Φρούδες ελπίδες

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Γνώμονας της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής ήταν -και παραμένει ακόμη και επί ημερών Ντόναλντ Τραμπ- η προάσπιση του ζωτικού εθνικού συμφέροντος (vital national interest) των ΗΠΑ. Πρόκειται για κανόνα από τον οποίο ουδεμία πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ μπορεί να παρεκκλίνει, όποιες κι αν είναι οι τυχόν προτεραιότητες της στιγμής.

Για την ακρίβεια, εάν εξαιρέσουμε την πρωταρχική μέριμνα των Αμερικανών για τη μη χρήση και μη επέκταση των πυρηνικών από τρίτες χώρες, η υπ' αριθμόν ένα προτεραιότητά τους είναι η διατήρηση ενός πλέγματος συμμαχιών που θα διασφαλίζει την ειρήνη και τη σταθερότητα, υπό την εδραιωμένη κυριαρχία τους. Στο αμέσως επόμενο σκαλί, δε, αυτής της ιεράρχησης, βρίσκεται η αδιάλειπτη και απρόσκοπτη λειτουργία του παγκόσμίου συστήματος εμπορίου, των χρηματοοικονομικών αγορών και της αγοράς ενέργειας.

Υπό αυτό το πρίσμα, όσο ευπρόσδεκτη κι αν είναι η επιστολή του Αμερικανού υπουργού των Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, που δημοσιοποίησε χθες η κυβέρνηση και στην οποία τονίζεται ότι «οι ΗΠΑ θα παραμείνουν δεσμευμένες στη στήριξη της ευημερίας, της ασφάλειας και της Δημοκρατίας της Ελλάδας», τούτο θα συμβεί μόνο στο μέτρο κατά το οποίο εξυπηρετείται το ζωτικό εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ και άρα δεν συνιστά αιτία πανηγυρισμών στην Αθήνα.

Η εύλογη επιθυμία των ΗΠΑ για την ύπαρξη σταθερότητας στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ προφανώς μας αφορά καθώς άπτεται άμεσα των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Όμως, ας μην τρέφουμε αυταπάτες. Η χώρα μας οφείλει να παραμείνει αμετακίνητη από τη εδραιωμένη πεποίθησή της πως μπορεί να βασίζεται μόνο στις δικές της δυνάμεις για την προάσπιση της κυριαρχίας της. 

Μόνη έγνοια των ΗΠΑ σε περίπτωση εκτροπής με τη γείτονα θα είναι ο τερματισμός των ακραίων εκφάνσεων αυτής της αντιπαράθεσης και η άμεση έναρξη διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών. Ενός διαλόγου -ή ακριβέστερα, διαπραγματεύσεων- που θα διεξαχθεί στη βάση των όποιων «κατακτήσεων» έχει εξασφαλίσει η κάθε πλευρά στη διάρκεια αυτής της αντιπαράθεσης.

Ούτως ή άλλως, το μήνυμα Πομπέο ήταν ακριβώς το ίδιο για τις δύο χώρες, όσο κι αν επιθυμούμε να πιστεύουμε ότι αφορούσε μόνο τους γείτονες: «Οι ΗΠΑ παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στην περιοχή και πιστεύουν σταθερά πως αυτοί που έχουν συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει να επιδιώξουν λύσεις με ειρηνικά μέσα (...) και να απέχουν από οποιαδήποτε πράξη που θα μπορούσε να είναι προκλητική». Όπως προσθέτει: «Δεν χρειαζόμαστε κλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή αλλά μάλλον ειλικρινή διάλογο, που οδηγεί σε αποτελέσματα που σέβονται το διεθνές δίκαιο».

Έτσι, λοιπόν, όσο χρήσιμη κι αν είναι η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας που συνήψε η χώρα μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ακόμη χρησιμότερο είναι να παραμείνουμε ισχυροί και να συνεχίσουμε να θωρακίζουμε την άμυνά μας κατά τον πληρέστερο δυνατό τρόπο.

Για τη χώρα μας είναι αδήριτη «η ανάγκη διατήρησης ισχυρών συμμαχιών αλλά και ισχυρών Ενόπλων Δυνάμεων» είχε δηλώσει, προ ολίγων μηνών, ο πρώην υπουργός Άμυνας και ναύαρχος εν αποστρατεία Ευάγγελος Αποστολάκης, σχολιάζοντας τις τότε διαπραγματεύσεις για τη σύναψη της αμυντικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ. Όπως είχε επισημάνει αναφορικά με τη συμφωνία, τούτη: «Προσθέτει ένα στοιχείο ασφαλείας στη χώρα μας. Είναι δύσκολο να σκεφτούμε πως μια βάση με αμερικανική παρουσία θα απειληθεί. Είναι πολύ καλύτερα η κατάσταση αυτή, από το να μην έχουμε τη συμφωνία...».

Ωστόσο, σε ενδεχόμενη πολεμική σύγκρουση με την Τουρκία, «θα είμαστε μόνοι μας», είχε τότε προβλέψει. Στόχος -όπως είπε- είναι να μην οδηγηθεί η κατάσταση εκεί.