -υπό εξέλιξη- αποχώρηση του Yavuz από την κυπριακή ΑΟΖ αλλά όχι και του Barbaros.

Πρόκειται για μία διαδικασία η οποία εξηγεί τόσο την άρση του βέτο Αναστασιάδη κατά το πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όσο και μέρος της επιχειρηματολογίας Μέρκελ προς Ελλάδα και Κύπρο, με στόχο την έναρξη διαλόγου στην περιοχή.

Αφορούν, ωστόσο, αυτές οι κινήσεις, την τακτική που έκαστη πλευρά ακολουθεί πριν οδηγηθεί η όλη συζήτηση στο πραγματικό τραπέζι του διαλόγου, σε όποιο διεθνές διαιτητικό φόρουμ κι αν αυτό στηθεί.

Κατά πόσον η τρέχουσα διαδικασία «επικοινωνίας» μπορεί να αποδώσει κάτι περισσότερο για οιαδήποτε των εμπλεκόμενων πλευρών μέλλει να αποδειχθεί, όπως αντιστοίχως θα φανεί και εάν η περιοχή διέφυγε, έστω προσώρας, τον κίνδυνο ενός θερμού επεισοδίου. Σε περίπτωση -και δεν είναι αμελητέα- που η Άγκυρα θεωρήσει ότι υπάρχει ανάγκη «πειθαναγκασμού», ο κίνδυνος μίας νέας αντιπαράθεσης στο πεδίο είναι υπαρκτός.

Ούτως εχόντων των πραγμάτων, η παρούσα συγκυρία παρέχει έδαφος όχι μόνο συζητήσεων μεταξύ των δύο πλευρών, όποια μορφή κι αν αυτές λάβουν, όσο -κυριότερα- προετοιμασίας έναντι του -καθ' όλα απευκταίου- ενδεχομένου αναζωπύρωσης της μεταξύ τους έντασης.

Με άλλα λόγια, πρόκειται για μία περίοδο κρίσιμη έως πολύτιμη, όποια κι αν είναι η κατεύθυνση που θα λάβουν τελικά οι «επαφές» Ελλάδος - Τουρκίας.

Προφανώς, όμως, όλα αυτά είναι από πολλού χρόνου αντιληπτά στην Αθήνα...